Người xin tư vấn đã kết hôn với chồng người Nhật và sống ở Nhật với tư cách “Vợ/chồng của người Nhật”. Cô ấy sắp sinh em bé nhưng một ngày nọ, chồng cô bỏ nhà ra đi và không quay trở về. Để tiếp tục sống ở Nhật với đứa con sắp sinh, cô ấy cần lấy tư cách lưu trú nào? Mục Kết hôn・Ly hôn・Con cái 【Người xin tư vấn】 ・Cựu thực tập sinh kỹ năng ・Nữ giới ・Sống ở khu vực thủ đô Tokyo Đến xin tư vấn tại cơ sở hỗ trợ Người xin tư vấn đã cùng người trợ giúp người Nhật đi đến FRESC (Trung tâm hỗ trợ lưu trú dành cho người nước ngoài). Tại FRESC, người đặt câu hỏi đã được Cục Quản lý Xuất nhập cảnh và Lưu trú Tokyo, Houterasu (luật sư) tư vấn, giải thích về các loại tư cách lưu trú có khả năng xin được và cách xin kinh phí nuôi con. FRESC (Tokyo) Điểm quan trọng: Tư cách lưu trú Dựa trên thông tin có được thông qua việc phỏng vấn các chuyên gia do ban biên tập KOKORO thực hiện, chúng tôi xin được giới thiệu các thông tin tham khảo từ các trường hợp tương tự. Thông thường, khi kết hôn với người Nhật thì có thể chuyển được sang tư cách lưu trú “Người kết hôn với người Nhật hoặc tương tự”. Tuy nhiên, nếu Cơ quan Quản lý Xuất nhập cảnh đánh giá là “không phải kết hôn thật” thì sẽ không được chuyển sang tư cách lưu trú này. Trường hợp mất liên lạc với người chồng/vợ của mình thì buộc phải xem xét đến các loại tư cách lưu trú khác. Dưới đây là các loại tư cách lưu trú có thể xem xét để xin chuyển đổi. Người định trú Trường hợp phụ nữ người nước ngoài sinh con với người Nhật, đứa trẻ đó có thể lấy quốc tịch Nhật Bản, còn mẹ đứa trẻ không cần thay đổi quốc tịch thì cũng có thể xin chuyển sang tư cách lưu trú “Người kết hôn với người Nhật hoặc tương tự”. Ngoài ra, nếu có lý do chính đáng thì người mẹ cũng có thể chuyển sang tư cách lưu trú “Người định trú”. Tuy nhiên, trường hợp chưa kết hôn thì về nguyên tắc, để chuyển đổi các loại tư cách lưu trú như trên, đứa trẻ đó cần được người cha (người Nhật) thừa nhận là con mình. Tư cách lưu trú để có thể làm việc Nếu tìm được công việc ở Nhật Bản thì có thể xin tư cách lưu trú liên quan đến công việc đó. Hoạt động đặc định Trong trường hợp phải thực hiện các thủ tục toà án liên quan đến việc thừa nhận con hoặc ly hôn v.v... thì có thể ở lại Nhật Bản theo tư cách lưu trú “Hoạt động đặc định” phục vụ cho việc phân xử. Tuy nhiên, khi việc phân xử tại toà kết thúc thì sẽ không thể xin gia hạn được tư cách lưu trú này. Trên đây là một số lựa chọn khác nhau để xin tư cách lưu trú, còn việc chấp nhận tư cách lưu trú đó hay không sẽ do Cơ quan Quản lý Xuất nhập cảnh và Lưu trú quyết định. Điểm quan trọng: Về cuộc sống trước mắt Cũng có các trường hợp người định trú hoặc người kết hôn với người Nhật có thể nhận được trợ cấp sinh hoạt tại Nhật Bản. (Nơi đăng ký xin trợ cấp là văn phòng phúc lợi xã hội của tỉnh hoặc trụ sở chính quyền thành phố v.v...) Ngoài ra, cũng có trường hợp trẻ em chưa tròn 18 tuổi và mẹ đơn thân có thể vào sống tạm thời trong “Cơ sở hỗ trợ cuộc sống mẹ và con (ký túc xá mẹ và con)”. Sau khi được nhận vào đây, các cơ sở này sẽ tư vấn, hỗ trợ để mẹ và con được ổn định cả về vật chất và tinh thần, đồng thời giúp đỡ để họ có thể sống độc lập.

Trong thời gian du học, người xin tư vấn đã sinh con với người yêu người Nhật. Hai người không thể kết hôn, người yêu của cô ấy không công nhận mình là cha của đứa bé. Với sự giúp đỡ của các tổ chức hỗ trợ và luật sư, người xin tư vấn đã nhờ tới toà án, toà đã công nhận anh người Nhật kia là cha của đứa bé. Nhờ thế, cả người xin tư vấn và đứa bé đã xin được tư cách lưu trú ở Nhật. Mục Kết hôn・Ly hôn・Con cái 【Người xin tư vấn】 ・Du học sinh đang học tại trường tiếng Nhật ・Nữ giới người Việt ・Sống tại tỉnh Aichi Muốn nuôi dạy con nhỏ ở Nhật Bản Xin tư vấn của các tổ chức hỗ trợ Người xin tư vấn đang du học tại trường tiếng Nhật. Tuy nhiên, năm thứ hai ở Nhật Bản, cô gái này phát hiện mình đang có thai 3 tháng. Bố đứa bé là bạn trai người Nhật của cô (người này đang là học sinh trường chuyên môn). Cha mẹ của bạn trai cô phản đối không cho hai người kết hôn, cô gái cũng đã từ bỏ việc kết hôn nhưng cô vẫn muốn sinh và nuôi con tại Nhật Bản nên đã xin tư vấn của trường học và các tổ chức hỗ trợ. Tổ chức Gaikokujin Helpline Tokai, Hội hỗ trợ Tomoiki Việt Nhật và giáo viên ở trường tiếng Nhật đã trợ giúp cho cô. Nội dung trợ giúp Các tổ chức hỗ trợ đã giới thiệu luật sư cho cô gái này và nhờ đó, cô thực hiện được thủ tục thừa nhận cho đứa trẻ. Con của cô được người bố (người Nhật) nhận là con và đã lấy được quốc tịch Nhật Bản. Vì là mẹ của người Nhật nên cô gái đã chuyển được tư cách lưu trú thành “Người định trú”. Hơn nữa, hai mẹ con hiện đang sống tại cơ sở hỗ trợ cuộc sống mẹ và con (kí túc xá mẹ và con), mỗi tháng trang trải cuộc sống bằng vài vạn yên tiền làm thêm baito. Hội hỗ trợ Tomoiki Việt Nhật (tiếp nhận tư vấn từ khắp cả nước) Điểm quan trọng: Việc nhận con và nhập quốc tịch cho đứa trẻ Quốc tịch, tư cách lưu trú Trường hợp nữ giới người nước ngoài sinh con với người Nhật, đứa trẻ đó có thể lấy quốc tịch Nhật Bản. Ngoài ra, nếu không muốn chuyển sang quốc tịch Nhật Bản thì người phụ nữ đó cũng có thể chuyển tư cách lưu trú thành loại “Người kết hôn với người Nhật hoặc tương tự”. Hơn nữa, nếu có lý do chính đáng thì người mẹ có thể chuyển sang tư cách “Người định trú”. Tuy nhiên, trường hợp chưa kết hôn thì đứa trẻ cần phải được người cha (là người Nhật) thừa nhận là con mình. Việc thừa nhận con Trong trường hợp này, vì người yêu cũ của cô gái không thừa nhận đứa trẻ là con mình nên sau khi sinh con, cô đã nộp đơn lên toà án xin phân xử. Theo phân xử của toà, dựa trên kết quả giám định ADN, đứa trẻ đã được xác nhận đúng là con của anh người yêu cũ này. Nhờ vậy, đứa trẻ đã được nhập quốc tịch Nhật Bản. Thận trọng trong việc lựa chọn quốc tịch cho đứa bé Ban đầu, cô được cơ quan hành chính về bảo vệ trẻ em hướng dẫn lên Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản làm giấy khai sinh để cho đứa bé được lấy hộ chiếu Việt Nam. Tuy nhiên, một khi đã lấy quốc tịch Việt Nam, nếu sau đó muốn chuyển sang quốc tịch Nhật Bản thì thủ tục sẽ vô cùng phức tạp. Các tổ chức hỗ trợ đã khuyên cô suy nghĩ thật kĩ lưỡng và sau đó, cô đã chọn cho con mình lấy quốc tịch Nhật Bản. Điểm quan trọng: Việc nuôi con Cơ sở hỗ trợ mẹ và con Vài tháng sau khi sinh nở, vì cô gái này không có khả năng tự xoay sở trong cuộc sống nên cơ quan hành chính về bảo vệ trẻ em đã dùng biện pháp cưỡng chế đưa em bé đi nuôi dưỡng. Cô gái vì muốn được sống cùng con nên đã nhờ luật sư do các tổ chức hỗ trợ giới thiệu đứng ra đại diện đàm phán với cơ quan hành chính về bảo vệ trẻ em. Song song với việc đàm phán, luật sư đã tìm kiếm cơ sở hỗ trợ cuộc sống mẹ và con (kí túc xá mẹ và con) chịu tiếp nhận hai mẹ con cô gái. Sau đó, cô gái chuyển từ căn hộ thuê sang sống tại kí túc xá mẹ và con, nhờ vậy, luật sư mới có cơ sở để đàm phán rằng cô “đã có đủ điều kiện đảm bảo cuộc sống và mong cho con được về với mẹ” và cuối cùng đứa bé đã được trả về cho cô. 【Cơ sở hỗ trợ cuộc sống mẹ và con là gì?】 Đây là cơ sở cho phép trẻ em chưa tròn 18 tuổi được tạm thời sống cùng với mẹ đơn thân. Sau khi được nhận vào đây, các cơ sở này sẽ tư vấn, hỗ trợ để mẹ và con được ổn định cả về vật chất và tinh thần, đồng thời giúp đỡ để họ có thể sống độc lập. Nhờ được trợ giúp, cô gái đã được sống cùng con nhỏ của mình Điểm quan trọng: Tư cách lưu trú ① Người định trú Như đã trình bày ở phần trên, nữ giới người nước ngoài sau khi sinh con với người Nhật, nếu có lý do chính đáng thì có thể lấy được tư cách lưu trú “Người định trú”. ② Tư cách lưu trú để có thể làm việc Nếu tìm được công việc ở Nhật Bản thì có thể xin tư cách lưu trú liên quan đến công việc đó. ③ Hoạt động đặc định Trong trường hợp các thủ tục toà án liên quan đến việc thừa nhận con hoặc ly hôn v.v... bị kéo dài, có thể xin tư cách lưu trú “Hoạt động đặc định” để ở lại Nhật Bản phục vụ cho việc phân xử. Tuy nhiên, khi việc phân xử tại toà kết thúc thì sẽ không thể xin gia hạn được tư cách lưu trú này. Trong trường hợp này, cô gái trong câu chuyện đã chuyển đổi tư cách lưu trú từ “Du học sinh” sang “Người định trú”. Trên đây là một số lựa chọn khác nhau để xin tư cách lưu trú, còn việc chấp nhận tư cách lưu trú đó hay không sẽ do Cơ quan Quản lý Xuất nhập cảnh và Lưu trú quyết định.

    Nếu bạn gặp khó khăn khi đến Nhật Bản xin hãy liên hệ ngay với quầy tư vấn của các cơ quan chức năng, chuyên gia, tổ chức tình nguyện, v.v.    “KOKORO” có dự kiến sẽ giới thiệu nhiều quầy tư vấn khác nhau trên cả nước.    Ngoài ra, chúng tôi sẽ liên tục đăng tải lời khuyên và câu trả lời tiêu biểu từ các chuyên gia đối với các câu hỏi của người nước ngoài đang sinh sống tại Nhật Bản. Vui lòng tham khảo trang này nếu bạn gặp phải bất kỳ vấn đề nào liên quan đến cư trú, việc làm, du học tại Nhật Bản. Công ty không trả tiền làm thêm giờ      Mỗi ngày tôi đều làm 11 tiếng, mỗi tuần làm 6 ngày nhưng không được công ty trả tiền làm thêm giờ.(Anh A là người làm đầu bếp)     Đối với phần thời gian làm việc hơn 8 giờ trong 1 ngày, hơn 40 giờ trong 1 tuần thì bạn sẽ được trả thêm 1.25 lần so với mức lương giờ làm việc bình thường.    Để yêu cầu thanh toán tiền làm thêm giờ chưa được chi trả (phần tiền làm thêm chưa được chi trả trong khoản tiền làm thêm) thì bạn cần phải chứng minh thời gian lao động hoặc có thể sử dụng các chứng từ như thẻ chấm công, sổ tay tự ghi lại chính xác thời gian bắt đầu, kết thúc làm thêm giờ. Đối với phần tiền lương này, sau hai năm kể từ ngày chi trả lương hàng tháng, sẽ bị mất quyền yêu cầu thanh toán cho nên bạn hãy nhanh chóng yêu cầu thanh toán. (Người trả lời: Hội nghiên cứu về lao động di dân) Bị thương tại nơi làm     Trong khi làm việc, tôi bị máy dập kẹp phải và mất 3 ngón tay nhưng công ty chỉ trả tiền chi phí điều trị, ngoài ra không trả thêm gì nữa. (Thực tập sinh B)     Nếu làm đơn xin bảo hiểm tai nạn lao động, bạn có thể được nhận 80% mức lương trong thời gian nghỉ không đi làm và viện phí cùng tiền trợ cấp một lần hay lương hưu trong trường hợp có di chứng để lại. Mặt khác, bạn cũng có thể yêu cầu công ty phải bồi thường thiệt hại cho mình. Chúng tôi khuyên bạn nên ủy nhiệm cho luật sư. (Người trả lời: Hội nghiên cứu về lao động di dân) Tử vong vì làm việc quá sức     Hằng ngày bố tôi đều phải làm thêm ngoài giờ đến tối muộn, thậm chí cả thứ 7, chủ nhật cũng phải đi làm và tự nhiên mất vì suy tim. (Người thân của anh C làm công việc sản xuất)     Người lao động bình quân mỗi tháng làm việc ngoài giờ hoặc trong ngày nghỉ trên 80 tiếng khiến tử vong vì bệnh tim hoặc não thì có khả năng nguyên nhân là do làm việc quá sức. Nếu tử vong do làm việc quá sức thì người thân có thể nhận được một khoản tiền trợ cấp từ cơ quan bảo hiểm lao động, còn đối với công ty bạn cũng có thể yêu cầu đòi bồi thường thiệt hại.    Việc xác định tử vong do làm việc quá sức dựa trên tiêu chuẩn cặn kẽ, và cần phải thu thập bằng chứng để chứng minh thời gian làm việc nên chúng tôi khuyên bạn nên ủy nhiệm cho luật sư. (Người trả lời: Hội nghiên cứu về lao động di dân) Tôi bị công ty đuổi việc      Tôi đang làm việc với tư cách lưu trú là hoạt động trong lĩnh vực kỹ thuật, tri thức con người, nghiệp vụ quốc tế . Hai tháng trước khi hết thời hạn lưu trú, đột nhiên tôi nhận được thông báo bị đuổi việc(Anh D là người làm việc trong một công ty thương mại)    Nếu để nguyên tình trạng như vậy thì bạn không có thu nhập, và cũng sẽ không thể xin gia hạn tư cách lưu trú được. Vì vậy bạn nên ủy nhiệm cho luật sư, luật sư sẽ nộp đơn xin bảo toàn vị trí như một giải pháp tạm thời và đưa ra tòa án lao động, trong thời gian ngắn nhất sẽ có phán quyết. Hơn thế nữa còn có một cách là nếu có vẻ sẽ tìm được công việc làm tiếp theo, thay vì nhận tiền giải quyết từ công ty thì bạn có thể dùng hình thức hòa giải bằng cách tự xin nghỉ việc. (Người trả lời: Hội nghiên cứu về lao động di dân) Kinh nghiệm của tôi Con trai tôi mất vì bị tai nạn ô tô đâm (Người thân của du học sinh E)     Trong trường hợp người nước ngoài đã có tạm trú ở Nhật, các phương pháp tính toán bồi thường thiệt hại có thể khác với người Nhật. Trong trường hợp tai nạn tử vong còn có thêm vấn đề là dựa trên luật pháp của nước nào để quyết định ai thừa hưởng quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại. Tốt nhất là bạn nên ủy nhiệm cho luật sư thông thạo về các vụ liên quan đến người nước ngoài để yêu cầu đàm phán hoặc đệ đơn ra tòa. (Người trả lời: Hội nghiên cứu về lao động di dân) Muốn ly hôn với chồng người Nhật      Tôi đang nghĩ đến việc ly hôn với chồng là người Nhật. Mặc dù chúng tôi đã có 1 đứa con 1 tuổi nhưng sau khi ly hôn tôi muốn sống chung với con trai ở Nhật. (Câu hỏi của chị F, người mang tư cách lưu trú là vợ của người Nhật)      Để ở lại Nhật sau khi ly hôn, bạn phải có khả năng tự kiếm sống độc lập được, và phải đang nuôi dưỡng đứa con giữa bạn và chồng người Nhật, cho nên cần phải có việc làm và nhận được quyền nuôi dưỡng đứa trẻ.    Ly hôn đối với người nước ngoài thường gặp rắc rối về vấn đề pháp lý và tư cách lưu trú, cho nên bạn hãy thảo luận cụ thể với luật sư chuyên xử lý các vụ liên quan đến người nước ngoài và chuẩn bị kỹ lưỡng.(Người trả lời: Hội nghiên cứu về lao động di dân)

Tổ chức pháp nhân phi lợi nhuận “Hội Hỗ trợ cộng sinh Việt Nhật” đặt trụ sở tại một ngôi chùa ở quận Minato, thủ đô Tokyo. Tổ chức này từ lâu đã thực hiện việc hỗ trợ người Việt sống ở Nhật Bản (thực tập sinh kỹ năng, du học sinh v.v...). Từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát, hội đặc biệt dồn sức hỗ trợ đời sống, tìm kiếm và tìm lại việc làm cho người Việt ở Nhật Bản gặp khó khăn. Hỗ trợ thực phẩm, đời sống, việc làm Hỗ trợ về thực phẩm Hội hỗ trợ thực phẩm cho những người Việt sống tại Nhật Bản gặp khó khăn trong cuộc sống do đại dịch COVID-19. Gạo, mì gói, gia vị v.v... được xếp vào các hộp các-tông gửi đi khắp các vùng miền trên đất Nhật. Từ tháng 3 ~ tháng 7/2020, hội đã gửi đi khoảng 5.000 hộp và sau đó lại liên kết với tổ chức phi lợi nhuận ở Kobe để tiếp tục thực hiện hỗ trợ thực phẩm. Hỗ trợ đời sống, hỗ trợ tìm việc Trong khoảng nửa năm tính từ tháng 3/2020, hội đã cưu mang khoảng 100 người Việt sống tại Nhật Bản, là cựu thực tập sinh kỹ năng hay cựu du học sinh v.v... chưa thể về nước do đại dịch COVID-19. Những người được hội cưu mang được ở miễn phí trong chùa và được cấp cả đồ ăn thức uống. Từ tháng 9/2020, hội chuyển hướng từ hỗ trợ người chờ về nước sang hỗ trợ những người muốn đi tìm việc hoặc tìm lại việc làm. Ngoài việc cung cấp chỗ ăn ở miễn phí tại chùa, hội còn hướng dẫn học thi Năng lực tiếng Nhật (JLPT) và thi kĩ năng, là những kỳ thi cần thiết để chuyển sang tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định. Không chỉ thế, hội còn hỗ trợ chuyển đổi tư cách lưu trú và tìm việc làm. Hỗ trợ chuyển đổi tư cách lưu trú Hơn nửa số người Việt được hội cưu mang thời gian gần đây có nguyện vọng tìm việc hoặc tìm lại việc làm mới. Trong số đó có cả các cựu du học sinh hoặc cựu thực tập sinh kỹ năng từng bỏ trốn. Đối với các cựu thực tập sinh kỹ năng bỏ trốn, trước tiên, hội giúp họ lấy tư cách “lưu trú ngắn hạn” để không còn cư trú bất hợp pháp. Bước tiếp theo, hội thực hiện đàm phán với Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh để chuyển đổi từ tư cách “lưu trú ngắn hạn” sang loại tư cách lưu trú “Hoạt động đặc định” (để duy trì công việc). Dù là người đã bỏ trốn, nếu chứng minh được rằng việc bỏ trốn là vì lý do bất khả kháng như bạo lực ở chỗ làm v.v... thì vẫn có thể tìm lại công việc khác. Để chứng minh được điều đó, cần có các chứng cứ như nội dung trao đổi (qua Messenger, LINE v.v...) với đoàn thể quản lý (nghiệp đoàn) hoặc công ty tiếp nhận, video, hình ảnh v.v... Từ tháng 9/2020 đến tháng 7/2021, trong số 305 cựu thực tập sinh kỹ năng bỏ trốn mà Hội Hỗ trợ cộng sinh Việt Nhật cưu mang, 189 người đã lấy được tư cách lưu trú “Hoạt động đặc định” (để duy trì công việc). Tuy nhiên, để thực hiện thủ tục xin chuyển tư cách lưu trú này, cần phải có các giấy tờ do đoàn thể quản lý cũ cung cấp. Do nhiều đoàn thể quản lý không chịu hợp tác, nên hội phải đàm phán, thuyết phục rất vất vả. Trường hợp thực tập sinh kết thúc quá trình thực tập kỹ năng một cách êm đẹp thì thủ tục chuyển tư cách lưu trú này là dễ dàng. Tuy nhiên, nếu đã bỏ trốn quá lâu thì vẫn có khả năng không chuyển được tư cách lưu trú. Trường hợp này, hội lại đứng ra hỗ trợ để người đó có thu nhập thông qua việc làm thêm baito cho đến khi về nước. Ngoài ra, trường hợp thực tập sinh kỹ năng chưa hết thời hạn lưu trú mà không thể tiếp tục quá trình thực tập, Hội lắng nghe để nắm được sự tình rồi trao đổi với 3 bên bao gồm Hiệp hội thực tập kỹ năng quốc tế (OTIT), đoàn thể quản lý, công ty tiếp nhận để giải quyết theo hướng đưa người đó trở lại làm việc tại nơi thực tập cũ hoặc nhờ tìm cho nơi thực tập mới. Dạy tiếng Nhật miễn phí Giờ học tiếng Nhật do hội tổ chức Tư cách lưu trú “Hoạt động đặc định” để duy trì công việc là tiền đề để chuyển sang tư cách lưu trú kỹ năng đặc định. Người nước ngoài muốn có tư cách lưu trú kỹ năng đặc định cần phải đỗ kỳ thi năng lực tiếng Nhật JLPT trình độ N4 trở lên và đỗ kỳ thi kỹ năng đúng ngành nghề mình mong muốn. Hội Hỗ trợ cộng sinh Việt Nhật cũng hướng dẫn người Việt do hội cưu mang trong cả việc học thi các kì thi này. Trong hội có một số nhân viên dạy tiếng Nhật, trong đó có 3 người đã hoàn thành chương trình đào tạo giáo viên tiếng Nhật. Ngoài ra, cuối tuần còn có các sempai người Việt từng thi đỗ kì thi kỹ năng đến hướng dẫn học thi. Năm 2021, hội tổ chức lớp học tiếng Nhật miễn phí 3 tiếng mỗi ngày, hằng tuần còn tổ chức thi thử cả JLPT. Ngoài giờ học nói trên, các cựu thực tập sinh kỹ năng và cựu du học sinh muốn chuyển sang kỹ năng đặc định còn tự học mỗi ngày vài tiếng đồng hồ. Hỗ trợ tìm việc Song song với các hoạt động trên, khi tìm thấy công ty phù hợp với nguyện vọng của người Việt do hội đang cưu mang thì hội sẽ cung cấp cho họ thông tin của công ty đó. Nếu họ tìm thấy nơi muốn làm thì có thể đến dự phỏng vấn, nhưng hội hoàn toàn không thu phí giới thiệu. Phần đông trong số những người này sau khi đỗ phỏng vấn thì ban đầu sẽ đi làm theo hình thức baito. Khi thi đỗ JLPT và kỳ thi kỹ năng thì mới chuyển tư cách lưu trú từ “Hoạt động đặc định” sang “Kỹ năng đặc định”. Người có tư cách lưu trú “Kỹ năng đặc định” có thể làm việc ở Nhật tối đa 5 năm. Lịch sử gần 50 năm hỗ trợ người Việt Các buổi tối, những người đang trú tạm tại cơ sở của hội cùng nhau ăn tối Thời điểm hiện tại (ngày 15/7/2021), Hội Hỗ trợ cộng sinh Việt Nhật đang cưu mang 26 người Việt. Đại diện của hội là bà Yoshimizu Rie (52 tuổi). Cha bà vốn là sư trụ trì của chùa. Từ năm 1963, ông đã bắt đầu giúp đỡ cho các nhà sư Việt Nam sang du học tại Nhật Bản và bố trí cho họ sống ở ngoài chùa. Tuy nhiên, sau trận Đại động đất Đông Nhật Bản năm 2011, nhà chùa đã cưu mang cho 86 du học sinh và thực tập sinh Việt Nam trong vòng 1 tháng. Kể từ đó, nhà chùa tiếp tục cưu mang những người Việt Nam cần hỗ trợ tới tạm sinh sống. Bà Yoshimizu Rie thương lượng với công ty tiếp nhận mới cho 1 thực tập sinh kỹ năng (người ngồi bên trái) Từ vài năm gần đây, bà Yoshimizu chính thức thực hiện việc hỗ trợ cho các thực tập sinh kỹ năng và du học sinh người Việt đang bế tắc. Bà cứu giúp các thực tập sinh kỹ năng gặp khó khăn do công ty tiếp nhận đối xử không thoả đáng, và thậm chí còn giúp đỡ trong việc sinh nở và đời sống cho người Việt chẳng may có thai ngoài ý muốn. Sau khi tiếp nhận nội dung xin tư vấn, bà vừa trao đổi với chuyên gia, vừa đàm phán với công ty tiếp nhận, đoàn thể quản lý, OTIT, trường học v.v... để giải quyết vấn đề. Trong năm tài chính 2019, Hội Hỗ trợ cộng sinh Việt Nhật đã hỗ trợ 218 người (tính theo số vụ việc đàm phán với các bên liên quan), cưu mang được 46 người. Trong năm tài chính 2020, Hội hỗ trợ được 6.500 người, cưu mang 306 người. 【 NPO・Hội Hỗ trợ cộng sinh Việt Nhật】 ◇ Điện thoại：03-6435-6644 ◇ Địa chỉ：〒105-0011 Tokyo-to, Minato-ku, Shibakoen 2-11-1-203 (Chùa Nishinkutsu) ◇ E-mail：n.tomoiki@gmail.com ◇ Đại diện: Yoshimizu Rie (※Khi có người nghe điện thoại thì hãy nói “Rie san wo onegai shimasu.” thì sẽ được chuyển máy)

Chúng tôi đã ghé thăm Trung tâm hỗ trợ lưu trú dành cho người nước ngoài (FRESC = FURESUKU) được thành lập tháng 7 năm nay tại Yotsuya, Tokyo. Tại đây, phòng tư vấn luật sư, cơ quan quản lý xuất nhập cảnh, cơ quan giúp tìm việc làm Hellowork v.v. cùng tập trung tại một tầng nhà và liên kết với nhau thực hiện hỗ trợ cho người nước ngoài, thông qua phiên dịch. Trung tâm bao gồm 4 bộ, cục, 8 cơ quan với tổng số nhân viên khoảng 140 người. Chúng tôi đã tìm hiểu thông tin về hoạt động của cơ sở mới nhất được thành lập này. FRESC được đặt tại đâu? ・Địa chỉ: Tokyo-to, Shinjuku-ku, Yotsuya 1-6-1 (Toà nhà CO・MO・RE YOTSUYA , tầng 13) Trung tâm nằm trên tầng 13 của một toà nhà cao tầng đồ sộ, cách ga Yotsuya của tuyến đường sắt JR Chuo・Soubu và tuyến tàu điện ngầm Tokyo Metro Marunouchi・Namboku khoảng từ 1 ~ 3 phút đi bộ. Tên toà nhà là “YOTSUYA TOWER” (tên gọi khác là CO・MO・RE YOTSUYA). ① Gần khu mua sắm atré nằm trên ga Yotsuya ② FRESC nằm trên tầng 13 toà nhà này ③ Lối vào tầng nổi ở đây ④ Đi thang cuốn lên tầng 2 (từ tầng 2 thì đi thang máy) FRESC (FURESUKU) là gì? Đây là cơ sở với 8 cơ quan của chính phủ tập trung lại một chỗ để có thể dễ dàng thực hiện tư vấn hỗ trợ người nước ngoài đang sống tại Nhật Bản và các doanh nghiệp sử dụng lao động người nước ngoài. Cơ sở này được bố trí để có có thể đáp ứng nhu cầu tư vấn, trao đổi nhiều vấn đề ở cùng một địa điểm. Ví dụ như những người vừa cần làm việc với cơ quan quản lý xuất nhập cảnh, vừa cần làm việc với cơ quan Hellowork, hay người muốn được trao đổi đồng thời với trung tâm hỗ trợ luật pháp Nhật Bản (gọi tắt là Houterasu) và cơ quan quản lý xuất nhập cảnh... Từ ngày đi vào hoạt động, bình quân mỗi ngày nơi đây đã tiếp nhận khoảng hơn 100 cuộc tư vấn. Ngoài ra, từ tháng 9 năm nay, quầy hỗ trợ “FRESC Help desk” được thiết lập tạm thời để thực hiện tư vấn miễn phí qua điện thoại (bằng nhiều thứ tiếng) cho người nước ngoài đang gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch COVID-19. Thời gian gần đây, quầy hỗ trợ này thực hiện khoảng 20 cuộc tư vấn mỗi ngày. Quầy hỗ trợ này cũng nhận tư vấn tại chỗ trong thời gian 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều, từ Thứ Hai đến Thứ Sáu. 8 cơ quan tập trung tại cùng một tầng 【Các cơ quan chủ yếu được đặt tại FRESC】 ❶ Cục Quản lý Xuất nhập cảnh và Lưu trú Tokyo ・Nhận tư vấn cho người nước ngoài sống tại Nhật Bản và các doanh nghiệp muốn tuyển dụng lao động người nước ngoài. Về nguyên tắc, phải đặt lịch hẹn trước. (Số điện thoại ghi bên dưới). ❷ Phòng bảo vệ nhân quyền thuộc Cục pháp vụ Tokyo ・Tư vấn các vấn đề về nhân quyền khác nhau như phân biệt đối xử với người nước ngoài và người khuyết tật, bắt nạt, ngược đãi, lạm dụng quyền lực, quấy rối tình dục v.v. ❸ Houterasu ・Tên chính thức của cơ quan này là “Trung tâm hỗ trợ tư pháp Nhật Bản”. Trung tâm giới thiệu về các chế độ luật pháp hoặc các đơn vị tư vấn. Luật sư ở đây đưa ra những lời khuyên và các đề xuất để giải quyết vấn đề trên cơ sở pháp lý. Sau đó, nếu cần thuê luật sư, trung tâm sẽ giới thiệu các đơn vị tư vấn về pháp luật tại địa phương. Đối với những người không có điều kiện về kinh tế, trung tâm cũng có thể ứng trước phí thuê luật sư (có điều kiện đi kèm). ❹ Văn phòng tư vấn, hỗ trợ đặc biệt dành cho người nước ngoài của Cục lao động Tokyo ・Đây là cơ quan thuộc Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, thực hiện tư vấn các vấn đề như điều kiện làm việc cho lao động người nước ngoài. Cơ quan cũng tư vấn về pháp luật cho các công ty sử dụng lao động người nước ngoài. ❺ Hellowork ・Tên chính thức của cơ quan này là “Trung tâm dịch vụ tuyển dụng người nước ngoài Tokyo”. Cơ quan này hỗ trợ tìm việc làm và chuyển việc cho lao động tay nghề cao (như du học sinh, người nước ngoài có tư cách lưu trú về chuyên môn hoặc chuyên ngành kỹ thuật). So với Hellowork thông thường thì ở đây có đầy đủ người phiên dịch hơn. ❻ Thông tin visa Bộ Ngoại giao ・Tư vấn các thông tin như thủ tục xin visa cho gia đình v.v. Ví dụ trường hợp tư vấn cụ thể ★ Ví dụ tư vấn 1 Người xin tư vấn đang làm việc với tư cách lưu trú “Kỹ thuật・Tri thức nhân văn・Nghiệp vụ quốc tế”. Vì thời hạn tư cách lưu trú sắp hết nên muốn làm thủ tục gia hạn nhưng công ty lại không cung cấp các tài liệu cần thiết (như giấy chứng nhận nộp thuế, hợp đồng lao động...). 【Cục lao động, Houterasu, Cục quản lý xuất nhập cảnh, Hellowork thực hiện tư vấn】 ・Do có khả năng công ty muốn người xin tư vấn này thôi việc nên để chuẩn bị cho việc phải đấu tranh với công ty, các cơ quan này giải thích cho người đó hiểu cần phải lưu giữ lại các trao đổi với công ty, và giới thiệu cho người đó đơn vị tư vấn luật pháp tại địa phương. ・Tư vấn về việc tìm công việc mới cho người lao động đó trong trường hợp chỗ làm hiện tại không tiếp tục tuyển dụng người này. ・Giới thiệu về tư cách lưu trú tạm thời trong trường hợp chuyển việc. Quầy tư vấn ở FRESC ★ Ví dụ tư vấn 2 Không về nước được do dịch COVID-19, sắp hết thời hạn lưu trú. 【Cục xuất nhập cảnh và Hellowork thực hiện tư vấn】 ・Giải thích về chế độ và thủ tục gia hạn hoặc chuyển đổi tư cách lưu trú. ・Đưa ra lời khuyên về việc tìm việc cho đến khi về nước. ◎ Sau khi tư vấn xong thì làm gì tiếp theo? Ở FRESC, ngoài giới thiệu việc làm, các cơ quan còn cung cấp thông tin và tư vấn về chế độ và các chính sách hỗ trợ. Sau khi tư vấn xong, việc xử lý vấn đề sẽ do chính quyền, cơ quan hành chính hoặc người hỗ trợ tại địa phương và người được tư vấn tự thực hiện. Nhiệm vụ của FRESC là hướng dẫn cách giải quyết vấn đề và giới thiệu các cơ quan có liên quan. Phỏng vấn người đứng đầu Chúng tôi đã phỏng vấn ông Tabira Kouji, giám đốc trung tâm FRESC. Tabira Kouji, giám đốc trung tâm (người ngồi giữa, phía trước) Hỏi: Những người đến xin tư vấn là người nước nào? Ông Tabira: Trong khuôn khổ chúng tôi nắm bắt được thì đến xin tư vấn đông nhất là người Trung Quốc. Đông thứ hai thì tuỳ từng tháng có khác nhau, nhưng nhiều nhất vẫn là người Việt Nam hoặc Hàn Quốc. Người Nhật với tư cách là người hỗ trợ hoặc người quen của người xin tư vấn cũng hay đến trung tâm. Hỏi: Những người đến xin tư vấn có tư cách lưu trú loại nào? Ông Tabira: Cho tới nay, có nhiều người có tư cách lưu trú “Kỹ thuật・Tri thức nhân văn・Nghiệp vụ quốc tế” yêu cầu được Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh và Quầy hỗ trợ tư vấn. Có cả thực tập sinh kỹ năng và du học sinh cũng xin tư vấn. Chúng tôi cũng trao đổi ý kiến với cả Hiệp hội thực tập kỹ năng quốc tế (OTIT). Bất kể người có tư cách lưu trú nào đi nữa, khi gặp khó khăn thì đừng ngần ngại, hãy đến để chúng tôi tư vấn. Hỏi: Hellowork ở FRESC khác Hellowork ở các nơi khác ra sao? Ông Tabira: FRESC hỗ trợ tìm việc・chuyển việc cho lao động tay nghề cao (như du học sinh, người nước ngoài có tư cách lưu trú liên quan đến chuyên môn, kỹ thuật chuyên ngành). Ngoài ra, Hellowork ở đây có nhiều người phiên dịch hơn Hellowork ở các nơi khác. Đối với những người có visa vĩnh trú hoặc định cư thì có cơ quan Hellowork chuyên hỗ trợ người nước ngoài khác ở gần ga Shinjuku tiếp nhận, trợ giúp. Hỏi: Lợi ích của việc tập trung các lĩnh vực khác nhau vào một chỗ như thế này là gì? Ông Tabira: Dù là đến tận nơi để nhận tư vấn, hay nhận tư vấn qua Quầy hỗ trợ FRESC (số điện thoại 0120-76-2029), trong quá trình tư vấn, khi cần có sự tham gia của nhiều cơ quan khác nhau thì vẫn có thể giải quyết được tại chỗ. Ngoài ra, nếu đặt hẹn trước qua điện thoại của Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh (số 03-5363-3025) và biết trước được cơ bản nội dung tư vấn thì các cơ quan cần tham gia có thể cùng tiếp nhận tư vấn ngay từ đầu. Hỏi: Những người đến xin tư vấn thường sống những khu vực sống nào? Ông Tabira: Những người đến trung tâm này phần lớn là sống ở Tokyo và các tỉnh lân cận. Tuy nhiên, tư vấn qua điện thoại của Quầy hỗ trợ FRESC thì từ những người đang sinh sống trên toàn quốc. Tóm tắt FRESC được thành lập với mục đích thực hiện tư vấn tổng hợp cho người nước ngoài. Do trung tâm này có nhiều người phiên dịch và phiên dịch qua điện thoại, nên nếu các bạn gặp khó khăn, đừng ngần ngại sử dụng dịch vụ tư vấn của đơn vị này nhé. ◎ Quầy hỗ trợ FRESC (0120-76-2029): từ Thứ Hai đến Thứ Sáu (9:00 ~ 17:00) ◎ Số điện thoại đặt lịch hẹn trước của Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh tại FRESC (03-5363-3025): từ Thứ Hai đến Thứ Sáu (9:00 ~ 17:00) ※ Trường hợp muốn được trợ giúp bằng tiếng Việt, dù gọi đến số điện thoại nào trong hai số trên thì bạn cũng cứ nói tiếng Nhật “Betonamugo de onegaishimasu” (có nghĩa là “Xin hãy trợ giúp bằng tiếng Việt” ) hoặc tiếng Anh nhé.

Chùa là một biểu tượng thiêng liêng thấm sâu vào lòng người Việt Nam từ ngàn xưa. Nhật Bản cũng là một đất nước có nhiều chùa chiền nhưng gần đây, nhiều ngôi chùa của người Việt Nam cũng tăng lên. Chùa Việt Nam không những là nơi hỗ trợ tinh thần cho người Việt mà còn trợ giúp những người gặp khó khăn trong cuộc sống ở Nhật. Chùa Đại Ân (Tỉnh Saitama) Trong bối cảnh đại dịch vi-rút corona hiện nay, chùa Đại Ân đã cưu mang rất nhiều lao động Việt Nam đang làm việc tại Nhật Bản gặp khó khăn (đặc biệt là cho tá túc tại chùa và cung cấp thực phẩm) cũng như hỗ trợ việc hồi hương. Nhà chùa còn giúp các bạn sinh sống tại chùa cách trồng rau để tự cung tự cấp, tư vấn khi gặp khó khăn. Ngoài ra chùa còn liên kết với các công ty ở Nhật để giới thiệu những người có nhu cầu tìm việc làm. Hiện nhà chùa do sư cô Thích Tâm Trí trụ trì. Hàng năm chùa tổ chức các sự kiện như Tết tây, Tết ta, lễ Phật Đản vào tháng 4, lễ Vu lan… Ngoài ra chùa còn có những hoạt động nhằm đoàn kết cộng đồng người Việt Nam tại Nhật, hướng về đất nước. [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Trang Facebook của Chùa Đại Ân Chùa Đại Ân Địa chỉ Saitama-ken, Honjo-shi, Kodama-cho, Takayanagi 668-2 Điện thoại 080-4133-6999 Đường đi Chùa cách ga Kodama (đường sắt JR) 5km và không có xe buýt. Chùa Nam Hoà (Tỉnh Saitama) Chùa được xây dựng năm 2006 trong khuôn viên rộng trên 300m2 do Ni sư Thích Nữ Thông Thắng trụ trì. Chùa có tổ chức các hoạt động thường niên như Lễ Phật Đản, Vu Lan, ngày Tết dương lịch và Tết Nguyên đán. Các hoạt động của nhà chùa thường có tới trên 100 người tham dự. [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Trang Facebook của Chùa Nam Hoà Chùa Nam Hòa Địa chỉ Saitama-ken, Koshigaya-shi, Osogawa 1019-2 Điện thoại 048-977-8323 Đường đi Xuống ga Koshigaya của đường tàu Tobu Isesaki, lên xe buýt đi về “Shirakobato Suijo Koen” rồi đi bộ khoảng 550 mét. Khi có sự kiện, chùa có xe đưa đón từ ga Koshigaya. Chùa Việt Nam (Tỉnh Kangawa) Chùa Việt Nam do cố hòa thượng Thích Minh Tuyền khai sơn và sáng lập năm 2010. Năm 2018, sau khi hòa thượng viên tịch, thầy Thích Nhuận Ân và sư cô Thích Nữ Giới Bảo tiếp tục quản lý và điều hành. Các hoạt động chính của Chùa Việt Nam gồm có Tết Dương Lịch, Tết Nguyên Đán, Lễ Phật đản, Lễ Vu lan... Nhà chùa cũng tổ chức những lớp giảng dạy Phật Pháp nhập môn, Thiền, Yoga, dạy ngôn ngữ Tiếng Việt, tiếng Nhật, sinh hoạt giao lưu cộng đồng cho người Việt Nam và người Nhật ở địa phương (Hiện nay các hoạt động tạm dừng do đại dịch vi-rút corona). Ngoài ra, nhà chùa cũng thực hiện tư vấn những vấn đề lo lắng cho các bạn trẻ Việt Nam như vấn đề mang thai, cha mẹ mất nhưng không về nước thọ tang được hoặc làm tang lễ cho người qua đời tại Nhật Bản. [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Trang Facebook của Chùa Việt Nam Chùa Việt Nam Địa chỉ Kanagawa-ken, Aiko District, Aikawa Hanbara 4889-1 Điện thoại 046-281-4226 Đường đi Từ ga Honatsugi, đường Odakyu, lên xe buýt số 1 hoặc số 2 đi Hanbara. Tới bến Hanbara xuống xe, đi bộ khoảng 500 mét. Chùa Tinh Tấn Hamamatsu (Tỉnh Shizuoka) Khóa tu hằng tháng tại chùa Nhờ sự ủng hộ và đóng góp kinh phí của cộng đồng bà con người Việt Nam tại thành phố Hamamatsu nói riêng, cộng đồng đang sinh sống tại Nhật Bản nói chung, chùa được xây dựng năm 2018. Với sự chung tay của mọi người, chùa đã trở thành nơi nuôi dưỡng đời sống tâm linh, văn hóa cộng đồng của bà con người Việt ở khu vực lân cận. Chùa không những thường xuyên tổ chức ngày lễ mang tính chất tôn giáo như Đại lễ Phật Đản, lễ Vu Lan mà còn tổ chức các sự kiện sinh hoạt văn hóa dân tộc như các Tết tây, Tết cổ truyền, lễ tết trung thu. Chùa có tổ chức khóa tu vào Chủ Nhật đầu tiên mỗi tháng. Trong bối cảnh đại dịch covid-19, được sự ủng hộ của các mạnh thường quân, chùa kết hợp với một số tổ chức để hỗ trợ cho các bạn tu nghiệp sinh, du học sinh hoặc những hoàn cảnh khó khăn liên hệ nhờ giúp đỡ về lương thực, thực phẩm hoặc tư vấn về các thủ tục pháp lý cần thiết. Tháng 1/2020, nhà chùa đã tổ chức buổi hòa nhạc từ thiện “Xuân yêu thương” và đã có khoảng 1.000 người tham dự. Năm 2021, đã phân phối khoảng 300kg gạo cho những người gặp khó khăn. [iconpress id="local_1803" title="external link" style="color:#525252; font-size:22px;" ] Trang Facebook của Chùa Tin Tấn Chùa Tinh Tấn Địa chỉ Shizuoka-ken, Hamamatsu-shi, Nishi-ku, Ohkubo-cho, 6044-1-2 Điện thoại 090-9819-1987 (Thầy Thích Thánh Duyên) Đường đi Từ ga Hamamatsu (đường tàu JR) lên xe buýt số 37, tới bến Nishinohira thì xuống xe (khoảng 30 phút). Từ đó đi bộ khoảng 500 mét. Hoặc đi xe taxi từ ga Maisaka (Đường sắt JR) mất độ 15 phút.