Bài viết liên quan

• 

  Lớp học tiếng Nhật online miễn phí

  “Lớp tiếng Nhật tình nguyện" đã giúp ích rất nhiều cho du học sinh và thực tập sinh kỹ năng ở Nhật Bản. Tuy nhiên, với những ai học ở các lớp này vẫn thấy chưa đủ, hoặc không có lớp học như vậy ở gần nơi mình sinh sống thì nên làm thế nào? Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu về Lotus Works, tổ chức pháp nhân phi lợi nhuận đang tổ chức các lớp học một thầy một trò online miễn phí. Lớp học một thầy một trò qua điện thoại video Giáo viên tình nguyện nói chuyện với học sinh qua mạng Hoạt động tình nguyện do một phụ nữ nội trợ gây dựng Lotus Works là pháp nhân phi lợi nhuận do một phụ nữ nội trợ ở Tokyo đứng ra kêu gọi “làm điều gì đó để giúp đỡ người Việt đang làm việc tại Nhật Bản" và tập hợp các giáo viên tình nguyện dạy tiếng Nhật qua mạng (bằng điện thoại video) cho thực tập sinh kỹ năng hoặc kỹ sư người Việt Nam. Tổ chức bắt đầu đi vào hoạt động từ năm 2013. Các giờ học của Lotus Works gồm có hội thoại, ngữ pháp, kanji, từ vựng, mỗi tuần 1 đến 2 buổi (mỗi buổi 45 phút). Có học sinh dùng máy tính bảng để học, nhưng cũng có cả học sinh học bằng điện thoại di động. Mục tiêu của tổ chức là giúp mọi người học tiếng Nhật để không gặp khó khăn trong cuộc sống ở Nhật và trong công việc, lấy phương pháp luyện thi Năng lực tiếng Nhật (JLPT) làm trọng tâm. Học một thầy một trò miễn phí Lớp học được tổ chức dưới hình thức một thầy một trò, thông qua Skype hoặc Messenger. Thông thường, mỗi học sinh học 2 buổi/tuần, 2 giáo viên mỗi người phụ trách một buổi. Giáo viên sẽ giao bài tập cho học sinh và buổi tiếp theo sẽ phải nộp bài, như vậy, những ngày không có buổi học, học sinh cũng sẽ cần phải học. Trên mạng có nhiều lớp học online có mất phí do các công ty cung cấp, nhưng lớp học của Lotus Works thì hoàn toàn miễn phí. Sau khi nộp bài qua mạng (trái), giáo viên sẽ chấm bài và chữa bài (phải). Địa chỉ liên hệ Nếu muốn đăng ký tham gia học online miễn phí, bạn hãy liên hệ với Lotus Works trên trang web. [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Lotus Works ↑↑Phần cuối trang có mục “Hòm thư góp ý”, bạn có thể đăng ký học thông qua mục này. Thành tích của Lotus Works Tính đến tháng 3/2024, đã có tổng cộng 385 sempai thực tập sinh kỹ năng hoặc kỹ sư học tiếng Nhật với Lotus Works. Trong số đó, nhiều sempai đã đỗ chứng chỉ Năng lực tiếng Nhật (JLPT). N1 N2 N3 N4 Dự thi Đỗ Dự thi Đỗ Dự thi Đỗ Dự thi Đỗ Năm 2015 - - - - 11 5 8 4 Năm 2016 - - - - 36 19 9 7 Năm 2017 - - - - 26 12 0 6 Năm 2018 - - - - 17 5 5 5 Năm 2019 - - - - 22 8 17 6 Năm 2020 - - 2 2 15 8 3 2 Năm 2021 1 0 17 4 13 9 3 1 Năm 2022 5 0 21 7 10 8 6 2 Năm 2023 5 2 22 9 10 4 6 5 Tổng cộng 11 2 62 22 160 78 67 38 Đội ngũ giáo viên của Lotus Works Cựu học sinh đã về nước liên hoan với các giáo viên sống tại Hà Nội Vào thời điểm tháng 1/2024, Lotus Works có 85 giáo viên tình nguyện (20~76 tuổi). Hầu hết các giáo viên đều là người Nhật, có cả giáo viên nam và nữ. Các giáo viên sống ở rất nhiều nơi khác nhau, có 10 giáo viên hiện đang sống ở Việt Nam và các nước Đông Nam Á. Thỉnh thoảng các giáo viên gặp nhau để trao đổi thông tin, giao lưu với học sinh. Cô giáo tình nguyện dạy thực tập sinh kỹ năng ở Kobe Học sinh của tôi (nữ giới) là thực tập sinh kỹ năng ngành điều dưỡng. Tôi cũng làm điều dưỡng nên ngoài tiếng Nhật thông dụng, tôi dạy cho học sinh những từ cần thiết liên quan đến điều dưỡng. Em ấy học mỗi tuần 1 buổi trong suốt một năm và đã vượt qua kỳ thi N2 thành công. Tôi và em ấy sẽ ôn lại toàn bộ kiến thức N2. Khả năng tiếng Nhật của em ấy đã tiến bộ đáng kể nên tôi sẽ tập trung ôn cho em ấy thi kỳ thi trở thành điều dưỡng viên. Cô giáo tình nguyện dạy cho người có kỹ năng đặc định ở Niigata Tôi đang dạy cho Trâm (làm việc ở xưởng bánh kẹo) để thi lấy N3. Tôi và bạn ấy chạc tuổi nhau nên ngoài việc học tiếng Nhật, chúng tôi trò chuyện rất vui về các chủ đề của nữ giới. Thông qua việc trò chuyện, tôi hiểu rõ hơn về cuộc sống, tính cách của Trâm, chúng tôi đã xây dựng được mối quan hệ tin tưởng lẫn nhau. Tôi cũng đang học ngoại ngữ nên tôi đặt mình vào vị trí của bạn ấy và sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để dạy. Các sempai từng học với Lotus Works Thực tập sinh sempai từng học với Lotus Works Sempai 1 (Thực tập sinh kỹ năng, nữ) ・　Năm 2017: Bắt đầu thực tập kỹ năng・　Năm 2018: Đỗ N3・　Năm 2019: Đỗ N2 Tôi (nhân vật trong ảnh trên) từng thực tập kỹ năng tại một nhà máy ở tỉnh Aichi. Mỗi ngày, tôi học khoảng 2 tiếng, còn thứ Bảy, Chủ Nhật thì dành ra hơn 4 tiếng để học. Hồi luyện thi N3, tôi chủ yếu dùng bộ sách “Nihongo soumatome”, còn khi thi N2 thì luyện bằng bộ “Shinkanzen master". Ở chỗ làm, tôi không có cơ hội dùng tiếng Nhật nên việc học với Lotus Works là vô cùng hữu ích. Tôi có thể trò chuyện được với giáo viên nên có thể rèn luyện hội thoại và khả năng nghe tiếng Nhật. [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Xem câu chuyện kinh nghiệm thực tế của sempai thực tập sinh kỹ năng này ở đây｜KOKORO Sempai 2 (Thực tập sinh kỹ năng, nữ) ・　Năm 2018: Bắt đầu thực tập kỹ năng・　Năm 2020: Đỗ N2 Gần nơi tôi sống không có lớp học tiếng Nhật tình nguyện nên việc học online với Lotus Works rất có ích đối với tôi. Nơi tôi làm là trại nuôi gà nên không có nhiều cơ hội để trò chuyện, vì vậy, được hội thoại với giáo viên của Lotus Works và làm bài tập là những dịp rất quý báu để tôi được tiếp xúc với tiếng Nhật. [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Xem câu chuyện kinh nghiệm thực tế của sempai thực tập sinh kỹ năng này ở đây｜KOKORO Tổng kết Lotus Works tổ chức các lớp dạy tiếng Nhật miễn phí qua mạng. Học sinh có thể học bằng điện thoại di động, máy tính bảng hay máy vi tính kết nối Wi-Fi. Chia sẻ của bà Shimizu Ryuko, người đại diện Lotus Works Có rất nhiều thực tập sinh kỹ năng và kỹ sư muốn học tiếng Nhật một cách nghiêm túc. Học tiếng Nhật sẽ giúp các bạn trò chuyện được với sempai hoặc đồng nghiệp người Nhật và còn có thể tự mình đi du lịch nữa. Chúng tôi sẽ luôn cố gắng giao lưu thông qua việc dạy tiếng Nhật cho các bạn trẻ người Việt tràn đầy nhiệt huyết sang Nhật nhưng ngôn ngữ còn chưa thông tỏ và trở thành những “người ông, người bà, người chị Nhật", giúp các bạn cảm thấy hài lòng khi đến Nhật Bản.

• 

  〈Tổng hợp bài viết〉Trước khi chọn công ty phái cử hãy biết trước những thông tin này!

  Chúng tôi đã tổng hợp những thông tin cần thiết và không thể thiếu để các bạn đang muốn đi thực tập ở Nhật cũng như gia đình của các bạn tham khảo. Tuỳ vào từng công ty phái cử, chi phí phải bỏ ra có thể khác nhau tới vài nghìn đô la. Không những thế, dù đã trả nhiều tiền cho công ty phái cử thì cũng có rất nhiều người nhận mức lương ở Nhật rất thấp. Vì vậy, chúng tôi sẽ gửi đến các bạn những thông tin thiết yếu để có thể đi Nhật với khoản chi phí hợp lý và có cuộc sống thực tập đầy ý nghĩa. Q1. Trong quá trình thực tập kỹ năng có thể tiết kiệm được bao nhiêu? Đầu tiên, số tiền mà bạn có thể tiết kiệm được trong 3 năm thực tập kỹ năng là khoảng bao nhiêu? ・ Tiền lương tại Nhật mỗi tháng và các chi phí sinh hoạt khoảng bao nhiêu? ・ Trong 3 năm, có thể gửi về Việt Nam bao nhiêu tiền? Để trả lời những câu hỏi trên, một tờ báo của Nhật đã thu thập thông tin từ rất nhiều thực tập sinh kỹ năng người Việt. Số đặc biệt: Thực tập sinh thực sự tiết kiệm được bao nhiêu tiền? Q2. Có thể hoàn toàn yên tâm với công ty phái cử do người quen giới thiệu!? ・ Đừng chỉ tin vào sự giới thiệu từ người quen, với việc tự mình tìm công ty phái cử, bạn có thể tiết kiệm được vài nghìn đô la chi phí phải trả cho công ty phái cử! ・ Tuỳ từng công ty phái cử mà nội dung học tiếng Nhật, những hỗ trợ sau khi sang Nhật sẽ có sự khác biệt lớn. Có rất nhiều công ty tốt mà chi phí lại thấp, ngược lại, cũng có nhiều công ty chi phí cao mà chất lượng không tốt! Để lựa chọn công ty phái cử cần phải có bí quyết. Báo KOKORO – Tờ báo nhận được sự hỗ trợ của Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam đã tổng hợp cách tìm công ty phái cử ở Việt Nam. Số đặc biệt: Cách lựa chọn công ty phái cử_01 Q3. Tuỳ từng công ty mà chi phí phái cử khác nhau đến thế sao!? ・ Tuỳ từng công ty phái cử mà chi phí khác nhau tới vài nghìn đô la. Công ty phái cử có chi phí thấp nhất khoảng bao nhiêu? Công ty phái cử có chi phí cao nhất khoảng bao nhiêu? ・ Có rất nhiều trường hợp “Đã trả rất nhiều tiền cho công ty phái cử nhưng mức lương ở Nhật lại thấp”, ngược lại, “Đã trả ít tiền cho công ty phái cử nhưng lương ở Nhật lại cao hơn mức trung bình”. ・ Vậy thì, các công ty phái cử có chi phí khác nhau như vậy là vì sao? Câu trả lời cho những câu hỏi và hiện tượng trên nằm trong bài viết này. Số đặc biệt: Phí trả cho công ty phái cử khác nhau đến mức nào Văn hoá Nhật Bản Cuối cùng, các bạn hãy thoả sức tìm hiểu sự khác nhau trong văn hoá Việt Nam và Nhật Bản nhé. Chủ đề lần này là: ・ Lau đũa trong quán ăn là kỳ lạ?・ Người Nhật thường không gọi điện cho bố mẹ?・ Người Nhật ghét cho mượn điện thoại? Việt Nam OK – Nhật Bản DAME_18 Tổng kết ・ Với việc tự mình tìm công ty phái cử, bạn có thể tiết kiệm được vài nghìn đô la chi phí phải trả cho công ty phái cử. ・ Tuỳ vào từng công ty phái cử mà nội dung học tiếng Nhật, những hỗ trợ sau khi sang Nhật có sự khác biệt lớn. ・ Có rất nhiều công ty phái cử tốt mà chi phí lại thấp, cũng có công ty phái cử chi phí cao song chất lượng không tốt! ・ Có rất nhiều trường hợp “Đã trả rất nhiều tiền cho công ty phái cử nhưng mức lương ở Nhật lại thấp”. Lần này, chúng tôi đã giới thiệu các bài viết liên quan đến những thông tin nêu trên. KOKORO là trang web nhận được hỗ trợ của Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam. Các bạn hãy tìm hiểu thông tin trong các bài viết của KOKORO và tự mình tìm công ty phái cử nhé.

• 

  Việt Nam OK – Nhật Bản DAME_20: Người Nhật ngại nhìn vào mắt khi nói chuyện?

  Trong phần 20 của loạt bài Việt Nam OK Nhật Bản Dame hôm nay chúng tôi sẽ giới thiệu 3 phần: 1. Ở Nhật Bản, khi nói chuyện, nhìn thẳng vào mắt nhau không được coi là tốt? 2. Những điểm “ngạc nhiên” trong cách “hưởng tuổi già” ở Nhật và 3. Người Nhật thường ăn trưa một mình? Chỉ có người trẻ tuổi mới nhìn thẳng vào mắt nhau Do sự du nhập mạnh mẽ của văn hoá phương tây, giao tiếp bằng mắt (eye contact) ở Việt Nam được coi là một kỹ năng. Rất nhiều tài liệu chứng minh quyền lực của khả năng giao tiếp thông qua ánh mắt, dẫn tới hiện tượng nhiều bạn trẻ có xu hướng nhìn chằm chằm vào mặt hoặc mắt người đối diện khi nói chuyện và coi đó là hành động thể hiện sự tự tin. Ở Việt Nam thì không sao, cùng lắm đối phương chỉ nhắc nhẹ bạn rằng “đừng nhìn chằm chằm vào tôi nữa, mất tự nhiên lắm” mà thôi chứ không có ý gì khác. Nhưng ở Nhật thì việc nhìn chằm chằm vào người đối diện có thể được cho là “Có ý lạ”. Người Nhật ngại nhìn thẳng vào mắt nhau khi nói chuyện Người Nhật vốn coi việc nhìn lâu vào mặt người đối diện khi nói chuyện là hành vi bất lịch sự. Tất nhiên là khi nói chuyện, người Nhật cũng có nhìn vào mặt nhau, nhưng thường để ánh mắt vào “khoảng giữa mặt” hoặc vào “nút thắt ca-ra-vạt”. Vì vậy việc nhìn chằm chằm vào người đối diện đôi khi bị cho là thể hiện sự… hiếu chiến. Chuyện sẽ nghiêm trọng hơn nếu bạn là đàn ông và đối tượng bạn nhìn chằm chằm là một cô gái xinh đẹp. Dù không có tình cảm đặc biệt gì nhưng nếu bạn cứ nhìn chằm chằm vào cô gái đối diện thì sẽ bị hiểu nhầm là bạn thích người đó và có thể khiến người đó cảm thấy khó chịu và sẽ bị cho là “bất thường”. Chính vì cách suy nghĩ bám rễ sâu trong đời sống này, nên người Nhật rất ngại nhìn lâu vào mắt nhau. Tuy nhiên cùng với xu hướng toàn cầu hóa, gần đây khi hướng dẫn sinh viên đi tìm việc làm, còn có cả hướng dẫn “hãy nhìn vào mắt người đối diện khi nói chuyện” . Trong mục tiêu giáo dục môn quốc ngữ ở cấp tiểu học, Bộ Giáo dục Khoa học Nhật Bản còn đề ra mục tiêu “Nhìn vào mắt người đối diện khi nghe hoặc khi nói”. Chí ít thì nhà trường cũng cần hướng dẫn các em nhìn vào mặt người đối diện khi nói chuyện. Cách “hưởng tuổi già” của người Nhật Người Nhật thích làm việc kể cả khi đã nhiều tuổi Ở Việt Nam, rất nhiều người già đều có chung suy nghĩ rằng, tuổi già là giai đoạn hưởng thụ. Sau cả một đời người nỗ lực tích góp, chăm sóc gia đình, nhiều người khi bước vào giai đoạn “thất thập cổ lai hy” bắt đầu có xu hướng thả lỏng, hưởng thụ và muốn được hưởng thời gian vui vầy cùng con cháu. Nếu bạn đã quá quen với chuyện này tôi tin rằng bạn sẽ phải tròn mắt khi chứng kiến cách người già Nhật Bản “hưởng thụ” tuổi già: Họ… làm việc. Theo khảo sát của Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản, lực lượng lao động từ 65 tuổi trở lên mỗi năm lại gia tăng. Năm 2020 có 9.240.000 người lao động từ 65 tuổi trở lên, chiếm hơn 13% tổng số người lao động từ 15 tuổi trở lên. Năm 2013, tức là trước khi chế độ tiếp tục tuyển dụng sau khi về hưu bắt đầu thì số người lao động trong độ tuổi này là 6.370.000. Như vậy sau 7 năm, con số này đã tăng gần 3.000.000 người. Ở siêu thị gần nhà tôi, những công việc như lau dọn nhà vệ sinh, xếp giỏ và xe đẩy, hướng dẫn xe ra vào bãi đậu...đều do một nhóm người già làm. Những bãi đậu xe thu phí ở các nhà ga lớn cũng đa phần do người lớn tuổi phụ trách. Đa phần đây là những người cao tuổi, làm việc bán thời gian. Nhóm người già này có những cụ đã trên 75 tuổi. Do con cái đã trưởng thành và tinh thần yêu lao động nên họ vẫn muốn tiếp tục làm điều gì đó để cuộc sống có ý nghĩa hơn. Tại một khách sạn trung tâm ở thành phố Fukuoka, người già chiếm tới 50% quân số của đội ngũ lau dọn. Người già nhất lên tới 78 tuổi. Họ hàng ngày vẫn làm việc từ 6-8 tiếng, vẫn vác những bao tải ga giường và vỏ gối nặng chình chịch. Thi thoảng vẫn có những cụ than đau lưng, mỏi gối, nhưng họ không bao giờ ngừng lại. Không bia rượu vào buổi trưa? “Đi ăn trưa, tranh thủ làm vài cốc không” là một trong những câu rủ rê quen thuộc nhất ở các văn phòng tại Việt Nam. Bản thân tôi cũng từng tranh thủ giờ nghỉ trưa đi làm vài cốc cho mát vào những ngày Hè nóng bức và chứng kiến không ít bạn bè, đồng nghiệp uống đến mặt đỏ tía tai rồi trở lại làm việc buổi chiều như bình thường. Ở Nhật cũng có giờ nghỉ trưa, cũng có những lời rủ rê đi ăn trưa nhưng chuyện uống vài ly bia, rượu vào giờ nghỉ trưa thì gần như không bao giờ xuất hiện. Có những trường hợp, do công việc mà 2 bên đối tác thỏa thuận cùng uống bia trong bữa trưa vừa làm việc nhưng chỉ ăn trưa thông thường thì không bao giờ uống đồ uống có cồn. Kỷ luật làm việc trong công sở của người Nhật rất nghiêm khắc, nếu đã có hơi men trong máu rồi trở lại làm việc bị coi là vi phạm đạo đức chốn công sở. Văn hoá ăn trưa giữa Việt Nam và Nhật Bản cũng rất khác biệt. Ở Việt Nam, ăn trưa tại các quán cơm văn phòng rồi làm cốc café tám chuyện là tương đối phổ biến. Tôi biết nhiều người rất tôn trọng nguyên tắc “không bao giờ ăn trưa một mình”. Ở Nhật, hình ảnh những công chức ngồi ăn đơn độc ở các công viên là rất phổ biến. Thường người Nhật cũng hay đi ăn trưa với đồng nghiệp nhưng lúc bận rộn nhiều người mua cơm hộp ở cửa hàng tiện lợi rồi ngồi ăn một mình ở công viên hoặc tại bàn làm việc rồi lập tức trở lại với công việc. Giờ nghỉ trưa ở Nhật chỉ có đúng 1 tiếng nên người Nhật không thể dề dà kéo dài thời gian nghỉ trưa được. Vậy nên nếu bạn có thói quen tận dụng giờ ăn trưa để “khề khà” thì đừng áp dụng nó ở Nhật nhé, người Nhật sẽ cảm thấy rất kỳ lạ khi bạn kéo dài một cách không hợp lý thời gian tận hưởng bữa trưa của mình.

• 

  Không được ăn ốc bắt ở ruộng lúa

       Vì công việc mà tôi thường xuyên tiếp xúc với nhiều bạn trẻ người Việt Nam sang làm việc hoặc học tập tại Nhật Bản. Cách đây một thời gian, tôi có dịp đi công tác xuống địa phương và được một số bạn trẻ người Việt Nam làm thực tập sinh ở đó mời về nhà ăn cơm. Bữa cơm vui vẻ và đầm ấm với những món ăn đơn giản nhưng mang đậm hương vị quê nhà như nem rán, cá rán và đặc biệt là có một bát canh chuối xanh nấu ốc thơm lừng mùi lá tía tô. Các bạn mang canh ra và nói “Chị ăn đi, ngon lắm. Hôm nay có chị đến chơi, bọn em cũng nghĩ chắc chị ở thành phố thì ít có dịp ăn ốc nên hôm nay nấu ốc chuối xanh đãi chị đó ạ.” Thấy các bạn đã chuẩn bị công phu, khêu từng con ốc và tình cảm các bạn dành cho, tôi đã ăn một bát và quả thật là rất ngon vì lần đầu tiên sau bao năm tôi mới được ăn món canh ốc này.      Cơm nước xong, ngồi trò chuyện với nhau, tôi mới hỏi xem các bạn mua ốc ở đâu thì bạn cho biết “Bọn em đi bắt ở những thửa ruộng lúa gần chỗ làm ạ. Ở đây nhiều lắm mà hình như người Nhật không ăn chị ạ”. Ốc trong ruộng lúa      Nghe vậy tôi mới giật mình và nói cho các em biết là ốc ở những thửa ruộng trồng lúa là KHÔNG THỂ ĂN ĐƯỢC và từ nay trở đi KHÔNG ĐƯỢC ĂN ỐC MÒ Ở RUỘNG LÚA. Lý do là vì việc trồng lúa hiện nay dùng rất nhiều hóa chất, từ thuốc trừ sâu đến thuốc diệt cỏ… Nên các loài sinh vật sống ở đây đều nhiễm hóa chất nặng. Các ruộng lúa dùng rất nhiều hóa chất      Liên quan tới việc bắt sinh vật, động vật trong thiên nhiên về ăn có một sự việc xảy ra năm 2019. Một bạn trẻ, nam giới, người Việt Nam ở Nhật bắt 2 con vịt trời ở một khu vực sông ở Tokyo định mang về ăn nhưng đã bị bắt và bị truy tố vì tội “Vi phạm Luật Bảo hộ Động vật” của Nhật Bản. Theo luật này việc tự tiện bắt chim muông và động vật ở Nhật Bản, trên nguyên tắc là bị cấm. Chỉ được phép săn bắt những loài thú được phép “Săn bắt” và phải có “Giấy phép”. Và việc “Săn bắt” phải được cấp phép và được đăng ký. “Giấy phép” được cơ quan hành chính có chức năng cấp cho mục đích loại bỏ những động vật gây nguy hại hoặc vì mục đích nghiên cứu. Ngoài 2 mục đích này ra thì dù chim trời hay động vật hoang dã thì cũng không được phép đánh bắt. Chim trời hay động vật hoang dã thì cũng không được phép đánh bắt      Quay lại việc mò bắt ốc ở ruộng lúa, việc làm này không vi phạm luật nhưng nếu ăn phải có khả năng sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe. Có thể ta không nhận thấy tác hại ngay sau khi ăn nhưng nếu không biết mà cứ tiếp tục ăn thì lâu dần, những hóa chất độc hại sẽ tích tụ lại trong cơ thể và trong tương lai có thể gây ra những căn bệnh nghiêm trọng. Vì thế lời khuyên của tôi là “Nhất định không được ăn ốc ở ruộng lúa” các bạn nhé.