Sau khi đi du học, mình quyết định ở lại Nhật và vào làm tại một công ty sản xuất máy móc công nghiệp. Hiện mình đã sống tại đây được 13 năm. Trong thời gian đó, mình kết hôn và sinh được hai bé, một bé đang học mẫu giáo lớn và một bé mới được hơn một tuổi. Do dịch dã mẹ mình không thể bay từ Việt Nam sang để giúp trông cháu, vì vậy mình cố gắng tận dụng hệ thống hỗ trợ của chính phủ Nhật, đồng thời hai vợ chồng cố gắng hỗ trợ lẫn nhau trong việc nuôi dạy con cái. Điều khiến mình ngạc nhiên nhất khi nuôi con ở Nhật Bản là mức độ hoàn hảo của hỗ trợ nhà nước đối với việc sinh và chăm sóc trẻ nhỏ. Thông qua kinh nghiệm của bản thân, mình muốn giới thiệu cho các bạn về các hệ thống này bao gồm các khoản trợ cấp và rất nhiều dịch vụ khác nhau mà mình đã được nhận, chẳng hạn như trợ cấp và phụ cấp khi mang thai và sinh con, trợ cấp chi phí y tế cho trẻ, các dịch vụ tư vấn của nhân viên y tế và các hội giao lưu của các mẹ bỉm tại địa phương. Hãy cùng mình tìm hiểu nhé. (Bài viết được viết vào năm 2022. Sau đó, thông tin về các chế độ đã được cập nhật.) 〈Nội dung bài viết〉 1. Nếu bạn mang thai, hãy đến uỷ ban nơi mình sống! 2. Trợ cấp và phụ cấp khi sinh và chăm sóc con 3. Thẻ bảo hiểm và thẻ y tế của em bé 4. Sử dụng thẻ giảm giá dịch vụ chăm sóc ngực 5. Trung tâm giao lưu nuôi dạy trẻ và Nhà văn hoá 6. Sử dụng đồ cũ và các trang web quyên góp đồ 7. Lời kết 1. Nếu bạn mang thai, hãy đến uỷ ban nơi mình sống! Nếu bạn mang thai, hãy đến ngay uỷ ban để nhận sổ tay Mẹ và bé Do mình làm việc tại công ty Nhật nên luật quy định mình nghỉ thai sản đúng một tháng trước ngày dự sinh. Thực lòng mình băn khoăn nhiều lắm và cuối cùng quyết định không về Việt Nam mà sinh con ở Nhật, vì bay ở tuần thai thứ 36 thì mạo hiểm quá mà nhiều thứ phải chuẩn bị cập rập không nên. Quyết định đó với mình có phần bất ngờ vì mình luôn tưởng tượng sẽ sinh con bên bố mẹ gia đình cơ. Nhưng vì rất thích và tin ở con người và xã hội Nhật, mình lạc quan rằng chắc chắn tuy vất vả nhưng mình sẽ vẫn có thể tận hưởng trọn niềm vui khi sinh con và nuôi dạy con cái ở đây. Hãy nhận sổ tay Mẹ và bé và Phiếu khám thai! Khi khám biết mình có thai, điều số một mình làm là đến uỷ ban quận để lấy “Sổ tay Mẹ và bé” và “Phiếu khám thai”. Khi đó, mình đang sống ở Tokyo, vì vậy mình đã đến uỷ ban quận, nhưng nếu bạn ở một thành phố không có quận thì thay vào đó sẽ là uỷ ban huyện, phường, thôn. Bạn cũng có thể đến các trung tâm bảo hiểm ở gần nơi cư trú nhé. Sổ tay Mẹ và bé ・ Tên chính thức là "Sổ tay sức khỏe mẹ và bé" ・ Sổ ghi tình trạng mang thai, sinh nở và tình trạng sức khoẻ của em bé ・ Đây cũng là một trong những giấy tờ chứng minh mối quan hệ của mẹ và con Phiếu khám thai ・ Tên chính thức là "Phiếu khám sức khỏe cho phụ nữ mang thai" ・ Bảo hiểm y tế không sử dụng được để khám sức khỏe cho phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng phiếu khám thai được cấp cùng lúc với Sổ tay sức khỏe mẹ và bé, thì bạn sẽ được hỗ trợ một phần chi phí khám thai bao gồm 14 lần, đều sẽ được thanh toán bằng chi phí của nhà nước. Phiếu khám thai giống như một phiếu giảm giá mà bạn sử dụng mỗi khi đi khám thai (khám sức khỏe cho phụ nữ mang thai) từ lúc mang thai cho đến khi sinh nở. Mức trợ cấp khác nhau tùy thuộc theo từng khu vực, nhưng trong trường hợp của mình, chi phí y tế cho mỗi lần khám thường dao động từ 20.000 đến 30.000 yên và khoản mình phải chi trả sau trợ cấp chỉ là 5.000 đến 8.000 yên. Mình đã đi khám thai hơn 10 lần. Như vậy là nhờ có phiếu khám mà tổng số tiền phải chi trả được giảm đi rất nhiều. Nhân viên chăm sóc trẻ của uỷ ban quận Chính phủ Nhật Bản thực hiện các công tác hỗ trợ trước và sau sinh bằng cách cung cấp các công tác tư vấn và hỗ trợ giao lưu. Sau khi nhận sổ tay Mẹ và bé tại uỷ ban quận, mình đã được giải thích cụ thể về các hỗ trợ đa dạng và các số liên hệ từ uỷ ban quận. Trong số đó, mình đặc biệt thường xuyên tận dụng sự hỗ trợ tư vấn của chuyên viên y tế về tư vấn chăm sóc trẻ. Nếu mình có thể nhờ được ông bà từ Việt Nam sang trông cháu thì có thể mọi việc đã khác, nhưng mình không được vậy nên việc nuôi con hầu hết chỉ có mỗi hai vợ chồng mình tự lực cánh sinh. Thế nên khi nhận được sổ tay Mẹ và bé tại uỷ ban quận, mình đã đăng ký nhờ hỗ trợ tư vấn của chuyên viên tư vấn chăm sóc trẻ và mình thường xuyên sử dụng sự hỗ trợ này. Quy trình mình nhận tư vấn như sau. ・Gọi điện đến uỷ ban quận sau đó mình được giới thiệu nhân viên y tế phụ trách vùng mình sống. ・Gọi cho nhân viên phụ trách để giải trình về hoàn cảnh của bản thân và đặt lịch hẹn gặp. ・Nhân viên chăm sóc trẻ đến tận nhà để tư vấn và hướng dẫn. Họ cũng sẽ chỉ cho bạn biết về các dịch vụ công có thể sử dụng. Khi sinh bé đầu, mình bắt đầu biết và sử dụng hỗ trợ tư vấn muộn nên không lập ra được kế hoạch sử dụng các dịch vụ sau sinh đầy đủ. Nhưng với bé thứ hai, mình đã rút kinh nghiệm và liên lạc sớm. Điều này giúp mình nhận được hỗ trợ cùng lập nên kế hoạch sử dụng dịch vụ sau sinh một cách tương đối rõ ràng và hiệu quả. Ngay cả sau khi sinh con, mình vẫn luôn liên lạc đều với cô chuyên viên để nhận lời tư vấn của cô mỗi khi có gì băn khoăn trăn trở. Cô luôn đưa ra những lời khuyên hữu ích chính xác theo từng giai đoạn phát triển của bé. Điều này đã giúp mình giảm thiểu lo lắng nhiều và luôn yên tâm nuôi bé ngoan khỏe. 2. Trợ cấp và phụ cấp khi sinh và chăm sóc con “Trợ cấp một lần khi sinh con” có thể chi trả chi phí đi sinh Cuối cùng sau 9 tháng mười ngày thì đã đến lúc em bé chào đời rồi. Cả hai bé mình đều sinh thường nên chi phí rơi vào khoảng 600.000 yên bao gồm cả chi phí nằm viện cho mỗi lần sinh. Đây chỉ là chi phí ở mức rất trung bình, nhưng thực sự khá lớn đối với mình nếu phải tự chi trả toàn bộ, vì vậy mình đã xác nhận với công ty và được biết về một chế độ gọi là “Trợ cấp một lần khi sinh con”. Ngay sau khi sinh, mình đã nộp hồ sơ cho cơ quan bảo hiểm y tế ở chỗ làm và được chi trả 420.000 yên. Tiền trợ cấp một lần khi sinh con đã được bên bảo hiểm trả trực tiếp cho bệnh viện, nên mình chỉ phải trả cho bệnh viện khoảng 180.000 yên tiền chênh lệch viện phí 600.000 yên. (Khi đó mình đã nhận được 420.000 yên nhưng từ tháng 4/2023 thì khoản trợ cấp đã tăng lên thành 500.000 yên.) Tiền trợ cấp nghỉ sinh con và Tiền trợ cấp nghỉ việc chăm con Theo chỉ đạo của công ty, mình đã làm đơn xin hưởng “tiền trợ cấp nghỉ sinh con” đồng thời với trợ cấp một lần khi sinh con. Khoản tiền này nhằm bù đắp phần lương bị giảm trong thời gian “nghỉ thai sản” và được chi trả từ bảo hiểm y tế. Ngoài ra, sau khi nghỉ thai sản (tối đa 8 tuần sau khi sinh con), bạn có thể nghỉ “nghỉ chăm sóc con”, nhưng vẫn được nhận khoản “tiền trợ cấp nghỉ việc chăm con” từ bảo hiểm tuyển dụng như một khoản bù đắp cho tiền lương của bạn trong thời gian đó. Số tiền được chi trả là 67% tiền lương cho 180 ngày nghỉ phép đầu tiên và sau đó là 50%. Mình hiện đang trong thời gian nghỉ chăm con cho bé thứ hai, vì vậy khoản tiền trợ cấp này giúp ích rất nhiều cho ngân sách gia đình mình. Phụ cấp cho trẻ em Còn có một khoản trợ cấp của nhà nước được gọi là “Phụ cấp cho trẻ em” được chi trả cho các gia đình đang nuôi dạy trẻ cho đến khi trẻ tốt nghiệp trung học cơ sở. Nếu trẻ dưới 3 tuổi, số tiền nhận hàng tháng là 15.000 yên, sau đó theo nguyên tắc là 10.000 yên, bạn có thể nộp đơn tại uỷ ban thành phố. Khi đi nhớ mang theo sổ tay Mẹ và bé, sổ ngân hàng và con dấu, v.v. theo chỉ thị của quận nhé. Ngoài ra, tùy thuộc vào nơi làm việc, cũng có trường hợp nhận được “trợ cấp nuôi dạy trẻ” nên bạn hãy xác nhận kĩ với công ty nơi bạn làm nhé. 3. Thẻ bảo hiểm và thẻ y tế của em bé Thẻ chứng nhận trẻ sơ sinh được hưởng trợ cấp y tế Sau khi sinh quên gì chứ đừng quên đăng ký thẻ bảo hiểm và thẻ y tế nhé! Bởi bạn chỉ có thể nhận được hỗ trợ chi phí y tế cho con mình khi có hai thẻ này. ・ Thẻ bảo hiểm y tế: Đăng ký tại cơ quan bảo hiểm y tế ở nơi làm việc của bạn vậy nên bạn cần liên lạc với công ty. Đối với bảo hiểm y tế quốc dân thì bạn có thể đăng ký ở uỷ ban quận. ・ Thẻ y tế: Tên chính thức là “Thẻ chứng nhận trẻ sơ sinh được hưởng trợ cấp y tế”. Hãy đăng ký tại ủy ban quận nhé. Sau khi mình sinh em bé ra rồi thì cả gia đình xoay quanh em bé với việc ăn việc ngủ là đã hết ngày. Nhất là khi mình sinh bé thứ hai, mình bận bịu quá nên đã mắc một sai lầm nghiêm trọng là hoàn toàn quên mất việc xin “thẻ bảo hiểm” và “thẻ y tế” cho bé nhỏ. Để mình kể bạn nghe kĩ thêm nhé. Như bạn cũng đã biết, ở Nhật nếu không có thẻ bảo hiểm và thẻ y tế, bạn sẽ phải chịu mọi chi phí khám chữa bệnh khi con ốm. Trớ trêu đó là khi bé thứ hai của mình chưa được bốn tuần tuổi thì cu cậu bị lây ốm từ anh lớn đi nhà trẻ và nửa đêm sốt cao người nóng rừng rực ho khan sù sụ. Mình đã nhanh chóng đưa đến bệnh viện gần nhất và xin khám bệnh ngoại trú khẩn cấp. Không có thẻ bảo hiểm hay thẻ y tế gì hết lại phải xét nghiệm vi rút RS (vi rút hợp bào hô hấp) nên chi phí khám bệnh cho ngày hôm đó mình phải trả là khoảng hơn 30.000 yên. Sau đó, thêm 3 lần đi khám nữa nên tổng cộng lại tốn thêm khoảng 40.000 yên. Đáng nhẽ miễn phí mà vì sơ sót lại phải trả tiền. Đúng là sai một li đi một dặm! Về sau, sau khi được cấp thẻ bảo hiểm và thẻ y tế của bé út, mình đã gửi hoá đơn yêu cầu thanh toán cho cơ quan bảo hiểm y tế và uỷ ban quận để được hoàn trả lại phần lớn chi phí khám chữa bệnh nhưng thủ tục mất rất nhiều thời gian và công sức. Vậy nên bạn đừng dại mắc lỗi sai cơ bản như mình nhé. ※ Tham khảo bài viết sau để biết thêm thông tin chi tiết về các hỗ trợ của nhà nước khi sinh con và chăm sóc trẻ em. [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] ★ Thông tin cơ bản = Hệ thống hỗ trợ, phụ cấp và trợ cấp cho việc sinh con và chăm sóc trẻ em (tóm tắt)｜KOKORO 4. Sử dụng thẻ giảm giá dịch vụ chăm sóc ngực Ở quận Arakawa, Tokyo, nơi mình từng sống trước đây, đã hỗ trợ chăm sóc trẻ sau sinh rất đáng kể, bao gồm chăm sóc sức khỏe của trẻ và các mẹ sau khi sinh con, bao gồm cả hướng dẫn cách cho con bú và tắm rửa hay cho cách nấu đồ ăn dặm, cách chăm sóc răng cho bé nữa. Trong số đó, mình hay dùng nhất là phiếu giảm giá dịch vụ chăm sóc ngực. Trước khi sinh, mình đã được một cô y tá ở uỷ ban quận chỉ cho. Nhiều bà mẹ cho con bú bị đau do viêm tuyến sữa. Từ sau sinh khoảng 3 tháng, mình hay bị và đau như cắt mỗi lần cho con bú nên phải nhờ sự trợ giúp mát xa ngực của nữ hộ sinh. Giá mỗi lần là 5.000 yên, nhưng bằng phiếu giảm giá nhận được ở uỷ ban quận, mình chỉ phải trả 1.000 yên. Mình đã sử dụng dịch vụ này tổng cộng 4 lần. Cô nữ hộ sinh đến trực tiếp nhà mình nên mình không phải mất thời gian đến bệnh viện hay chờ khám mệt mỏi. Vừa được hướng dẫn cách cho con bú trong quá trình mát xa, cô cũng tận tâm lắng nghe những lo lắng của mình nên tâm lí mẹ bỉm xì trét được giải tỏa nhiều lắm. 5. Trung tâm giao lưu nuôi dạy trẻ và Nhà văn hoá Con trai đầu chơi tại Trung tâm giao lưu nuôi dạy trẻ ở quận Arakawa Tình nguyện viên hỗ trợ chăm sóc trẻ em Tại quận Arakawa, có các hoạt động tình nguyện hỗ trợ các gia đình có trẻ sơ sinh và người già. ・ “Dịch vụ hỗ trợ NicoNico” giúp làm việc nhà: 750 yên mỗi giờ ・ “Mạng lưới hỗ trợ Saponet35 (sau sinh)” chăm sóc em bé: 500 yên mỗi lần Mình thường sử dụng 2 dịch vụ này do một chuyên viên chăm sóc trẻ ở uỷ ban quận giới thiệu. Trung tâm giao lưu nuôi dạy trẻ và Nhà văn hoá Các con chơi ở Fureaikan (nhà văn hoá) của quận Arakawa Từ khi các con được khoảng 3 tháng tuổi, mình thường lui tới “Trung tâm giao lưu nuôi dạy trẻ” và nhà văn hoá ở địa phương. Những cơ sở này có rất nhiều đồ chơi, bạn có thể sử dụng miễn phí và đến chơi bất cứ khi nào bạn muốn. Hơn nữa tại các cơ sở này, bạn còn có thể nhờ giữ con trong thời gian ngắn, ngoài ra còn có các hoạt động mà bố mẹ và con có thể cùng tham gia. Nơi đây đã trở thành một địa điểm vui chơi thường xuyên cho mình và các con, đồng thời mình có thể giao lưu với các mẹ và em bé khác. Đây cũng là cơ hội quý để kết bạn với các mẹ bỉm sữa tại địa phương đấy. 6. Sử dụng đồ cũ và các trang web quyên góp đồ Món đồ chơi được nhận miễn phí (trái) và Đai địu em bé giá 1.000 yên mua ở Jimoty Những đồ dùng của bé tính ra cũng tương đối tốn kém nhất là khi bạn toàn mua đồ mới. Hồi sinh con trai đầu lòng mình không nghĩ tới và đã mua hầu hết mọi thứ đồ đều mới từ A đến Z. Nghĩ lại thì thấy rằng mình phung phí quá. Vậy nên khi có bé thứ hai, mình đã xem xét lại và triệt để sử dụng đồ cũ. Dưới đây là một số ví dụ. Các bạn cũng xem nhé. Vật dụng trẻ sơ sinh sử dụng trong thời gian ngắn ・ Ghế rung, xe tập đi, đồ chơi sơ sinh ・ Mình không mua mà mượn miễn phí tại "Trung tâm giao lưu nuôi dạy trẻ" của địa phương do một tổ chức NPO điều hành Vật dụng thường xuyên sử dụng ・ Đai địu em bé, xe đẩy, cũi, v.v. ・ Sử dụng trang web mua bán vật phẩm online "Jimoty" → Mình chỉ mất 1.000 yên cho đai địu em bé đã qua sử dụng có giá 10.000-20.000 yên ・ Đai địu em bé đã qua sử dụng cũng có bán tại Hội giao lưu nuôi dạy trẻ với giá vài trăm yên. Đồ chơi của trẻ ・ Nhận miễn phí tại Event trao đổi đồ cũ do nhà văn hoá tổ chức ・ Khi con lớn lên và không cần đồ chơi nữa thì mình quyên góp lại cho Event trao đổi đồ cũ nên không phải lo nhà bừa hay phải thanh lí đồ chơi cồng kềnh vất vả. Ngoài những cách thức trên, mình còn tận dụng nhóm Facebook "CHO TẶNG ĐỒ Ở NHẬT”, trong đó có nhiều người Việt Nam đang sinh sống trên toàn nước Nhật tham gia. Nguyên tắc của nhóm này là nghiêm cấm buôn bán, chỉ được chuyển nhượng tự do. Bạn có thể nhận được đồ cũ vẫn còn sử dụng tốt mà chỉ cần mất phí vận chuyển! [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] CHO TẶNG ĐỒ Ở NHẬT 7. Lời kết Nhập gia thì tùy tục. Mình đã chọn sinh con và nuôi con ở Nhật Bản nên mình chỉ nghĩ đơn giản là phải hiểu đúng và kỹ về hệ thống hỗ trợ của Nhật để tận dụng triệt để, giúp mình chăm sóc bé tốt hơn. Không có ông bà ở bên, lo lắng nhiều cô đơn cũng nhiều nhưng nghĩ lại nhờ có sự tư vấn của các chuyên viên ở quận mà mình đã vững tâm suốt cả chặng đường dài. Nhân viên tại uỷ ban quận đều rất tốt và nhiệt tình nên có lo lắng gì là mình trao đổi ngay và luôn được giúp đỡ chu đáo. Ngoài việc gọi điện, thỉnh thoảng mình đến trực tiếp uỷ ban quận để gặp cô chuyên viên phụ trách. Trong một số trường hợp, khi đến gặp trực tiếp, bạn có thể nhận được thêm nhiều tài liệu hoặc thông tin mới nhất nên tuy mất công chút nhưng tương đối có lợi lắm. Trong bài viết này, mình đã chia sẻ cùng các bạn những kinh nghiệm của mình về sổ tay Mẹ và bé, phiếu khám thai, các khoản trợ cấp và phụ cấp như “trợ cấp một lần khi sinh con”, “tiền trợ cấp nghỉ việc chăm con” và “trợ cấp cho trẻ em”, chi phí y tế cho trẻ sơ sinh và các cơ sở giao lưu như “Trung tâm giao lưu nuôi dạy trẻ”. Mình mong các bạn cũng giống mình hãy sử dụng hệ thống hỗ trợ cho phù hợp với hoàn cảnh và phong cách của mình nhé! Không biết thì không nói chứ biết rồi thì nên tận dụng không phí nhỉ. Mình không mong gì hơn là các mẹ bỉm Việt Nam mình nhờ những hỗ trợ này mà giảm nhẹ phần nào lo lắng vất vả để luôn trẻ trung vui tươi nuôi dạy con ngoan con khỏe các mẹ nhé. Luôn ủng hộ các mẹ từ trái tim! Tác giả Nguyễn Thuỳ Nhung Sinh năm 1986 tại Hà Nội. Năm 2004-2009: Khoa Đông phương học, Đại học Quốc gia Hà Nội (du học 1 năm tại Đại học Tokyo). Năm 2009-2011: Du học tại Khoa Du lịch, Đại học Rikkyo bằng học bổng của Bộ Giáo dục Nhật Bản. Năm 2011: Làm việc tại công ty sản xuất máy móc công nghiệp của Nhật Bản. Kết hôn năm 2012, sinh con trai lớn năm 2016, sinh con trai thứ hai năm 2021. Vừa đi làm vừa chăm con.

Gặp gỡ sempai số này Lương Sỹ Tân Năm 2008Tốt nghiệp trường THPT Trần Phú〈Tỉnh Hà Tĩnh〉 Năm 2008Nhập học Đại học Bách khoa Hà Nội Năm 2013Tốt nghiệp Đại học Bách khoa Hà Nội Năm 2008Làm việc tại Công ty Y-Tec Vietnam〈Việt Nam, Nhật Bản〉 Năm 2016Làm việc tại Công ty Recruit R&D Staffing〈Tỉnh

Trong thời gian du học, người xin tư vấn đã sinh con với người yêu người Nhật. Hai người không thể kết hôn, người yêu của cô ấy không công nhận mình là cha của đứa bé. Với sự giúp đỡ của các tổ chức hỗ trợ và luật sư, người xin tư vấn đã nhờ tới toà án, toà đã công nhận anh người Nhật kia là cha của đứa bé. Nhờ thế, cả người xin tư vấn và đứa bé đã xin được tư cách lưu trú ở Nhật. Mục Kết hôn・Ly hôn・Con cái 【Người xin tư vấn】 ・Du học sinh đang học tại trường tiếng Nhật ・Nữ giới người Việt ・Sống tại tỉnh Aichi Muốn nuôi dạy con nhỏ ở Nhật Bản Xin tư vấn của các tổ chức hỗ trợ Người xin tư vấn đang du học tại trường tiếng Nhật. Tuy nhiên, năm thứ hai ở Nhật Bản, cô gái này phát hiện mình đang có thai 3 tháng. Bố đứa bé là bạn trai người Nhật của cô (người này đang là học sinh trường chuyên môn). Cha mẹ của bạn trai cô phản đối không cho hai người kết hôn, cô gái cũng đã từ bỏ việc kết hôn nhưng cô vẫn muốn sinh và nuôi con tại Nhật Bản nên đã xin tư vấn của trường học và các tổ chức hỗ trợ. Tổ chức Gaikokujin Helpline Tokai, Hội hỗ trợ Tomoiki Việt Nhật và giáo viên ở trường tiếng Nhật đã trợ giúp cho cô. Nội dung trợ giúp Các tổ chức hỗ trợ đã giới thiệu luật sư cho cô gái này và nhờ đó, cô thực hiện được thủ tục thừa nhận cho đứa trẻ. Con của cô được người bố (người Nhật) nhận là con và đã lấy được quốc tịch Nhật Bản. Vì là mẹ của người Nhật nên cô gái đã chuyển được tư cách lưu trú thành “Người định trú”. Hơn nữa, hai mẹ con hiện đang sống tại cơ sở hỗ trợ cuộc sống mẹ và con (kí túc xá mẹ và con), mỗi tháng trang trải cuộc sống bằng vài vạn yên tiền làm thêm baito. Hội hỗ trợ Tomoiki Việt Nhật (tiếp nhận tư vấn từ khắp cả nước) Điểm quan trọng: Việc nhận con và nhập quốc tịch cho đứa trẻ Quốc tịch, tư cách lưu trú Trường hợp nữ giới người nước ngoài sinh con với người Nhật, đứa trẻ đó có thể lấy quốc tịch Nhật Bản. Ngoài ra, nếu không muốn chuyển sang quốc tịch Nhật Bản thì người phụ nữ đó cũng có thể chuyển tư cách lưu trú thành loại “Người kết hôn với người Nhật hoặc tương tự”. Hơn nữa, nếu có lý do chính đáng thì người mẹ có thể chuyển sang tư cách “Người định trú”. Tuy nhiên, trường hợp chưa kết hôn thì đứa trẻ cần phải được người cha (là người Nhật) thừa nhận là con mình. Việc thừa nhận con Trong trường hợp này, vì người yêu cũ của cô gái không thừa nhận đứa trẻ là con mình nên sau khi sinh con, cô đã nộp đơn lên toà án xin phân xử. Theo phân xử của toà, dựa trên kết quả giám định ADN, đứa trẻ đã được xác nhận đúng là con của anh người yêu cũ này. Nhờ vậy, đứa trẻ đã được nhập quốc tịch Nhật Bản. Thận trọng trong việc lựa chọn quốc tịch cho đứa bé Ban đầu, cô được cơ quan hành chính về bảo vệ trẻ em hướng dẫn lên Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản làm giấy khai sinh để cho đứa bé được lấy hộ chiếu Việt Nam. Tuy nhiên, một khi đã lấy quốc tịch Việt Nam, nếu sau đó muốn chuyển sang quốc tịch Nhật Bản thì thủ tục sẽ vô cùng phức tạp. Các tổ chức hỗ trợ đã khuyên cô suy nghĩ thật kĩ lưỡng và sau đó, cô đã chọn cho con mình lấy quốc tịch Nhật Bản. Điểm quan trọng: Việc nuôi con Cơ sở hỗ trợ mẹ và con Vài tháng sau khi sinh nở, vì cô gái này không có khả năng tự xoay sở trong cuộc sống nên cơ quan hành chính về bảo vệ trẻ em đã dùng biện pháp cưỡng chế đưa em bé đi nuôi dưỡng. Cô gái vì muốn được sống cùng con nên đã nhờ luật sư do các tổ chức hỗ trợ giới thiệu đứng ra đại diện đàm phán với cơ quan hành chính về bảo vệ trẻ em. Song song với việc đàm phán, luật sư đã tìm kiếm cơ sở hỗ trợ cuộc sống mẹ và con (kí túc xá mẹ và con) chịu tiếp nhận hai mẹ con cô gái. Sau đó, cô gái chuyển từ căn hộ thuê sang sống tại kí túc xá mẹ và con, nhờ vậy, luật sư mới có cơ sở để đàm phán rằng cô “đã có đủ điều kiện đảm bảo cuộc sống và mong cho con được về với mẹ” và cuối cùng đứa bé đã được trả về cho cô. 【Cơ sở hỗ trợ cuộc sống mẹ và con là gì?】 Đây là cơ sở cho phép trẻ em chưa tròn 18 tuổi được tạm thời sống cùng với mẹ đơn thân. Sau khi được nhận vào đây, các cơ sở này sẽ tư vấn, hỗ trợ để mẹ và con được ổn định cả về vật chất và tinh thần, đồng thời giúp đỡ để họ có thể sống độc lập. Nhờ được trợ giúp, cô gái đã được sống cùng con nhỏ của mình Điểm quan trọng: Tư cách lưu trú ① Người định trú Như đã trình bày ở phần trên, nữ giới người nước ngoài sau khi sinh con với người Nhật, nếu có lý do chính đáng thì có thể lấy được tư cách lưu trú “Người định trú”. ② Tư cách lưu trú để có thể làm việc Nếu tìm được công việc ở Nhật Bản thì có thể xin tư cách lưu trú liên quan đến công việc đó. ③ Hoạt động đặc định Trong trường hợp các thủ tục toà án liên quan đến việc thừa nhận con hoặc ly hôn v.v... bị kéo dài, có thể xin tư cách lưu trú “Hoạt động đặc định” để ở lại Nhật Bản phục vụ cho việc phân xử. Tuy nhiên, khi việc phân xử tại toà kết thúc thì sẽ không thể xin gia hạn được tư cách lưu trú này. Trong trường hợp này, cô gái trong câu chuyện đã chuyển đổi tư cách lưu trú từ “Du học sinh” sang “Người định trú”. Trên đây là một số lựa chọn khác nhau để xin tư cách lưu trú, còn việc chấp nhận tư cách lưu trú đó hay không sẽ do Cơ quan Quản lý Xuất nhập cảnh và Lưu trú quyết định.

Tổ chức pháp nhân phi lợi nhuận “Hội Hỗ trợ cộng sinh Việt Nhật” đặt trụ sở tại một ngôi chùa ở quận Minato, thủ đô Tokyo. Tổ chức này từ lâu đã thực hiện việc hỗ trợ người Việt sống ở Nhật Bản (thực tập sinh kỹ năng, du học sinh v.v...). Từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát, hội đặc biệt dồn sức hỗ trợ đời sống, tìm kiếm và tìm lại việc làm cho người Việt ở Nhật Bản gặp khó khăn. Hỗ trợ thực phẩm, đời sống, việc làm Hỗ trợ về thực phẩm Hội hỗ trợ thực phẩm cho những người Việt sống tại Nhật Bản gặp khó khăn trong cuộc sống do đại dịch COVID-19. Gạo, mì gói, gia vị v.v... được xếp vào các hộp các-tông gửi đi khắp các vùng miền trên đất Nhật. Từ tháng 3 ~ tháng 7/2020, hội đã gửi đi khoảng 5.000 hộp và sau đó lại liên kết với tổ chức phi lợi nhuận ở Kobe để tiếp tục thực hiện hỗ trợ thực phẩm. Hỗ trợ đời sống, hỗ trợ tìm việc Trong khoảng nửa năm tính từ tháng 3/2020, hội đã cưu mang khoảng 100 người Việt sống tại Nhật Bản, là cựu thực tập sinh kỹ năng hay cựu du học sinh v.v... chưa thể về nước do đại dịch COVID-19. Những người được hội cưu mang được ở miễn phí trong chùa và được cấp cả đồ ăn thức uống. Từ tháng 9/2020, hội chuyển hướng từ hỗ trợ người chờ về nước sang hỗ trợ những người muốn đi tìm việc hoặc tìm lại việc làm. Ngoài việc cung cấp chỗ ăn ở miễn phí tại chùa, hội còn hướng dẫn học thi Năng lực tiếng Nhật (JLPT) và thi kĩ năng, là những kỳ thi cần thiết để chuyển sang tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định. Không chỉ thế, hội còn hỗ trợ chuyển đổi tư cách lưu trú và tìm việc làm. Hỗ trợ chuyển đổi tư cách lưu trú Hơn nửa số người Việt được hội cưu mang thời gian gần đây có nguyện vọng tìm việc hoặc tìm lại việc làm mới. Trong số đó có cả các cựu du học sinh hoặc cựu thực tập sinh kỹ năng từng bỏ trốn. Đối với các cựu thực tập sinh kỹ năng bỏ trốn, trước tiên, hội giúp họ lấy tư cách “lưu trú ngắn hạn” để không còn cư trú bất hợp pháp. Bước tiếp theo, hội thực hiện đàm phán với Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh để chuyển đổi từ tư cách “lưu trú ngắn hạn” sang loại tư cách lưu trú “Hoạt động đặc định” (để duy trì công việc). Dù là người đã bỏ trốn, nếu chứng minh được rằng việc bỏ trốn là vì lý do bất khả kháng như bạo lực ở chỗ làm v.v... thì vẫn có thể tìm lại công việc khác. Để chứng minh được điều đó, cần có các chứng cứ như nội dung trao đổi (qua Messenger, LINE v.v...) với đoàn thể quản lý (nghiệp đoàn) hoặc công ty tiếp nhận, video, hình ảnh v.v... Từ tháng 9/2020 đến tháng 7/2021, trong số 305 cựu thực tập sinh kỹ năng bỏ trốn mà Hội Hỗ trợ cộng sinh Việt Nhật cưu mang, 189 người đã lấy được tư cách lưu trú “Hoạt động đặc định” (để duy trì công việc). Tuy nhiên, để thực hiện thủ tục xin chuyển tư cách lưu trú này, cần phải có các giấy tờ do đoàn thể quản lý cũ cung cấp. Do nhiều đoàn thể quản lý không chịu hợp tác, nên hội phải đàm phán, thuyết phục rất vất vả. Trường hợp thực tập sinh kết thúc quá trình thực tập kỹ năng một cách êm đẹp thì thủ tục chuyển tư cách lưu trú này là dễ dàng. Tuy nhiên, nếu đã bỏ trốn quá lâu thì vẫn có khả năng không chuyển được tư cách lưu trú. Trường hợp này, hội lại đứng ra hỗ trợ để người đó có thu nhập thông qua việc làm thêm baito cho đến khi về nước. Ngoài ra, trường hợp thực tập sinh kỹ năng chưa hết thời hạn lưu trú mà không thể tiếp tục quá trình thực tập, Hội lắng nghe để nắm được sự tình rồi trao đổi với 3 bên bao gồm Hiệp hội thực tập kỹ năng quốc tế (OTIT), đoàn thể quản lý, công ty tiếp nhận để giải quyết theo hướng đưa người đó trở lại làm việc tại nơi thực tập cũ hoặc nhờ tìm cho nơi thực tập mới. Dạy tiếng Nhật miễn phí Giờ học tiếng Nhật do hội tổ chức Tư cách lưu trú “Hoạt động đặc định” để duy trì công việc là tiền đề để chuyển sang tư cách lưu trú kỹ năng đặc định. Người nước ngoài muốn có tư cách lưu trú kỹ năng đặc định cần phải đỗ kỳ thi năng lực tiếng Nhật JLPT trình độ N4 trở lên và đỗ kỳ thi kỹ năng đúng ngành nghề mình mong muốn. Hội Hỗ trợ cộng sinh Việt Nhật cũng hướng dẫn người Việt do hội cưu mang trong cả việc học thi các kì thi này. Trong hội có một số nhân viên dạy tiếng Nhật, trong đó có 3 người đã hoàn thành chương trình đào tạo giáo viên tiếng Nhật. Ngoài ra, cuối tuần còn có các sempai người Việt từng thi đỗ kì thi kỹ năng đến hướng dẫn học thi. Năm 2021, hội tổ chức lớp học tiếng Nhật miễn phí 3 tiếng mỗi ngày, hằng tuần còn tổ chức thi thử cả JLPT. Ngoài giờ học nói trên, các cựu thực tập sinh kỹ năng và cựu du học sinh muốn chuyển sang kỹ năng đặc định còn tự học mỗi ngày vài tiếng đồng hồ. Hỗ trợ tìm việc Song song với các hoạt động trên, khi tìm thấy công ty phù hợp với nguyện vọng của người Việt do hội đang cưu mang thì hội sẽ cung cấp cho họ thông tin của công ty đó. Nếu họ tìm thấy nơi muốn làm thì có thể đến dự phỏng vấn, nhưng hội hoàn toàn không thu phí giới thiệu. Phần đông trong số những người này sau khi đỗ phỏng vấn thì ban đầu sẽ đi làm theo hình thức baito. Khi thi đỗ JLPT và kỳ thi kỹ năng thì mới chuyển tư cách lưu trú từ “Hoạt động đặc định” sang “Kỹ năng đặc định”. Người có tư cách lưu trú “Kỹ năng đặc định” có thể làm việc ở Nhật tối đa 5 năm. Lịch sử gần 50 năm hỗ trợ người Việt Các buổi tối, những người đang trú tạm tại cơ sở của hội cùng nhau ăn tối Thời điểm hiện tại (ngày 15/7/2021), Hội Hỗ trợ cộng sinh Việt Nhật đang cưu mang 26 người Việt. Đại diện của hội là bà Yoshimizu Rie (52 tuổi). Cha bà vốn là sư trụ trì của chùa. Từ năm 1963, ông đã bắt đầu giúp đỡ cho các nhà sư Việt Nam sang du học tại Nhật Bản và bố trí cho họ sống ở ngoài chùa. Tuy nhiên, sau trận Đại động đất Đông Nhật Bản năm 2011, nhà chùa đã cưu mang cho 86 du học sinh và thực tập sinh Việt Nam trong vòng 1 tháng. Kể từ đó, nhà chùa tiếp tục cưu mang những người Việt Nam cần hỗ trợ tới tạm sinh sống. Bà Yoshimizu Rie thương lượng với công ty tiếp nhận mới cho 1 thực tập sinh kỹ năng (người ngồi bên trái) Từ vài năm gần đây, bà Yoshimizu chính thức thực hiện việc hỗ trợ cho các thực tập sinh kỹ năng và du học sinh người Việt đang bế tắc. Bà cứu giúp các thực tập sinh kỹ năng gặp khó khăn do công ty tiếp nhận đối xử không thoả đáng, và thậm chí còn giúp đỡ trong việc sinh nở và đời sống cho người Việt chẳng may có thai ngoài ý muốn. Sau khi tiếp nhận nội dung xin tư vấn, bà vừa trao đổi với chuyên gia, vừa đàm phán với công ty tiếp nhận, đoàn thể quản lý, OTIT, trường học v.v... để giải quyết vấn đề. Trong năm tài chính 2019, Hội Hỗ trợ cộng sinh Việt Nhật đã hỗ trợ 218 người (tính theo số vụ việc đàm phán với các bên liên quan), cưu mang được 46 người. Trong năm tài chính 2020, Hội hỗ trợ được 6.500 người, cưu mang 306 người. 【 NPO・Hội Hỗ trợ cộng sinh Việt Nhật】 ◇ Điện thoại：03-6435-6644 ◇ Địa chỉ：〒105-0011 Tokyo-to, Minato-ku, Shibakoen 2-11-1-203 (Chùa Nishinkutsu) ◇ E-mail：n.tomoiki@gmail.com ◇ Đại diện: Yoshimizu Rie (※Khi có người nghe điện thoại thì hãy nói “Rie san wo onegai shimasu.” thì sẽ được chuyển máy)