Hẳn các bạn đã biết đến quy định du học sinh khi làm baito ở Nhật Bản không được làm quá 28 tiếng mỗi tuần rồi? Tuy nhiên, ngoài con số “28 tiếng một tuần”, còn rất nhiều điểm quan trọng khác nữa. Hằng năm, việc thẩm tra của Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh đối với những du học sinh xin gia hạn thời gian lưu trú ngày càng khắt khe hơn nên nếu bạn vô tình vi phạm thì sẽ vô cùng phiền phức. Dưới đây là phần giải thích của một luật sư am hiểu sâu sắc về quy định xuất nhập cảnh.
Khi nhìn vào thẻ ngoại kiều của mình, du học sinh sẽ thấy ở mục “Tư cách lưu trú” ghi là “Du học” (留学). Bên cạnh đó trong cột “Hạn chế về lao động” có ghi dòng chữ “Không được phép lao động”. Đó là vì về nguyên tắc, tư cách lưu trú “Du học” thì không được phép đi làm.
Tuy nhiên, nếu bạn đã được “Cấp phép thực hiện hoạt động ngoài mục đích lưu trú” thì có thể đi làm thêm baito được. Sau khi xin được cấp phép này, mặt sau của thẻ ngoại kiều sẽ được ghi thêm dòng chữ “Cho phép: Về nguyên tắc, được làm việc trong giới hạn 28 tiếng một tuần, trừ các hoạt động dịch vụ tình dục”. Cần lưu ý là sau khi xin cấp phép này, bạn không được phép làm các công việc tại cửa hàng trò chơi Pachinko hay dịch vụ tình dục.
Có trường hợp cần phải có “Giấy phép cụ thể” đối với từng loại hình công việc chứ không chỉ là. “Giấy phép chung” cho phép thực hiện hoạt động ngoài mục đích lưu trú thông thường. Các trường hợp này bao gồm việc cá nhân tự kinh doanh hay các trường hợp thời gian làm việc khó xác định… Ví dụ, trong trường hợp làm các công việc như kí hợp đồng cá nhân làm biên dịch, phiên dịch, gia sư hay dịch vụ chuyển phát… Để sau này tránh gặp khó khăn, phiền phức khi xin gia hạn thời gian lưu trú, bạn nhất thiết phải xin tư vấn với cơ quan quản lý xuất nhập cảnh.
Về nguyên tắc, bạn có thể làm thêm baito trong giới hạn 28 tiếng mỗi tuần. Tuy nhiên, đối với “cách tính toán thời gian 28 tiếng” này cũng có những điểm cần chú ý. Đó là điều kiện: “Dù bắt đầu tính từ ngày nào trong tuần thì cũng phải nằm trong giới hạn 28 tiếng một tuần”.
Chúng ta hãy cùng xem bảng tính bên dưới nhé. Trong ví dụ dưới đây, tuần thứ nhất và tuần thứ hai, số giờ làm mỗi tuần đều nằm trong giới hạn 28 giờ một tuần. Tuy nhiên, nếu cộng thời gian làm việc trong 1 tuần, tính từ thứ Sáu tuần thứ nhất đến thứ Năm tuần thứ hai (phần ghi chữ đỏ) thì tổng thời gian làm việc sẽ thành 48 giờ. Trường hợp này là vi phạm quy định!
| Thứ Hai | Thứ Ba | Thứ Tư | Thứ Năm | Thứ Sáu | Thứ Bảy | Chủ Nhật | |
| Tuần thứ 1 | 0 giờ | 4 giờ | 4 giờ | 0 giờ | 4 giờ | 8 giờ | 8 giờ |
| Tuần thứ 2 | 8 giờ | 8 giờ | 8 giờ | 4 giờ | 0 giờ | 0 giờ | 0 giờ |
Theo cách tính như thế này, giới hạn “28 tiếng một tuần” phải được hiểu là dù bắt đầu tính từ ngày thứ mấy trong tuần thì tổng thời gian làm việc cũng không được quá 28 giờ. Chúng ta chú ý điểm này nhé.
Trong thời gian kỳ nghỉ dài theo quy định của trường, bạn có thể làm baito mỗi ngày tối đa là 8 tiếng đồng hồ. Tuy nhiên, trường hợp trường cho nghỉ tạm thời vì ảnh hưởng của dịch COVID-19 thì không phải là kì nghỉ dài chính thức, vì vậy quy định thời gian làm thêm sẽ không phải là “1 ngày 8 tiếng” mà vẫn chỉ là “28 tiếng một tuần”. Các bạn hãy chú ý điểm này!
Trường hợp sau khi tốt nghiệp xong mà tư cách lưu trú du học sinh vẫn còn thời hạn là rất phổ biến. Tuy nhiên, trong khoảng thời gian từ khi tốt nghiệp cho đến khi về nước, bạn không được phép làm baito. Công việc baito của du học sinh chỉ được chấp nhận trong thời gian vẫn là học sinh và thuộc quản lý của nhà trường.
Mặc dù có quy định ở mục trên, nhưng hiện nay, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, các hãng hàng không đang ngừng hoạt động nên có rất nhiều du học sinh dù đã tốt nghiệp nhưng vẫn chưa thể về nước. Vì vậy, chúng tôi xin giới thiệu về quy định ngoại lệ ban hành riêng đối với du học sinh như sau.
❶ Kéo dài thời hạn làm baito: Đối với các du học sinh tốt nghiệp năm 2020 (Có tư cách lưu trú “Du học” và đã được cấp phép thực hiện hoạt động ngoài mục đích lưu trú) không có chuyến bay về nước, được phép tiếp tục làm công việc baito trong giới hạn 28 tiếng một tuần cho đến khi tư cách lưu trú hết hạn.
❷ Hoạt động đặc định: Những người nằm trong đối tượng quy định tại điểm ❶ mà thời hạn tư cách lưu trú sắp hết thì có thể được đặc cách chuyển sang tư cách lưu trú “Hoạt động đặc định (thời hạn 6 tháng)”. Sau khi chuyển tư cách lưu trú thì dù không cần xin cấp phép thực hiện hoạt động ngoài mục đích lưu trú, bạn vẫn có thể làm baito trong giới hạn 28 tiếng một tuần.
❸ Các du học sinh tốt nghiệp trường đại học, trường chuyên môn bậc cao, trường chuyên tu (hệ chuyên môn) tại Nhật Bản trong năm 2020 nếu muốn thực hiện hoạt động tìm việc làm chính thức thì cũng có thể chuyển sang tư cách lưu trú “Hoạt động đặc định (thời hạn 6 tháng)”. Sau khi chuyển tư cách lưu trú thì dù không có giấy phép thực hiện hoạt động ngoài mục đích lưu trú, bạn vẫn có thể làm baito trong giới hạn 28 tiếng một tuần.
Tôi nghĩ rằng có rất nhiều người do ảnh hưởng của dịch COVID-19 mà không về nước được hoặc phải thay đổi dự định. Thật là đáng buồn nhưng có thể sẽ còn khá lâu nữa chúng ta mới có thể đi lại tự do giữa Nhật Bản và các nước khác. Các bạn du học sinh thời gian này đang rất khó khăn, vất vả, nhưng các bạn hãy cố gắng tính toán trước và lập kế hoạch để ứng phó được trong dài hạn nhé.
〈Văn phòng luật Century – Luật sư Sugita Shohei〉
