Trong một buổi hội thảo về du học của trường cấp 3 tôi đã được nghe về trường Nhật ngữ Đông Du. Du học ở Mỹ cần có một khoản chi phí rất cao, nhưng trường hợp đi du học Nhật thông qua chương trình du học của Đông Du thì “không mất nhiều phí khi sang, sau khi sang Nhật thì học phí rẻ hơn so với Mỹ, có thể tự lo được cho cuộc sống bằng tiền đi làm thêm”. Thầy giáo chủ nhiệm cũng giới thiệu cho tôi sempai đi theo chương trình này, tôi đã chủ động gặp và nói chuyện với sempai đó.

Tôi cũng đã đỗ vào trường Đại học Khoa học tự nhiên - Đại học Quốc Gia TP.HCM nhưng tôi đã chọn vào Đông Du. Ở Đông Du, tôi đã được lên dây cót tinh thần cho việc du học: “việc kiếm tiền để sau khi đi làm, khi là sinh viên phải tập trung học hành”.

Việc làm thêm chủ yếu của tôi ở Morioka là phát báo. Tôi phải dậy từ 3 giờ sáng và phát khoảng 300 tờ báo bằng xe đạp. Mùa hè chỉ cần 1 giờ 15 phút để phát hết số báo đó, tuy nhiên việc đó vất vả hơn rất nhiều vào mùa đông (từ tháng 11 đến tháng 3) , vào những ngày tuyết, mặt đường đóng băng, xe đạp thường bị trượt bánh dẫn đến đổ xe. Khi đổ xe, nếu báo bị ướt khi văng xuống đường, thì phải quay lại tiệm để lấy báo mới. Vì vậy, vào mùa đông trung bình cần 3 giờ để phát báo. Hơn nữa, vào buổi sáng ở Morioka, có những hôm lạnh đến -15℃.

Việc phát báo rất thoải mái vì không cần phải nói chuyện, cũng như không cần để ý đến mọi người xung quanh, Tuy nhiên vì thế tiếng Nhật cũng sẽ không tốt lên được. Vì vậy, khi chuyển đến Osaka tôi đã tìm việc làm có tiếp xúc nhiều với người khác. Tôi đã chọn là việc ở siêu thị tiện ích (conbini) và tiệm cơm Gyudon. Công việc ở tiệm cơm Gyudon là nhờ có Sempai giới thiệu. Còn ở conbini thì tôi đã xin một cách độc đáo, dưới đây tôi sẽ giới thiệu về phương pháp đó.

Ở Osaka, tôi cũng từng làm hướng dẫn viên du lịch. Tôi đã làm hướng dẫn viên du lịch kiêm thông dịch viên cho các đoàn khách du lịch Việt Nam đến các khu du lịch tại Osaka, Kyoto, Kobe và các cửa hàng quanh đó. Công việc này do Sempai Đông Du đang làm việc tại công ty lữ hành giới thiệu. Sau khi đến Ibaraki tôi cũng có hướng dẫn khách du lịch ở Tokyo và các vùng lân cận.

Sau khi thông dịch khi hướng dẫn du học, đến khi vào đại học năm 2, tôi đã bắt đầu việc thông dịch một cách chính thống hơn. Đầu tiên nhờ Sempai người Việt ở đại học giới thiệu tôi việc làm ở khách sạn 5 sao. Ở khách sạn này có nhiều đoàn khách du lịch đến từ Việt Nam. Tôi đã làm thông dịch kiêm nhân viên phục vụ ăn sáng cho các đoàn khách đó. Công việc này khá xa nên tôi chỉ làm khoảng 1 năm 6 tháng, tuy nhiên nó là 1 công việc tốt để bắt đầu con đường thông dịch.

Ngoài công việc thông dịch ở ủy ban hành chính tỉnh, tôi cũng có thông dịch tại các sở cảnh sát, viện kiểm sát nhờ giới thiệu của sempai trong trường đại học. Người Việt cư trú tại Nhật Bản tăng mạnh, nhưng cũng thật đáng tiếc là tội phạm người Việt cũng tăng lên rất nhiều. Khi tội phạm người Việt bị bắt và cảnh sát, kiểm sát viên cần lấy lời khai thì cần có người thông dịch. Trong những vụ án tôi đã từng thông dịch thì người bị bắt vì cư trú bất hợp pháp là nhiều nhất. Tiếp theo là trộm cắp.

Cũng có vụ án giết người, cần phải có đến 5 người thông dịch để điều tra nghi phạm và các nhân chứng. Ở vụ án này, có những lúc phải điều tra lên đến 8 tiếng 1 ngày. Thông dịch cho cảnh sát là công việc vất vả hơn thông dịch bình thường nhiều lần, nên khi phải dịch liên tục trong 8 giờ thì mệt lả người. Ngoài ra, cũng có lúc phải thông dịch lúc sáng sớm hoặc đêm khuya. Nếu có tội phạm bị bắt lúc đêm khuya thì cũng bị gọi đi dịch vào lúc đó. Cũng có lúc tôi cùng cảnh sát đi bắt tội phạm lúc tờ mờ sáng, khi đó phải tập kích gần nhà nghi phạm, đợi đến sáng thì ập vào kiểm tra. Khi điều tra viên xác nhận tên hoặc đọc lý do bắt người cũng cần phải có người thông dịch.

Thông qua các buổi giao lưu kinh doanh, tôi có quen và chịu nhiều ảnh hưởng từ các giám đốc thành công trong mảng thực phẩm. Ngoài ra, trong những buổi lễ hội tại trường tiếng và trường đại học, tôi đã có cơ hội làm và bán đồ ăn Việt. Đã có rất nhiều người có rất nhiều người thích đồ ăn Việt. Hơn nữa, vào thời điểm đó, ở Ibaraki không có nhà hàng Việt nào cả. Vì thế tôi đã đặt mục tiêu mở nhà hàng mang đậm hương vị Việt Nam. Vào lúc đó, khi là sinh viên đại học năm 3 năm 2017, tôi đã hỗ trợ chị sempai mở và vận hành nhà hàng Phở Ngon, tôi hỗ trợ từ những việc phát tờ rơi cho nhà hàng, cũng như làm công thức nấu ăn.

Vào năm 2019, chị sempai đó vì vấn đề gia đình nên đã không thể tiếp tục việc kinh doanh. Vào năm đó tôi cũng tốt nghiệp đại học nên tôi quyết định tiếp tục kinh doanh nhà hàng. Sau khi tốt nghiệp tôi thành lập công ty để vận hành nhà hàng, và vào tháng 8 cùng năm, tôi đã chuyển nhà hàng sang 1 vị trí khác và đổi tên thành 123 Dzô. Địa điểm nằm cách cửa nam ga Mito khoảng 1 km dọc theo trục đường chính.

Sau cùng tôi sẽ giới thiệu sinh hoạt phí của tôi khi còn là du học sinh.

◎Học phí

・Trường tiếng ở Osaka: Tiền nhập học 100,000 yên, tiền học phí 660,000 yên/năm

・Trường đại học Ibaraki: Tiền nhập học 282,000 yên, học phí miễn giảm 100%（4 năm）

◎Học bổng

・Học bổng của trường đại học Ibaraki: 40,000 yên ×10 tháng（Đại học năm 1）

・Học bổng của Ngân hàng Tsukuba：50,000 yên × 1 năm（Đại học năm 2）

・Học bổng Nitory: 110,000 yên × 2 năm（Đại học năm 3, 4）

Về học phí, ngoài những học bổng được trường đại học giới thiệu, trên website của JASSO cũng có bảng tổng hợp các học bổng. Khi học năm 1, tôi đã đăng ký xin 5 hoặc 6 học bổng. Tôi cũng đã lấy học bổng làm mục tiêu để học tập.