Trong thời gian du học, người xin tư vấn đã sinh con với người yêu người Nhật. Hai người không thể kết hôn, người yêu của cô ấy không công nhận mình là cha của đứa bé. Với sự giúp đỡ của các tổ chức hỗ trợ và luật sư, người xin tư vấn đã nhờ tới toà án, toà đã công nhận anh người Nhật kia là cha của đứa bé. Nhờ thế, cả người xin tư vấn và đứa bé đã xin được tư cách lưu trú ở Nhật.

Mục Kết hôn・Ly hôn・Con cái

【Người xin tư vấn】
・Du học sinh đang học tại trường tiếng Nhật
・Nữ giới người Việt
・Sống tại tỉnh Aichi

Muốn nuôi dạy con nhỏ ở Nhật Bản

Xin tư vấn của các tổ chức hỗ trợ

Người xin tư vấn đang du học tại trường tiếng Nhật. Tuy nhiên, năm thứ hai ở Nhật Bản, cô gái này phát hiện mình đang có thai 3 tháng. Bố đứa bé là bạn trai người Nhật của cô (người này đang là học sinh trường chuyên môn). Cha mẹ của bạn trai cô phản đối không cho hai người kết hôn, cô gái cũng đã từ bỏ việc kết hôn nhưng cô vẫn muốn sinh và nuôi con tại Nhật Bản nên đã xin tư vấn của trường học và các tổ chức hỗ trợ. Tổ chức Gaikokujin Helpline Tokai, Hội hỗ trợ Tomoiki Việt Nhật và giáo viên ở trường tiếng Nhật đã trợ giúp cho cô.

Nội dung trợ giúp

Các tổ chức hỗ trợ đã giới thiệu luật sư cho cô gái này và nhờ đó, cô thực hiện được thủ tục thừa nhận cho đứa trẻ. Con của cô được người bố (người Nhật) nhận là con và đã lấy được quốc tịch Nhật Bản. Vì là mẹ của người Nhật nên cô gái đã chuyển được tư cách lưu trú thành “Người định trú”. Hơn nữa, hai mẹ con hiện đang sống tại cơ sở hỗ trợ cuộc sống mẹ và con (kí túc xá mẹ và con), mỗi tháng trang trải cuộc sống bằng vài vạn yên tiền làm thêm baito.

Hội hỗ trợ Tomoiki Việt Nhật (tiếp nhận tư vấn từ khắp cả nước)

Điểm quan trọng: Việc nhận con và nhập quốc tịch cho đứa trẻ

Quốc tịch, tư cách lưu trú

Trường hợp nữ giới người nước ngoài sinh con với người Nhật, đứa trẻ đó có thể lấy quốc tịch Nhật Bản. Ngoài ra, nếu không muốn chuyển sang quốc tịch Nhật Bản thì người phụ nữ đó cũng có thể chuyển tư cách lưu trú thành loại “Người kết hôn với người Nhật hoặc tương tự”. Hơn nữa, nếu có lý do chính đáng thì người mẹ có thể chuyển sang tư cách “Người định trú”. Tuy nhiên, trường hợp chưa kết hôn thì đứa trẻ cần phải được người cha (là người Nhật) thừa nhận là con mình.

Việc thừa nhận con

Trong trường hợp này, vì người yêu cũ của cô gái không thừa nhận đứa trẻ là con mình nên sau khi sinh con, cô đã nộp đơn lên toà án xin phân xử. Theo phân xử của toà, dựa trên kết quả giám định ADN, đứa trẻ đã được xác nhận đúng là con của anh người yêu cũ này. Nhờ vậy, đứa trẻ đã được nhập quốc tịch Nhật Bản.

Thận trọng trong việc lựa chọn quốc tịch cho đứa bé

Ban đầu, cô được cơ quan hành chính về bảo vệ trẻ em hướng dẫn lên Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản làm giấy khai sinh để cho đứa bé được lấy hộ chiếu Việt Nam. Tuy nhiên, một khi đã lấy quốc tịch Việt Nam, nếu sau đó muốn chuyển sang quốc tịch Nhật Bản thì thủ tục sẽ vô cùng phức tạp. Các tổ chức hỗ trợ đã khuyên cô suy nghĩ thật kĩ lưỡng và sau đó, cô đã chọn cho con mình lấy quốc tịch Nhật Bản.

Điểm quan trọng: Việc nuôi con

Cơ sở hỗ trợ mẹ và con

Vài tháng sau khi sinh nở, vì cô gái này không có khả năng tự xoay sở trong cuộc sống nên cơ quan hành chính về bảo vệ trẻ em đã dùng biện pháp cưỡng chế đưa em bé đi nuôi dưỡng. Cô gái vì muốn được sống cùng con nên đã nhờ luật sư do các tổ chức hỗ trợ giới thiệu đứng ra đại diện đàm phán với cơ quan hành chính về bảo vệ trẻ em.

Song song với việc đàm phán, luật sư đã tìm kiếm cơ sở hỗ trợ cuộc sống mẹ và con (kí túc xá mẹ và con) chịu tiếp nhận hai mẹ con cô gái. Sau đó, cô gái chuyển từ căn hộ thuê sang sống tại kí túc xá mẹ và con, nhờ vậy, luật sư mới có cơ sở để đàm phán rằng cô “đã có đủ điều kiện đảm bảo cuộc sống và mong cho con được về với mẹ” và cuối cùng đứa bé đã được trả về cho cô.

【Cơ sở hỗ trợ cuộc sống mẹ và con là gì?】
Đây là cơ sở cho phép trẻ em chưa tròn 18 tuổi được tạm thời sống cùng với mẹ đơn thân. Sau khi được nhận vào đây, các cơ sở này sẽ tư vấn, hỗ trợ để mẹ và con được ổn định cả về vật chất và tinh thần, đồng thời giúp đỡ để họ có thể sống độc lập.

Nhờ được trợ giúp, cô gái đã được sống cùng con nhỏ của mình

Điểm quan trọng: Tư cách lưu trú

① Người định trú

Như đã trình bày ở phần trên, nữ giới người nước ngoài sau khi sinh con với người Nhật, nếu có lý do chính đáng thì có thể lấy được tư cách lưu trú “Người định trú”.

② Tư cách lưu trú để có thể làm việc

Nếu tìm được công việc ở Nhật Bản thì có thể xin tư cách lưu trú liên quan đến công việc đó.

③ Hoạt động đặc định

Trong trường hợp các thủ tục toà án liên quan đến việc thừa nhận con hoặc ly hôn v.v… bị kéo dài, có thể xin tư cách lưu trú “Hoạt động đặc định” để ở lại Nhật Bản phục vụ cho việc phân xử. Tuy nhiên, khi việc phân xử tại toà kết thúc thì sẽ không thể xin gia hạn được tư cách lưu trú này.

Trong trường hợp này, cô gái trong câu chuyện đã chuyển đổi tư cách lưu trú từ “Du học sinh” sang “Người định trú”. Trên đây là một số lựa chọn khác nhau để xin tư cách lưu trú, còn việc chấp nhận tư cách lưu trú đó hay không sẽ do Cơ quan Quản lý Xuất nhập cảnh và Lưu trú quyết định.