Kinh nghiệm của tôi (Thực tập kỹ năng - Kỹ năng đặc định)

vol861
By KOKORO(Báo Mainichi+VAIJ;Đơn vị hỗ trợ: Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam, v.v.)

Anh Trung đã ngày ngày phải làm một công việc khác với những gì anh đã được nghe khi ở Việt Nam. Anh đã xin tư vấn từ Hiệp hội thực tập kỹ năng quốc tế (OTIT) và không cần làm công việc đó nữa nhưng vẫn chưa thể chuyển sang nơi làm việc khác. Thế nhưng, sau khi anh xin tư vấn từ một tổ chức hỗ trợ thực tập sinh thì tình hình đã thay đổi hoàn toàn, anh đã có thể chuyển sang thực tập ở công ty mới.

Gặp gỡ sempai số này

Nguyễn Đức Trung

  • Năm 2011Tốt nghiệp THPT
  • Năm 2012Đi nghĩa vụ quân sự
  • Năm 2014Làm việc liên quan đến xây dựng 〈Hà Nội〉
  • Năm 2019Học tiếng Nhật ở cơ quan phái cử 〈Hà Nội〉
  • Năm 2019Sang Nhật → Tham gia tập huấn→ Bắt đầu thực tập kỹ năng 〈Tỉnh Aichi〉
  • Năm 2021Đi làm thêm 〈Tỉnh Aichi, tỉnh Gifu〉
  • Năm 2022Bắt đầu thực tập kỹ năng ở công ty khác 〈Tỉnh Shizuoka〉
〈Sinh năm 1993, quê ở Nam Định〉

Đi kiếm tiền để mẹ yên lòng

Công việc của tôi ở Việt Nam

Sau khi đi nghĩa vụ quân sự, tôi đã làm thợ hàn xì, lái xe cẩu v.v. cho các công ty ở Hà Nội. Thế nhưng, lương hàng tháng của tôi chỉ khoảng 8,000,000 đồng (tương đương 40,000 yên khi đó) nên tôi muốn ra nước ngoài kiếm tiền để mẹ yên lòng. Làm ở Hàn lương cao hơn Nhật nhưng chế độ thực tập kỹ năng của Nhật dễ đi hơn nên tôi đã chọn đi Nhật.

Tôi vào một công ty phái cử ở Hà Nội do họ hàng giới thiệu. Trước khi sang Nhật, tôi đã tự trả khoảng 120,000,000 đồng (khoảng 600,000 yên khi đó) bằng tiền tiết kiệm của mình. Tôi đã đỗ công ty đầu tiên tôi phỏng vấn và học tiếng Nhật ở công ty phái cử trong 6 tháng.

Công việc thực tế khác với những gì đã nói

Bể dầu mỡ trước khi dọn (bên trái) và sau khi dọn (bên phải)

Thế là tháng 10 năm 2019 tôi sang Nhật rồi bắt đầu thực tập kỹ năng ở một công ty ở tỉnh Aichi từ tháng 11. Trước khi sang Nhật, họ nói tôi sẽ làm những công việc liên quan đến “hệ thống đường ống” như lắp đặt đường ống dẫn ga, đường ống dẫn nước v.v. Thế nhưng, quá nửa công việc thực tế của tôi liên quan đến dọn vệ sinh. Tôi sẽ nói về công việc thực tế mà tôi và bạn tôi đã phụ trách. Đây không phải là công việc chớp nhoáng, chúng tôi đã làm chúng rất nhiều lần.

Dọn vệ sinh bể dầu mỡ

Trong các nhà hàng của Nhật có lắp đặt “bể dầu mỡ” để lọc dầu mỡ, thức ăn thừa sao cho chúng không chảy trực tiếp xuống cống thoát nước. Bể dầu mỡ này phải được làm sạch thường xuyên. Chúng tôi đến các nhà hàng, dùng ống hút chất bẩn trong bể rồi dùng bàn chải và chất tẩy rửa làm sạch các chỗ vẫn còn cặn bẩn.

Dọn vệ sinh sông

Dọn vệ sinh sông, ao

Bèo, rác v.v. cũng thường đọng lại trên mặt các con sông nhỏ. Chúng tôi xuống sông và dùng vòi hút chúng lên. Thế nhưng, khi 2 người Nhật và 2 người Việt cùng đến nơi cần dọn thì chỉ có người Việt phải xuống sông. Những công việc bẩn thỉu và nặng nhọc khác cũng chỉ có người Việt bị bắt làm.Hơn nữa, tôi cũng từng xuống một cái ao cạn vào mùa đông và cắt rất nhiều thực vật thuỷ sinh.

Dọn vệ sinh rãnh cống

Tôi cạo sạch cặn bẩn tích tụ trong rãnh cống bên đường.

Xin tư vấn từ Hiệp hội thực tập kỹ năng quốc tế (OTIT)

Tôi đã chịu đựng công việc khác với những gì đã nói trong khoảng 1 năm.Thế nhưng, khi biết là Hiệp hội thực tập kỹ năng quốc tế (OTIT) có tư vấn bằng tiếng bản ngữ, tôi muốn OTIT nói chuyện với công ty tôi nên tôi đã gửi tin nhắn bằng tiếng Việt trên trang chủ OTIT vào tháng 11 năm 2020.Tôi nhận được hồi âm và đã nói chuyện vài lần với tư vấn viên bằng tiếng Việt nhưng giữa chừng thì tôi không nhận được phản hồi nào trong khoảng 4 tuần.

Vì thế, tôi dừng xin tư vấn bằng tiếng Việt, tôi gọi trực tiếp đến văn phòng OTIT Nagoya. Tôi được nghiệp đoàn cung cấp điện thoại di động nên tôi đã dùng nó để gọi cho OTIT. Ngay lập tức, trong vòng 1 tháng, OTIT đã liên lạc với công ty tôi. Giám đốc, quản lý và tôi đã được gọi đến văn phòng OTIT Nagoya.Sau này tôi mới biết là OTIT thuê người bên ngoài tư vấn cho thực tập sinh bằng tiếng mẹ đẻ nên chất lượng tư vấn phụ thuộc vào trình độ của người tư vấn.

Không còn làm công việc khác với những gì đã nói

Sau khi nói chuyện với OTIT, tôi không còn phải làm những công việc khác với những gì đã nói (công việc như trong ảnh).

Tại văn phòng OTIT Nagoya, giám đốc và quản lý bị hỏi về tình hình công việc của tôi, sau đó tôi bị hỏi về nội dung công việc và việc có bị bắt nạt hay không. Vài ngày sau, người của OTIT đến công ty tôi và chỉ gặp tôi rồi hỏi “có mong muốn gì không” nên tôi đã trả lời là “muốn chuyển nơi làm việc”. Sau đó, OTIT và nghiệp đoàn đã giới thiệu cho tôi một công ty khác, tôi đã đi phỏng vấn với công ty đó nhưng tôi nghĩ mình không hợp với công ty ấy nên tôi đã từ chối.

Sau khi giám đốc và tôi bị OTIT gọi, tôi không còn phải đi dọn vệ sinh nữa. Công việc hàng ngày của tôi chỉ là ở văn phòng đọc sách về hệ thống ống nước.Khoảng 4 tháng sau, OTIT tiến hành điều tra công ty tôi nhưng chưa thể đưa ra kết quả ngay lập tức. Tôi rất vui khi không còn phải làm công việc khác với những gì đã ký hợp đồng nhưng chỉ đọc sách thôi thì thật là chán.

Không tiếp tục thực tập kỹ năng

Sau đó khoảng nửa năm, vào tháng 6 năm 2021, tôi nghỉ việc. Trước đó, một người Việt đang sống ở Nhật và thường xuyên hỗ trợ thực tập sinh đã giới thiệu cho tôi một nghiệp đoàn ở tỉnh Gifu nên tôi đã liên lạc với nghiệp đoàn đó. Nghiệp đoàn mới đã liên lạc với nghiệp đoàn cũ và OTIT nên tôi nghỉ việc và ở lại chỗ của nghiệp đoàn mới.

Cho đến khi bắt đầu thực tập kỹ năng ở công ty mới, tôi được ở miễn phí nhưng tôi đã ở 3 tháng mà không có việc. Ở đó cũng có một số người đang chờ chuyển công ty giống tôi hoặc chờ máy bay để về nước. Chúng tôi cùng nhau đi biển và cũng cùng nhau cố gắng học tiếng Nhật.

Đi du lịch Kyoto, Osaka trong thời gian đi làm thêm

Nghiệp đoàn mới đã giúp tôi làm thủ tục xin Cục xuất nhập cảnh cho tôi vào làm ở công ty mới nhưng tôi đã chờ gần 3 tháng mà không được cấp phép.Vào lúc đó, OTIT đưa ra kết quả điều tra công ty trước. Kết quả là “Không thể nói là cách làm của công ty cũ trái với pháp luật”. Vì vậy, tôi không biết phải làm sao khi bị nói là có thể Cục xuất nhập cảnh sẽ không cho phép tôi làm việc ở công ty mới.

Tôi không biết nên làm gì tiếp theo nên tôi đã xin OTIT tư vấn. Họ khuyên là “nếu bỏ thực tập kỹ năng và chuyển sang tư cách lưu trú đặc biệt liên quan đến COVID-19 (hoạt động đặc định, chờ về nước) thì có thể ở Nhật trên 6 tháng và trong thời gian đó có thể đi làm thêm”. Với sự giúp đỡ của nghiệp đoàn cũ, tôi đã đổi được tư cách lưu trú và đi làm thêm trong giới hạn quy định.

Tình hình thay đổi hoàn toàn nhờ sự hỗ trợ của tổ chức hỗ trợ thực tập sinh!

Tôi và bác Kurematsu 〈Ở thành phố Nagoya〉

Thế là tôi bắt đầu đi làm thêm từ tháng 9 năm 2020. Lúc đầu, tôi làm thêm ở nhà máy lắp ráp máy chơi trò chơi (pachinko) ở tỉnh Aichi, sau đó tôi dán tem lên xi lanh ở nhà máy ở tỉnh Gifu, cuối cùng là làm việc ở nhà máy sản xuất phụ tùng ô tô ở tỉnh Gifu.

Vào lúc đó, tôi biết đến “Cổng tư vấn cho thực tập sinh người nước ngoài” - nơi có nhiều kinh nghiệm trong việc hỗ trợ thực tập sinh. Tôi đã gặp đại diện của cổng tư vấn - bác Kurematsu Saichi để xin tư vấn.Bác Kurematsu đã đàm phán với OTIT để tôi có thể quay lại làm thực tập sinh kỹ năng. Ngay lập tức, sau khoảng 1 năm, tôi được OTIT Nagoya gọi tới và nói chuyện về nội dung công việc mà tôi đã làm ở công ty trước một lần nữa. Kết quả là một lần nữa, tôi được OTIT tìm cho công ty mới và được quay lại làm thực tập sinh.

Nhờ cậy tổ chức hỗ trợ thực tập sinh

Bác Kurematsu đã cho OTIT Nagoya xem đoạn video quay cảnh tôi dọn vệ sinh sông và nói với họ là công việc này khác với công việc đã hứa lúc ban đầu. Bác đàm phán với OTIT để họ hỗ trợ tôi chuyển nơi làm việc. Một năm trước, khi bị OTIT gọi đến cùng giám đốc, tôi cũng đã cho họ xem video này nhưng khi đó họ không hỗ trợ tôi chuyển nơi làm việc đến cùng.

OTIT là một tổ chức rất quan trọng đối với thực tập sinh kỹ năng nhưng có lẽ là những gì tôi giải thích và đàm phán vẫn chưa đủ sức thuyết phục.Nếu bạn gặp phải tình huống khó khăn thì hãy dựa vào những tổ chức hỗ trợ thực tập sinh như thế này.

Quay lại thực tập kỹ năng

Cùng đồng nghiệp người Nhật đi đến núi Phú Sĩ

Sau khi xin tư vấn từ “Cổng tư vấn cho thực tập sinh người nước ngoài”, khoảng 3 tháng sau, vào tháng 3 năm 2022, tôi đã phỏng vấn với một công ty xây dựng ở tỉnh Shizuoka - nơi OTIT đã tìm cho tôi. Tôi đã được nhận vào làm việc. Cho đến khi nhận được tư cách lưu trú mới, tôi tiếp tục đi làm thêm. Từ tháng 5, tôi bắt đầu thực tập kỹ năng ở công ty mới.

Ở công ty này, tôi được làm việc với hệ thống đường ống, nhân viên người Nhật ở đây cũng rất tốt bụng. Các đường ống nước thải cũ đều bẩn và không ai thích vận chuyển chúng nhưng ở công ty này, người Nhật cũng làm công việc này và không ai bắt người Việt làm hết tất cả. Vào giờ nghỉ trưa, tôi thường nói chuyện với các nhân viên người Nhật và vào ngày nghỉ, có người đã dẫn tôi đi chơi chân núi Phú Sĩ bằng ô tô.

Sổ tay thu chi của tôi (Trung bình 1 tháng)

※Sổ tay thu chi khi làm ở công ty hiện tại

※100 yên = Khoảng 18,218 VNĐ (Tỷ giá ngày 2/2/2023)

Thu nhập: 115,000~140,000 yên
Lương 115,000~140,000 yên
  • *Tiền lương về tay sau khi trừ thuế, bảo hiểm xã hội, tiền ký túc xá, tiền điện - nước - ga v.v.
  • *Tiền ký túc xá (15,000 yên), tiền điện - nước - ga (10,000 yên)
  • *Tiền ký túc xá (15,000 yên), tiền điện - nước - ga (10,000 yên)
Chi tiêu: 40,000yên
Tiền ăn (chủ yếu là tự nấu) 30,000 yên
Tiền mua sắm đồ dùng sinh hoạt, quần áo 5,000 yên
Tiền giao lưu 5,000 yên
Tiền dư hàng tháng: 75,000~100,000 yên

Nói tiếng Nhật trên TikTok

Tài khoản TikTok và điểm JFT-Basic của tôi

Tôi thường nói tiếng Nhật trong các cuộc gọi video với người Nhật mà tôi quen trên Tiktok 3, 4 lần 1 tuần. Trước khi nghỉ công ty cũ không lâu, tôi dành nhiều thời gian để học tiếng Nhật. Tôi tích cực nói chuyện với người Nhật ở nơi làm việc, trên Tiktok nên năng lực tiếng Nhật của tôi đã được cải thiện đáng kể. Tôi đạt được 235 điểm trong kỳ thi JFT-Basic do Quỹ giao lưu quốc tế tổ chức và điểm của tôi được đánh giá là “khả năng tiếng Nhật ở mức độ không gặp trở ngại trong cuộc sống hàng ngày”.

Tương lai của tôi

Công trường lắp đặt đường ống

Sau khi sang Nhật, từ tháng 12 năm 2019 đến tháng 1 năm 2023 (có 3 tháng tôi không có việc làm), tôi đã tiết kiệm được khoảng 2,800,000 yên. Nếu trừ đi các chi phí đã trả cho công ty phái cử, tôi còn khoảng 2,200,000 yên. Tôi có thể làm việc ở Nhật trong nửa năm nữa nên với số tiền tiết kiệm được, tôi muốn mua 1 ngôi nhà sau khi về Việt Nam.

Sau khi kết thúc thực tập kỹ năng vào tháng 8 năm 2023, tôi sẽ về Việt Nam tìm vợ và suy nghĩ xem nên quay lại Nhật hay làm việc ở Việt Nam.Tôi đã đỗ kỳ thi kỹ năng ngành điều dưỡng và hiện tại tôi đang học ôn thi kỹ năng ngành nông nghiệp để khi quay trở lại Nhật, tôi có thể chuyển sang Kỹ năng đặc định. Ngoài ra, nếu làm việc ở Việt Nam, tôi muốn phát huy năng lực tiếng Nhật của mình và vào một vị trí tốt trong nhà máy.