Tôi đăng ký vào một công ty phái cử do bạn giới thiệu và vay ngân hàng 160 triệu đồng (khoảng 756.000 yên) để trả cho công ty này. Ngoài ra, để chữa bệnh ung thư phổi cho cha, tôi còn vay thêm một khoản 140 triệu đồng nữa. Sau khi sang Nhật, làm việc 6 tháng ở chỗ làm đầu tiên và 15 tháng ở chỗ làm hiện tại, tôi gần như đã trả được hết nợ. Trong khoảng thời gian thực tập còn lại, tôi muốn để dành được càng nhiều tiền càng tốt để lo cho con gái sau này. Sau khi kết thúc thời gian 3 năm thực tập, tôi mong được quay lại chỗ làm hiện nay với tư cách thực tập sinh kỹ năng số 3.

Ở chỗ làm trước đây, tôi không được trả tiền làm thêm giờ, mỗi tháng chỉ gửi được 6, 7 vạn yên về cho gia đình. Tuy nhiên, ở chỗ làm hiện nay, mỗi tháng tôi gửi được 10 vạn yên về nhà. Cha tôi thì đau ốm, mẹ tôi tuổi đã cao, ruộng vườn đã cho thuê cày cấy canh tác nên mặc dù không mất tiền mua gạo và rau củ nhưng nhà tôi không có tiền. Tiền tôi gửi về là để chi tiêu sinh hoạt cho 3 người và đóng học phí cho con gái.

Sau khi bắt đầu làm việc tại công ty này không bao lâu, tôi làm quen với thực tập sinh kỹ năng người Việt sống gần đó và được người này giới thiệu qua mạng xã hội với 2 sempai trước đây làm việc tại công ty tôi nhưng nay đã hoàn thành chương trình thực tập và về nước. Khi tôi hỏi thăm thì các sempai kể rằng thời họ “không có chuyện không được trả tiền làm thêm giờ, nhưng số tiền thì ít hơn bình thường.” Các sempai cũng rất tội nghiệp rồi, nhưng lứa chúng tôi còn phải chịu điều kiện khổ sở hơn nữa. Tuy nhiên, do tôi không biết tiếng Nhật nên chẳng cự cãi được với giám đốc và chỉ biết tiếp tục nhẫn nhục làm việc. Thế nhưng, đến một ngày, giám đốc lại bảo tôi một chuyện không ngờ.

Giám đốc đột nhiên bảo tôi rằng “Nếu mỗi ngày không may được 200 sản phẩm thì cô đi về nước đi. Cô không cần phải đến công ty nữa.” Khi đó, tôi mới thực tập kỹ năng được khoảng 3 tháng, còn nợ rất nhiều tiền. Tôi bị sốc, không nói nên lời. Sau đó, đoàn thể quản lý (nghiệp đoàn) đã nghe tôi trình bày và nói chuyện lại với giám đốc. Sau đó, tôi bị buộc phải viết một bản cam kết (bằng tiếng Việt) với nội dung “nếu mỗi ngày không may được 200 sản phẩm thì tôi sẽ không nhận tiền lương" và được quay lại làm việc. Trong số 3 thực tập sinh kỹ năng, chỉ có mình tôi bị nói là “không cần phải đến công ty nữa".

Sau khi viết đơn, tôi quay trở về chỗ làm. Thế nhưng, đến bữa trưa, cơm tôi cũng không nuốt nổi. Sau khi hết giờ làm việc, giám đốc công ty phái cử dẫn tôi ra công viên và lại nói giống như lúc sáng rằng “về Việt Nam rồi chờ một thời gian ngắn sẽ tìm được công việc mới". Tuy nhiên, chẳng có gì đảm bảo là tôi sẽ được giới thiệu chỗ thực tập mới, mà có khi lại bị đòi trả thêm tiền phí nữa không biết chừng. Tôi bảo: “Tôi đã vay nợ rất nhiều để sang Nhật và vẫn đang làm việc nghiêm túc. Tôi muốn chờ ở Nhật cho đến khi nghiệp đoàn tìm được cho tôi công việc khác. Tôi sẽ không về nước.”, rồi đi về ký túc xá.

Tối hôm đó, chắc là để canh cho tôi không bỏ trốn, giám đốc công ty phái cử không ngủ ở khách sạn mà ngủ lại ở ký túc xá cùng 3 thực tập sinh chúng tôi. Nằm trong phòng ngủ, tôi gửi tin nhắn cầu cứu đến một người. Người tôi gửi tin nhắn đến là ông Kurematsu, đại diện tổ chức có tên là “Hỗ trợ thực tập sinh nước ngoài”, từng giúp đỡ rất nhiều thực tập sinh bị đối xử bất công. Thực ra, hồi tháng 5, ngay sau khi bị giám đốc công ty bảo “không cần phải đến công ty nữa", tôi đã được sempai cùng công ty giới thiệu cho ông Kurematsu và vẫn trao đổi với ông qua mạng xã hội với sự tham gia của phiên dịch (là du học sinh người Việt làm tình nguyện viên).

Tôi đã trình bày với ông Kurematsu về tình hình cấp bách hiện tại. Ông Kurematsu nhắn tin trả lời rằng: “Ngày mai, OTIT sẽ đến công ty. Tuy nhiên, nếu chẳng may trước đó bạn bị đưa ra sân bay thì hãy cho nhân viên cơ quan quản lý xuất nhập cảnh kiểm tra hộ chiếu xem danh thiếp của tôi và nói ‘thực ra tôi không muốn về nước’” và còn gửi cho tôi ảnh chụp danh thiếp của ông nữa. Ngay sau đó, ông Kurematsu đã gửi FAX cho OTIT 9 trang tường trình cùng tài liệu và nhờ họ giúp đỡ tôi.

Khoảng 2 tháng rưỡi sau, nhờ sự giúp đỡ của OTIT và ông Kurematsu mà tôi được chuyển sang một công ty ở tỉnh Iwate tên là “KS Factory". Công ty có khoảng 20 nhân viên, chuyên may quần áo nữ cho các thương hiệu nổi tiếng. Tại đây có 5 thực tập sinh nữ người Việt đang thực tập kỹ năng. Đoàn thể quản lý của tôi là “Nghiệp đoàn World Power" ở Tokyo, phiên dịch người Việt của nghiệp đoàn thường xuyên đến và thăm hỏi tình hình của chúng tôi.

Tôi nghe nói là khi không có đại dịch COVID-19, mùa hè, giám đốc công ty mua yukata (kimono hè) cho các thực tập sinh rồi dẫn đi chơi lễ hội mùa hè ở địa phương, còn mùa xuân thì lái xe ô tô chở thực tập sinh đi ngắm hoa anh đào nữa. Chỗ làm của tôi hiện nay cả về điều kiện làm việc lẫn tiền lương đều hoàn toàn khác so với chỗ cũ. Tôi rất biết ơn tổ chức “Hỗ trợ thực tập sinh nước ngoài” cũng như OTIT và giám đốc công ty hiện nay.