Gần đây, việc người nước ngoài lập và sử dụng thẻ tín dụng ở Nhật Bản đã trở nên dễ dàng hơn, vì vậy sẽ có rất nhiều người thích mua sắm trực tuyến trên các sàn thương mại điện tử (EC) như Amazon và Rakuten Ichiba. Tuy nhiên, có rất nhiều trường hợp tìm được sản phẩm mong muốn với mức giá hời trên Internet, bạn đã thanh toán nhưng sản phẩm vẫn không đến nơi. Những trường hợp như vậy được coi là các "trang web lừa đảo". Các trang web này được sao chép và làm giả cực tinh vi. Vậy, làm thế nào để phân biệt đâu là trang web lừa đảo? [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Cách lập thẻ tín dụng cho người nước ngoài Những tác hại của website lừa đảo Cảnh sát Nhật Bản đã nhận được rất nhiều lời lời trình báo từ những người bị hại như "Tôi đã mua một món đồ từ một trang mua sắm trực tuyến, đã thanh toán nhưng món hàng đó không đến" hay "Món hàng đã được gửi cho tôi, nhưng hóa ra lại là hàng giả". Các trang web như vậy được gọi là "Trang web lừa đảo" hoặc "Tấn công giả mạo (phishing)". Các trang web gian lận được tạo ra để có thể hiển thị ở ngay trên đầu, khi chúng ta tìm sản phẩm trên các công cụ tìm kiếm. Bên cạnh đó, chúng giả mạo các đơn bị uy tín, nên người tiêu dùng có thể dễ dàng tin rằng chúng là các trang web hợp pháp. Ngoài ra còn có các trang web lừa đảo được làm giống như các trang web ngân hàng trực tuyến, trang web của các tập đoàn lớn và trang web thương mại điện tử nổi tiếng. Nếu bạn nhập những thông tin cá nhân như ID người dùng, mật khẩu, số thẻ tín dụng,…của mình vào những trang web lừa đảo này , thì người điều hành trang web đó có thể sử dụng thông tin cá nhân của bạn để đăng nhập vào trang web thực, chuyển tiền hoặc mua sản phẩm. Phân loại trang web lừa đảo Dưới đây, Kokoro sẽ tổng hợp và giới thiệu một số loại trang web lừa đảo. Mua sắm trực tuyến “Các trang web lừa đảo mua sắm trực tuyến" là các trang web được tạo ra trông giống như các trang web của các thương hiệu hoặc các trang web thương mại điện tử lớn (Amazon, Rakuten Ichiba,…) và gây ra các thiệt hại sau cho người dùng: ・Sản phẩm không tới, dù đã chuyển tiền. Hoặc sản phẩm đó là hàng giả. ・Thông tin cá nhân như số thẻ tín dụng bị đánh cắp và sử dụng sai mục đích. Trang web bán lại vé "Các trang web lừa đảo bán lại vé" là những trang web bán lại những loại vé cao cấp khó kiếm, chẳng hạn như vé xem buổi hòa nhạc của các nghệ sĩ nổi tiếng. Sau khi chuyển tiền cọc, những chiếc vé không thể sử dụng sẽ được gửi tới. Những trang web này thường được giới thiệu tới người dùng qua các tin nhắn SNS kèm link,… Chuyển tiền trực tuyến (Online Banking) Có rất nhiều những trang web lừa đảo giả dạng website ngân hàng trực tuyến (Online Banking). Chúng đánh cắp và lạm dụng thông tin cá nhân người dùng bằng cách yêu cầu bạn nhập ID đăng nhập và mật khẩu. Trong một số trường hợp, mật khẩu dùng một lần cũng bị đánh cắp để lừa đảo chuyển tiền từ tài khoản. Lừa đảo One click “Lừa đảo bằng một cú click chuột” là một loại lừa đảo trong đó người dùng chỉ cần ấn vào URL trên trang web hoặc được đính kèm e-mail lạ, sau đó, chúng sẽ đơn phương tuyên bố rằng hợp đồng đã được ký kết, và yêu cầu thanh toán một số tiền lớn. Đó là một thủ thuật đã phổ biến trên các trang web người lớn trong một thời gian dài, nhưng vẫn có rất nhiều người bị hại. Hãy lưu ý rằng có rất nhiều những trang web lừa đảo lừa đảo bằng một lần click chuột giả dạng các trung tâm tư vấn. Cách nhận biết và phân biệt các trang web lừa đảo Hãy cẩn thận khi mua sắm trên các trang web giá siêu rẻ! Vậy thì, bạn nên nên làm gì để phân biệt đâu là một trang web lừa đảo? Phần dưới đây, Kokoro sẽ tóm tắt các đặc điểm của các trang web này. 1. Giá siêu rẻ Các trang web lừa đảo thu hút người tiêu dùng bằng cách lừa họ nghĩ rằng họ có thể mua sản phẩm với giá thấp hơn bất kỳ nơi nào khác. Nếu giá quá rẻ so với nhiều trang bán khác, đừng mua ngay vì đó có thể là trang web lừa đảo. 2. Dù là mặt hàng khó tìm đến đâu, nhưng lại luôn được hiển thị là “có sẵn hàng” 3. Địa chỉ và thông tin liên hệ của công ty bán hàng không rõ ràng Hãy kiểm tra kỹ thông tin và địa chỉ của công ty bán hàng Nếu không ghi tên, địa chỉ, số điện thoại của công ty bán hàng hoặc nội dung kỳ lạ thì khả năng cao đó là trang lừa đảo. ・ Sử dụng công cụ tìm kiếm để kiểm tra xem tên, địa chỉ và số điện thoại của công ty bán hàng có tồn tại hay không. ・ Tra cứu vị trí của công ty trên Google Maps hoặc ứng dụng Bản đồ, kiểm tra xem đó có phải là tên thật của địa điểm hay không và liệu nó có ở một nơi như trên núi hay không. ・ Bạn cũng cần nâng cao cảnh giác nếu địa chỉ e-mail của công ty là địa chỉ miễn phí hoặc số điện thoại của công ty là số điện thoại di động. 4. Có nhiều lỗi chính tả, thiếu sót. Tiếng Nhật không được tự nhiên Các website lừa đảo thường do các nhóm nước ngoài lập nên tiếng Nhật thường không được tự nhiên. Nếu văn bản có nhiều điểm kỳ lạ, hay nếu nó chứa các ký tự tiếng Trung chỉ được sử dụng ở Trung Quốc hoặc sử dụng phông chữ không phù hợp với tiếng Nhật, hãy nghi ngờ khả năng đây là trang web lừa đảo. 5. Không thể thanh toán bằng thẻ tín dụng Hãy để ý khi trên trang web phương thức thanh toán duy nhất bạn có thể chọn là chuyển khoản. Để một trang web thương mại điện tử được thanh toán bằng thẻ tín dụng, họ phải vượt qua cuộc kiểm tra nghiêm ngặt của công ty thẻ tín dụng. Khả năng chấp nhận thanh toán bằng thẻ tín dụng là một trong những chỉ số về độ tin cậy của trang web. Ngoài ra, trong trường hợp thanh toán bằng thẻ tín dụng, nếu bạn không nhận được hàng, bạn có thể liên hệ với công ty thẻ tín dụng và ngừng việc thanh toán. Các trang web lừa đảo thường tránh thanh toán bằng thẻ để thu tiền nhanh chóng. Hãy lưu ý rằng có những trang web lừa đảo ghi rằng có thể sử dụng thẻ tín dụng, nhưng trên thực tế, bạn không thể thanh toán bằng thẻ tín dụng. Ví dụ, ngay cả khi bạn chọn thanh toán bằng thẻ tín dụng, bạn có thể nhận được email sau khi đặt hàng với nội dung chỉ định chuyển khoản ngân hàng. 6. Tài khoản chuyển khoản là tài khoản cá nhân Nếu tài khoản nhận tiền là tài khoản cá nhân chứ không phải là tài khoản công ty, thì rất có khả năng người bán không phải là một pháp nhân. 7. Tên miền có đặc điểm riêng ※ Tham khảo từ trang Web của sở Cảnh sát Nagano Hãy cẩn thận nếu URL trang web của bạn có phần cuối của tên miền website (TLD-Top Level Domain) lạ. Có nhiều báo cáo đã chỉ ra nhiều trang web lừa đảo có phần cuối tên miền như dưới dây. .xyz .online .top .com .icu .shop .site .club 8. Giao thức không được mã hóa Các URL bắt đầu bằng "https://" cho chúng ta biết rằng dữ liệu được truyền giữa trình duyệt và máy chủ được mã hóa bằng công nghệ gọi là tiêu chuẩn mã hóa SSL. Các trang web này tương đối an toàn (mặc dù không phải tất cả đều an toàn). しかし、Tuy nhiên, bạn cần cẩn thận với các trang web có URL bắt đầu bằng "http://" hoặc các trang web hiển thị "http://bảo mật không an toàn". Hãy cẩn thận vì có những trang web như vậy có khả năng cao là trang web lừa đảo. Nhận xét về sản phẩm hay trang web không tự nhiên Nếu chỉ có đánh giá tốt hoặc hầu như không có đánh giá nào, có khả năng đây là một trang web lừa đảo. Hoặc nếu chỉ toàn đánh giá tốt, có khả năng đây là hàng giả. Ngoài ra, trong trường hợp đó là một trang web mua sắm đã tồn tại trong một thời gian dài, khi tìm kiếm tên cửa hàng, thấy nhiều đánh giá từ người dùng là điều bình thường. Tuy nhiên, trang web lừa đảo, sau một thời gian ngắn, sẽ được đóng và mở với một tên miền và tên trang web mới, nên chắc chắn không thể có nhiều đánh giá. Vì vậy, các bạn hãy cảnh giác với các trang web có ít đánh giá như thế này. Các cách bảo vệ bản thân khỏi các trang Web lừa đảo Trang web mua sắm Rakuten Ichiba Để bảo vệ bản thân khỏi các trang web lừa đảo, điều quan trọng là phải chú ý đến các đặc điểm của các trang web lừa đảo Kokoro đã giới thiệu trong chương trước. Ngoài ra, còn có một số biện pháp đối phó khác như dưới đây. Sử dụng các trang thương mại điện tử lớn và uy tín Để bán sản phẩm trên các trang mua sắm lớn (trang EC) như "Rakuten", "Amazon" và "Yahoo!", người bán phải đăng ký với trang chủ quản, và khi đăng ký, sẽ có các đợt thẩm tra kỹ càng như kiểm tra ID,.. Ngoài ra, các trang web bán hàng lớn có các chuyên viên kiểm tra và phát hiện các trang web lừa đảo, đồng thời mỗi ngày nhân viên và AI kiểm tra các trang web để tránh đăng liên kết đến các trang web lừa đảo trên trang của họ. Không mở liên kết trong email hoặc tin nhắn đáng ngờ Một ví dụ về e-mail đáng ngờ Có nhiều trường hợp email (email rác) hoặc tin nhắn SNS có chứa các URL tới trang web lừa đảo và dụ người tiêu dùng nhấp vào liên kết. Chúng ta cần chú ý không click vào liên kết ở trong email hoặc tin nhắn lạ. (Nguy cơ bị nhiễm vi-rút máy tính cũng rất cao) Công cụ kiểm tra trang web lừa đảo (詐欺サイトチェッカー) Có một trang đáng tin cậy gọi là 詐欺サイトチェッカー(Fraud Site Checker-Kiểm tra trang web lừa đảo) Tại đây, bạn dán URL của trang web cần kiểm tra vào đây và click vào nút màu vàng có chữ "Check (チェック)"... Trong trường hợp trang web có độ an toàn cao thì sẽ xuất hiện màn hình như ảnh trên. Trong trường hợp gặp phải trang web lừa đảo Tuy nhiên, dù cẩn thận đến đâu, bạn vẫn có thể trở thành nạn nhân của những kẻ lừa đảo. Trong trường hợp đó, bạn có thể khắc phục thiệt hại bằng cách trình báo với cảnh sát. ・ Nếu bạn trình báo về sự việc cho cảnh sát, cảnh sát có thể đóng băng tài khoản ngân hàng mà số tiền đã được chuyển đến và số tiền có thể được trả lại. ・ Trong trường hợp thanh toán bằng thẻ tín dụng, sau khi trình cáo với cảnh sát, khoản thanh toán trên có thể được công ty thẻ tín dụng hoàn trả lại. ・ Bằng cách trình báo tới cơ quan chức năng, bạn có thể ngăn chặn những thiệt hại tiếp theo do trang web lừa đảo đó gây ra. Tổng kết Bài viết này Kokoro đã tóm tắt các đặc điểm của các trang web lừa đảo cùng với các biện pháp để phòng chống. Số lượng trang web lừa đảo và mức độ thiệt hại tăng mạnh vào mùa mua sắm như dịp cuối năm. Có rất nhiều trường hợp kẻ xấu đánh cắp các thông tin cá nhân người dùng, sau đó sử dụng thông tin đó để liên hệ trực tiếp cho người dùng và nói: "Đây là Amazon. Tài khoản của bạn đã bị xâm phạm. Chúng tôi sẽ xử lý vấn đề này, hãy cho chúng tôi biết ngày sinh và mã PIN của bạn", để có thể lấy thêm được nhiều thông tin cá nhân hơn nữa. Các bạn hãy tham khảo 9 đặc điểm của các trang web lừa đảo (hay tấn công giả mạo Phishing) trên và tự bảo vệ mình khỏi những trang web đó nhé. Giá cực kỳ rẻ Dù là mặt hàng khó tìm đến đâu, nhưng lại được hiển thị là “có sẵn hàng” Địa chỉ và thông tin liên hệ của công ty bán hàng không rõ ràng Có nhiều lỗi chính tả, thiếu sót. Tiếng Nhật không được tự nhiên Không thể thanh toán bằng thẻ tín dụng Tài khoản chuyển khoản là tài khoản cá nhân Tên miền có đặc điểm riêng Đường truyền không được mã hóa Nhận xét về sản phẩm hay trang web không tự nhiên

Nếu bạn gặp các vấn đề trong việc học tập, làm việc (thực tập kỹ năng, làm chính thức tại công ty, làm ngắn hạn tại công ty, làm thêm) hay các vấn đề về đời sống, tư cách lưu trú v.v.; dù đã trao đổi với công ty, các tổ chức tiếp nhận, nhà trường, các anh chị tiền bối v.v. mà vẫn chưa giải quyết được thì lúc đó nên đến đâu để xin tư vấn? Cho đến nay, có rất nhiều anh chị tiền bối đã nhận được sự giúp đỡ từ nhiều tổ chức tư vấn và các hội nhóm hỗ trợ. Dù không thể giải quyết vấn đề ở 1 nơi thì bạn cũng đừng bỏ cuộc, đừng bỏ trốn, hãy thử xin lời khuyên từ nhiều cơ quan, tổ chức hỗ trợ nhé! Các tổ chức tư vấn mà bạn nên biết Hội hỗ trợ Tomoiki Việt Nhật Hiệp hội thực tập kỹ năng quốc tế (OTIT) Nếu bạn gặp khó khăn trong quá trình thực tập kỹ năng mà nghiệp đoàn (công ty tiếp nhận) hay công ty bạn đang làm không giải quyết một cách thỏa đáng, việc đầu tiên bạn nên làm là liên lạc với Hiệp hội thực tập kỹ năng quốc tế (OTIT) để xin tư vấn. Bạn có thể gửi nội dung xin tư vấn bằng tiếng Việt thông qua trang chủ của Hiệp hội. Hiệp hội cũng có hỗ trợ qua điện thoại (0120-250-168) (miễn phí). Nếu bạn có thể đến trực tiếp văn phòng của Hiệp hội (OTIT) thì cũng rất tốt. Khi đó, bạn nên phô tô thẻ lưu trú của mình ở cửa hàng tiện lợi, viết sẵn ra giấy những trăn trở và các điểm bạn thấy không thỏa đáng (bất mãn) rồi mang đến Hiệp hội. Khi tới nơi, bạn có thể đọc những gì đã viết trên giấy và giải thích thêm. Nếu cần, bạn cũng có thể nhờ OTIT hỗ trợ người phiên dịch. Cục kiểm tra tiêu chuẩn lao động Dù bạn là thực tập sinh kỹ năng hay lưu học sinh, hãy xin tư vấn từ Cục kiểm tra tiêu chuẩn lao động trên toàn Nhật Bản về các vấn đề như không được trả tiền làm thêm giờ v.v. Gần đây, Cục cũng hỗ trợ tư vấn cho người nước ngoài. Cục kiểm tra tiêu chuẩn lao động trên toàn Nhật Bản Các tổ chức phi chính phủ đã có nhiều thành tích Hỗ trợ thực tập sinh người nước ngoài Nếu bạn đã trao đổi với những cơ quan trực thuộc nhà nước như OTIT hay Cục kiểm tra tiêu chuẩn lao động mà vẫn chưa giải quyết được vấn đề hoặc không thể tự mình xin tư vấn tại những cơ quan này thì bạn cũng có thể nhờ tới sự hỗ trợ của các tổ chức hỗ trợ phi chính phủ. Đây đều là các tổ chức đã có nhiều thành tích giúp đỡ những người gặp khó khăn. Cổng tư vấn cho thực tập sinh người nước ngoài (Facebook) = Các vấn đề về lao động của thực tập sinh kỹ năng, vấn đề tuyển dụng, vấn đề trong đời sống, các vấn đề liên quan đến tư cách lưu trú. Hội hỗ trợ Tomoiki Việt Nhật = Các vấn đề liên quan đến lao động, tuyển dụng, đời sống, việc làm, tư cách lưu trú của lưu học sinh, thực tập sinh kỹ năng và toàn bộ người Việt Liên đoàn lao động Gifu Chi nhánh người nước ngoài số 2 = Ông 甄凱 (Kenkai) trưởng chi nhánh: 090・8496・9668 (tiếng Nhật) = Các vấn đề liên quan đến việc lao động, tuyển dụng, tư cách lưu trú của thực tập sinh kỹ năng, nhân viên chính thức tại các công ty, nhân viên kí hợp đồng ngắn hạn, toàn bộ lao động người nước ngoài Các đoàn thể và hội nhóm người Việt hoạt động sôi nổi Hội người Việt Nam tại Nhật Bản (VAIJ) ＝Hotline về đời sống, y tế, sức khỏe: 050-6874-8385 Hội người Việt tại Sendai (SenTVA) Hội người Việt tại Ibaraki Các tổ chức hỗ trợ tư vấn bằng tiếng Việt (tại các thành phố chính) Chúng tôi sẽ giới thiệu với các bạn các tổ chức hỗ trợ tư vấn bằng tiếng Việt (chính) trên toàn Nhật Bản. ■ Thành phố Tokyo Trung tâm hỗ trợ lưu trú dành cho người nước ngoài (FRESC) = Tư vấn về tất cả các vấn đề của người nước ngoài như đời sống, lao động, tuyển dụng, việc làm, tư cách lưu trú v.v. = Quầy hỗ trợ FRESC: 0120-76-2029 = từ thứ hai đến thứ sáu (9:00~17:00) ＝Số điện thoại đặt lịch hẹn trước của Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh tại FRESC: 03-5363-3025 = từ thứ hai đến thứ sáu (9:00~17:00) ※Quầy hỗ trợ có thể tiếp nhận tư vấn toàn Nhật Bản. ※Trong trường hợp muốn được trợ giúp bằng tiếng Việt, dù gọi đến số nào trong hai số điện thoại trên thì bạn cũng cứ nói tiếng Nhật “Betonamugo de onegaishimasu” (có nghĩa là “Xin hãy trợ giúp bằng tiếng Việt” ) hoặc tiếng Anh nhé. ■ Tỉnh Hokkaido Trung tâm tư vấn dành cho người nước ngoài Hokkaido ＝ 011-200-9595（ngày thường 9:00-12:00 / 13:00-17:00） ■ Tỉnh Miyagi Trung tâm tư vấn dành cho người nước ngoài Miyagi ＝ 022-275-9990 ■ Tỉnh Ibaraki Trung tâm tư vấn dành cho người nước ngoài = 029-244-3811 (tiếng Việt: thứ hai, thứ ba, thứ tư) ■ Tỉnh Saitama Trung tâm tư vấn tổng hợp dành cho người nước ngoài Saitama ＝ 048-833-3296 ■ Tỉnh Chiba Tư vấn dành cho người nước ngoài tỉnh Chiba = 043-297-2966 (ngày thường 9:00-12:00 / 13:00-16:00) = Email: ied@ccb.or.jp ■ Tỉnh Kanagawa Trung tâm tư vấn tổng hợp cộng sinh đa văn hóa thành phố Yokohama ＝ 045-222-1209 ＝ E-ｍail：t-info@yoke.or.jp ■ Tỉnh Shizuoka Trung tâm tư vấn tổng hợp cộng sinh đa văn hóa tỉnh Shizuoka (Kameria) ＝ 054-204-2000（平日10:00～16:00） ＝ E-ｍail：sir07@sir.or.jp ■ Tỉnh Aichi Trung tâm cộng sinh đa văn hóa Aichi ＝ 052-961-7902 (từ thứ hai đến thứ bảy 10:00~18:00) ■ Phủ Osaka Khu thông tin dành cho người nước ngoài phủ Osaka ＝ 06-6941-2297 ＝ E-ｍail：jouhou-c@ofix.or.jp ■ Thành phố Osaka Trung tâm tư vấn dành cho người nước ngoài ＝ 06-6773-6533 (ngày thường 9:00~19:00; thứ bảy, chủ nhật, ngày lễ 9:00~17:30) ■ Tỉnh Hyogo Trung tâm cộng đồng quốc tế Kobe ＝078-291-8441 (tiếng Việt: thứ hai, thứ tư 09:00~12:00, 13:00~17:00) ■ Tỉnh Hyogo Hội hữu nghị Việt Nhật Hyogo = 078-646-3110 = Email: cntorimoto@yahoo.co.jp ■ Tỉnh Okayama Trung tâm tư vấn dành cho người nước ngoài tỉnh Okayama ＝ 086-256-6052 (ngày thường 9:00~17:00) ＝ E-mail：support@opief.or.jp ■ Tỉnh Hiroshima Trung tâm quốc tế Hiroshima ＝ 0120-783-806 ■ Tỉnh Fukuoka Trung tâm tư vấn dành cho người nước ngoài tỉnh Fukuoka ＝ 092-725-9207 (hàng ngày 10:00~19:00) ＝ E-mail：fukuoka-maic@kokusaihiroba.or.jp ■ Thành phố Fukuoka Trung tâm hỗ trợ tư vấn tổng hợp dành cho người nước ngoài TP Fukuoka = 092-262-1799 (ngày thường 8:45~18:00) Danh sách các tổ chức, hội giao lưu quốc tế hỗ trợ tư vấn (toàn tỉnh) Tại đây, chúng tôi sẽ giới thiệu với các bạn danh sách các tổ chức hỗ trợ tư vấn dành cho người nước ngoài tại các tỉnh thành (bao gồm cả khu vực tự quản) trên toàn Nhật Bản, các hội giao lưu quốc tế v.v. (Bản tiếng Việt và tiếng Nhật) Bạn chỉ cần click vào tên của nơi bạn đang sống (tiếng Nhật và bảng chữ cái alphabet) xuất hiện trong khung là bạn có thể xem được danh sách tổng hợp các tổ chức hỗ trợ. Tại những tổ chức có hỗ trợ tiếng Việt, bạn sẽ nhìn thấy dòng chữ màu đỏ có ghi “tiếng Việt”. Ngoài ra, nếu bạn click vào đường link (URL) màu xanh trong bảng, bạn sẽ được liên kết tới trang chủ của tổ chức tư vấn đó. Phân chia theo khu vực: Danh sách các tổ chức, hội giao lưu quốc tế có hỗ trợ tư vấn (có kèm link)

“Lau đũa khi đi ăn ở quán”, “Mượn điện thoại của bạn để thử game”, những việc tưởng chừng như đơn giản nhưng ở Nhật Bản có lẽ không được hoan nghênh cho lắm, so với người Việt thì người Nhật ít gọi điện cho cha mẹ. Chúng ta cùng tìm hiểu về sự khác biệt này Nhật Bản nhé. Vào quán ăn đừng lau đũa Việc dùng tờ giấy ăn lau chiếc đũa, hoặc chà xát hai chiếc đũa vào nhau để những vụn gỗ và dằm gỗ rơi ra ở Việt Nam là hoàn toàn bình thường. Chúng ta lau đũa như một thói quen diễn ra trong vô thức. Nhưng nếu sự vô thức này theo bạn sang Nhật thì coi chừng nhé. Hành động vệ sinh chiếc đũa bằng bất kỳ cách nào, đối với chủ quán ăn có thể bị coi là bất lịch sự. Tôi sẽ kể cho bạn một câu chuyện có thật 100%: Vào năm 2013, tôi và một người bạn vào một quán ramen ở Kyoto. Sau khi đưa phiếu order món cho phục vụ, chủ quán mang cho chúng tôi 2 ly trà. Vào thời điểm đó, ở Việt Nam rất thịnh xem phim Hong Kong. Trong phim Hongkong thì ly trà đó có 2 tác dụng: Hoặc dùng để uống, hoặc để thực khách nhúng chiếc đũa vào đó vệ sinh rồi dùng giấy ăn lau khô (trong các quán ăn Việt Nam thì muốn có trà uống phải mất tiền, còn trà miễn phí phần lớn để… nhúng đũa). Chúng tôi theo thói quen nhúng 2 đôi đũa vào đó rồi xin chủ quán tờ giấy ăn để lau. Đang từ hồ hởi, gương mặt chủ quán bỗng dưng sầm lại, trở nên không thoải mái. Sau một hồi do dự, chủ quán tiến về phía chúng tôi cố gắng nói bằng tiếng Anh: Chiếc đũa sạch rồi, bạn không cần vệ sinh đâu. Lúc đó tôi mới hiểu người Nhật mở quán ăn phải đáp ứng rất nhiều yêu cầu vệ sinh khắt khe. Họ rửa bát, đũa rồi hấp chúng bằng hơi nước nóng đảm bảo sạch nhất có thể, nên hành động khách lấy đũa ra lau chẳng khác nào mắng chủ quán để đũa bẩn. Họ tự ái là một chuyện, thực khách khác nhìn vào rồi xì xào mới là vấn đề. Vậy nên sang Nhật, hãy tuyệt đối tin tưởng vào sự sạch sẽ, chỉn chu của họ nhé. Ít gọi điện cho bố mẹ Bạn rời quê nhà lên thành phố học đại học hoặc đi làm, bố mẹ thì vẫn sống dưới quê. Chuyện này ở cả Việt Nam và Nhật Bản đều như nhau. Tuy nhiên, giữa người Việt và người Nhật sẽ có một khác biệt vô cùng lớn về văn hoá như sau. Ở Việt Nam, do xa nhà nên mật độ gọi điện về quê hỏi thăm bố mẹ của đa phần sinh viên hoặc lao động xa quê là rất thường xuyên. Tôi biết vài cô bạn làm thực tập sinh ở Nhật, ngày nào cũng phải gọi điện tỉ tê với mẹ cả tiếng đồng hồ. Thật ra cũng không có vấn đề gì. Nhưng nếu bạn tâm sự thói quen này với người Nhật, tôi tin chắc rằng họ sẽ rất ngạc nhiên đấy. Tại sao? Vì người Nhật xa quê rất ít khi gọi điện về cho bố mẹ. Đa phần người Nhật khi đã ra ở riêng thì thường là rất bận rộn và vì vậy ít có khi gọi điện về cho cha mẹ ở nhà. Ngược lại, cha mẹ vì lo lắng cho con cái nên thường hay gọi điện cho con. Tuy nhiên, nhiều người, nhất là nam giới trẻ, thường không kiên nhẫn nói chuyện qua điện thoại với cha mẹ nên dần dà, cha mẹ cũng giữ ý, ít gọi điện cho con cái. Để an ủi cha mẹ khỏi buồn, từ xưa người Nhật có câu: “Tayori ganai no wa yoi tayori”, nôm na là “không có tin tức gì có nghĩa là tin tốt”, nếu có gì cần thì chắc con sẽ gọi điện hoặc viết thư về thôi. Năm 2020, tôi có trải nghiệm ở homestay tại thị trấn nằm ngay cạnh núi Phú Sĩ: Fuji Yoshida. Bà chủ nhà có con đang làm việc ở tận Fukuoka và chính bà thừa nhận với tôi là “cũng không nhớ chính xác lần gần nhất con trai tôi gọi về là lúc nào, chắc là vào dịp năm mới. Nhưng nó cũng chỉ có nói “con khỏe” với lại “con bận”, thế thôi”. Điều này được chấp nhận trong văn hoá Nhật, nhưng nó hoàn toàn không đồng nghĩa với việc tình cảm gia đình của người Nhật lỏng lẻo hơn Việt Nam đâu nhé. Chẳng qua đây là văn hoá thôi. Để phòng chống tội phạm lừa đảo, nhiều người gọi điện cho cha mẹ thường xuyên hơn. Trong bối cảnh xã hội Nhật Bản đang già hóa hiện nay, nhiều người lo lắng cho cha mẹ già nên thường xuyên gọi điện hơn trước. Vì ít khi gọi điện, nên có nhiều trường hợp bọn tội phạm giả làm con cái, gọi điện để lừa người già theo kiểu “Lừa đảo Ore ore” , khiến cho các cụ tin là con cái mình đang gặp khó khăn, cần phải giúp đỡ và đã chuyển tiền cho bọn lừa đảo. Để phòng tránh hiện tượng này, trên toàn nước Nhật đều kêu gọi “Hãy tích cực gọi điện cho cha mẹ”. Đừng mượn điện thoại Ở Việt Nam, mượn điện thoại bạn bè, đồng nghiệp để thử chất lượng chụp ảnh, chơi game là điều bình thường. Tuy nhiên, bạn có thể sẽ phải trải nghiệm cảm giác bị từ chối khi ngỏ ý mượn điện thoại người Nhật đó. Đối với người Nhật thì điện thoại là vật riêng tư, và đặc biệt là có thể chứa rất nhiều thông tin cá nhân mà họ không muốn bị lộ. Kể cả bạn không tò mò đến mức chui vào album ảnh hoặc lục lọi các folder chứa thông tin trong điện thoại thì người Nhật cũng cảm thấy rất không thoải mái vì lo ngại “nhỡ người ta xem được thì sao”. Vì vậy mà rất hiếm có trường hợp mà người Nhật hỏi mượn điện thoại của người khác. Nếu bạn sống ở Nhật, bạn sẽ biết được quy tắc bất thành văn là đối với người Nhật “dù có là người trong gia đình đi chăng nữa thì cũng không xem điện thoại của người khác” và cũng “không sờ vào điện thoại của người khác”. Có một người Nhật từng kể với tôi rằng, anh ta sống chung với một người nước ngoài ở ký túc xá và để bảo vệ chiếc điện thoại của mình, anh ta thậm chí còn mang cả điện thoại vào phòng tắm.