Mặc bộ đồ ra đường, xông vào thang máy khi người bên trong còn chưa đi ra, đèo người trên 6 tuổi ở yên sau xe đạp, hỏi quá nhiều thông tin cá nhân là những điều có thể chấp nhận ở Việt Nam nhưng ở Nhật thì xin đừng. Bộ đồ chỉ để mặc ở nhà Vào ngày Halloween cách đây vài năm, mạng xã hội Việt Nam từng xôn xao lan truyền hình ảnh 3 anh chàng ngoại quốc hóa trang thành 3 bà nội trợ thuần Việt. Họ đội nón, mặc bộ đồ lụa trông rất khôi hài. Trên trang Facebook Hanoi expats (người nước ngoài sống ở Việt Nam), dân mạng quốc tế vui vẻ thừa nhận, chuyện người Việt tặc lưỡi mặc nguyên bộ đồ ở nhà chạy ù ra đầu phố đi chợ là bình thường và khá đặc trưng. Nếu bạn có thói quen đó, ở Việt Nam thì ok nhưng sang Nhật thì đừng bạn nhé. Bạn đã từng nghe chuyện người Nhật kể cả có chạy ù ra combini cũng phải trang điểm chưa? Thật ra đây chỉ là một câu chuyện phóng đại, nhưng phần nào đó nó đúng với thực tế. Người Nhật rất chỉnh chu, coi trọng hình thức nên họ luôn muốn xuất hiện một cách đẹp đẽ nhất ở nơi công cộng và là cách tôn trọng những người xung quanh. 3 anh chàng tây hóa trang thành bà nội trợ chuẩn Việt Ở Nhật, những trang phục ở nhà thì chỉ nên mặc ở nhà thôi, còn ra đường tốt nhất là nên chỉnh chu nhất có thể nếu không muốn trở nên lạc lõng giữa cả một cộng đồng ai ai cũng quần là áo lượt bạn nhé. Đừng vội vàng xông vào thang máy Tôi có thâm niên hơn 10 năm làm việc ở các tòa nhà văn phòng kiểu mẫu ở Hà Nội trước khi sang Nhật nên tôi biết rất rõ thói quen đi thang máy của dân văn phòng nói riêng và người Việt nói chung. Rất rất nhiều người có thói quen đứng chắn cửa thang máy, vừa mở cửa là vội vàng xông vào đôi khi đâm sầm luôn vào người đang bước ra. Chuyện này ở Việt Nam chắc chỉ gây khó chịu thôi chứ không bị lên án. Nhưng sang Nhật, bạn có thể nhận về những cái lườm nguýt khó chịu, thậm chí là lời góp ý nếu cửa thang máy vừa mở đã vội xông vào. Văn hóa đi thang máy ở Nhật rất lịch thiệp: Cửa thang mở, người đứng ngoài sẽ chờ dịch về 2 bên thang, tạo một lối đi cho người ở trong đi ra. Kể cả bên trong không có ai thì người Nhật cũng chủ động bước nép về một phía. Người đứng sát bảng điều khiển thang, dù không ai phân công, nhưng sẽ giữ nút “mở cửa” nếu có ai đó muốn đi ra, và trong đa số trường hợp thì người giữ nút mở cửa sẽ là người ra cuối cùng để đảm bảo chắc chắn rằng không ai bị cửa thang máy kẹp phải. Ngoài ra thì kể từ khi Covid-19 bùng phát, chính phủ Nhật có khuyến khích người dân nên sử dụng thang bộ nếu chỉ phải lên 1-2 tầng, vừa tăng cường sức khỏe, vừa tránh nguy cơ. Vậy nên nếu được thì chỉ định lên 1-2 tầng thì ta hãy hạn chế dùng thang máy bạn nhé. Hỏi han quá nhiều về thông tin cá nhân Ở Việt Nam, đôi khi chỉ sau tầm 20-30 phút nói chuyện với một người mới quen, nếu cảm thấy hạp hạp ý, bạn có thể tương đối thoải mái hỏi đối tác những thông tin cá nhân như gia đình, nhà cửa, sở thích, thậm chí cả… mức lương. Người Việt chúng ta thân thiện bậc nhất thế giới mà (có bảng xếp hạng hẳn hoi). Điều này không có nghĩa là người Nhật kém thân thiện đâu, chỉ là thói quen của họ rất ngại và cảm thấy vô cùng kỳ lạ nếu bạn hỏi quá nhiều câu hỏi mang tính đời tư cá nhân. Tôi có người bạn. Anh này nói chuyện được dăm ba chục phút với một cô phục vụ thân thiện đã hỏi nhà cô ấy ở đâu, gia đình có mấy người, bố trước làm nghề gì… Mặt cô ấy chuyển hẳn sắc thái rồi tế nhị từ chối và bỏ đi. Người Nhật tương đối nguyên tắc và hơi “quy trình hóa” mọi việc nên ngay cả chuyện làm bạn với ai, họ cũng cần thời gian, quá trình để bắt đầu cảm thấy nên chia sẻ những thông tin cá nhân. Đèo nhau trên chiếc xe đạp Thú nhận đi, nhắc tới biểu tượng tuổi học trò, tôi tin rằng đa phần bạn đọc sẽ ngay lập tức tưởng tượng hình ảnh những cô cậu học trò đèo nhau trên chiếc xe đạp, tà áo dài bay bay, trên đầu hoa phượng nở. Nó là kinh điển rồi. Nhưng hình ảnh kinh điển ở Việt Nam sang tới Nhật lại là… phạm pháp nhé. Luật giao thông đường bộ ở Nhật quy định trường hợp 2 người được đèo nhau như sau: 1. Người điều khiến xe đạp phải từ 16 tuổi trở lên. 2. Phải lắp ghế ngồi dành cho trẻ em và 3. Chỉ được phép đèo trẻ em từ 6 tuổi trở xuống. Đây là những quy định cơ bản và còn có những quy định chi tiết hơn nữa. Vì thế việc 2 người lớn đèo nhau là vị phạm luật giao thông của Nhật. Ngoài ra ở Nhật đã từ lâu cấm việc uống rượu rồi đi xe đạp. Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP của Việt Nam quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt ban hành ngày 30/12/2019 thì người đi xe đạp nếu uống rượu bia cũng bị xử phạt. Như vậy dù ở Nhật Bản hay ở Việt Nam, dù đi xe máy hay xe đạp thì đã uống rượu rồi thì đừng đi xe bạn nhé. （Thạch Long）

Căng cơ bụng thì trùng cơ mắt. Nhưng điều đó chỉ được vui vẻ chấp nhận ở Việt Nam thôi chứ ở Nhật thì không nhé. Để lộ ngón tay cái khi nhìn thấy xe tang Khoảng hơn 1 năm trước, vào một ngày trời mưa, tôi mang ô đến trường cho con gái rồi nhân tiện cùng con đi bộ về nhà. Tôi đi phía sau, con gái cùng các bạn của cháu tung tăng phía trước. Đột nhiên một cô bé hét toáng lên: “Giấu ngón tay cái đi” khi nhìn thấy một chiếc xe màu đen chuẩn bị đi ngang qua. Cô bé vội vàng giấu cả 2 bàn tay ra sau lưng, những cô bé khác cũng nhanh chóng làm theo. Chỉ có tôi và con gái ngơ ngác không hiểu chuyện gì đang xảy ra. Hỏi ra mới biết, trẻ con Nhật được người lớn dạy phải giấu ngón tay cái khi nhìn thấy xe tang. Người Nhật coi mỗi ngón tay đại diện cho một thành viên trong gia đình và ngón tay cái chính là “ngón tay cha mẹ”. Vậy nên những trẻ em Nhật cảm thấy có trách nhiệm phải bảo vệ cha mẹ khi nhìn thấy xe tang, chiếc xe được coi là điều xui xẻo. Hơn nữa từ xưa, người Nhật cho rằng giấu ngón tay cái đi thì ma quỷ sẽ không thể nhập vào người được hoặc nắm ngón tay cái thì tinh thần được củng cố có thể tự bảo vệ mình. Trải qua năm tháng, việc giấu ngón tay cái đã khiến người ta liên tưởng tới “cha mẹ” và việc giấu ngón tay trở thành phong tục nhằm tránh việc “không được ở bên cha mẹ lúc lâm chung” hoặc “không khiến cha mẹ qua đời sớm”. Tìm hiểu sâu hơn lại càng bất ngờ khi chuyện giấu ngón tay cái đã xuất hiện từ thời xa xưa. Trong truyện dân gian Nhật Bản từng đề cập chuyện trẻ em phải giấu ngón tay cái khi đi bộ vào buổi tối nếu không muốn bị lừa bởi một con cáo hoặc để tránh khỏi những dịch bệnh. Ngày nay, có rất nhiều người Nhật Bản trưởng thành vẫn có thói quen giấu ngón tay cái một cách bản năng khi nhìn thấy xe tang. Có thờ có thiêng, có kiêng có lành mà. Cọng trà trong cốc – điềm báo may mắn Bạn pha một ấm trà ngon, rót ra chén, hít hà và thưởng thức. Đó là một quy trình đầy nghệ thuật, thanh tao, thư giãn. Ly trà thơm, bốc khói, xanh biếc, trong vắt thì còn gì tuyệt vời hơn? Nhưng bỗng dưng trong ly trà của bạn xuất hiện một cọng trà nhỏ từ trong ấm rơi ra, bạn sẽ làm gì? Vớt nó lên và vứt đi chứ làm gì nữa. Ở Việt Nam thì OK, nhưng ở Nhật thì đừng. Nếu bạn nhìn thấy trong chén trà của mình một nhánh trà thì nó được gọi bằng từ Chabashira. Nếu cọng trà đó nổi đứng trong tách trà, người ta nói “Chabashira ga tatsu - cọng trà đứng”. Người Nhật coi nhánh trà có thể đứng trong cốc nước giống như một điềm báo may mắn, mang lại sự thịnh vượng và sức khỏe cho gia đình. Cũng có truyền thuyết cho rằng chuyện này bắt nguồn từ việc ngày xưa có người thương nhân không bán được hết loại trà kém chất lượng nên bịa ra chuyện chabashira để dễ bán hàng. Còn nhớ mấy năm trước, có một đoạn phim quảng cáo trà có liên quan tới chabashira. Đoạn phim quay cảnh 2 vợ chồng già đang uống trà. Người chồng nhìn thấy cốc trà của mình có cọng chabashira, nhân lúc vợ không để ý, ông lặng lẽ chuyển cốc trà đó cho vợ. Cảnh người chồng quan tâm tới vợ trong đoạn phim quảng cáo thể hiện tình cảm vợ chồng thật cảm động. Đừng ngủ sau khi ăn Ở Việt Nam, chuyện căng cơ bụng kéo theo chùng cơ mắt diễn ra hàng ngày. Ngả lưng làm một giấc ngắn sau bữa cơm trưa thì còn gì tuyệt vời hơn. Nhưng ở Nhật, nhiều trẻ con tin rằng chúng sẽ bị biến thành một con bò nếu nằm ngủ ngay sau khi ăn. Người Nhật dùng cách này để dạy trẻ em phép lịch sự. Đây là nét văn hóa được lưu truyền từ khá lâu. Thời xa xưa, người Nhật ngồi bệt xuống sàn gỗ để dùng bữa nên chuyện ngả lưng ngay lập tức sau bữa ăn diễn ra tương đối thường xuyên. Rất nhiều người già coi đây là một hành động lười biếng và bất lịch sự. Vậy nên thế hệ trước mới nghĩ ra chuyện “biến thành bò” để đám trẻ con sợ và không lười biếng thả phịch xuống sàn sau bữa ăn. Thời nay, chuyện ngủ ngay sau khi ăn còn được coi là hành động của những kẻ lười biếng và béo phì. Khá nhiều người nói rằng, hành động ngủ ngay sau khi ăn thuộc đặc quyền của những vận động viên Sumo – những người muốn tăng cân thật nhanh. Người Nhật rất chú trọng đến thể hình nên họ rất sợ việc lên cân. (Thạch Long)

Ở Việt Nam, bạn có thể thoải mái đánh một giấc vào buổi trưa sau khi lấp đầy cái dạ dày trống rỗng. Nhưng ở Nhật, giấc ngủ trưa sẽ đồng nghĩa với sự lười biếng. Người Nhật không ngủ trưa? Giấc ngủ trưa đã được khoa học chứng minh là rất có lợi cho sức khỏe. Theo các chuyên gia, một giấc ngủ ngắn từ 10 – 20 phút giúp bạn tỉnh táo và tăng cường năng lượng tốt nhất trong tất cả các khoảng thời gian ngủ. Biết là ngủ trưa rất tốt nhưng đừng dại mà lôi chăn chiếu trải ra sàn đánh một giấc vào giờ nghỉ trưa nếu bạn đang đi làm ở Nhật. Bạn có nhớ Nobita trong truyện Doraemon không? Cu cậu bị chúng bạn coi là lười biếng chỉ vì lỡ chợp mắt vào một trưa Hè oi ả. Ở Nhật, bạn sẽ rất thường xuyên thấy cảnh người Nhật làm việc xuyên trưa. Những người mang cơm trưa theo sẽ ăn suất của mình rất nhanh rồi tiếp tục công việc. Họ sẽ được coi là chăm chỉ. Những người không mang cơm trưa theo hoặc là ra quán ăn, hoặc là vào combini mua cơm suất rồi mang ra công viên ngồi ăn. Nhân chuyện ăn trưa ở công viên thì đây cũng là một trong những sự khác biệt dẫn tới tình trạng người Việt thích ngủ trưa còn người Nhật (và một số quốc gia khác) thì không. Nó liên quan tới khí hậu. Nhật Bản là nước ôn đới nên số ngày lạnh sẽ nhiều hơn ngày nóng. Vậy nên người Nhật rất thích khí hậu vào buổi trưa, khi mặt trời chiếu ánh nắng ấm áp. Còn ở Việt Nam thì bạn biết rồi đó. Cái tầm 40 - 45 độ mà kéo ra công viên ăn cơm chắc phát điên mất. Tuy nhiên gần đây, tại Nhật Bản, thái độ đối với việc “ngủ trưa” cũng đã có sự thay đổi. Như đã nói trên, giấc ngủ trưa ngắn độ 30 phút sẽ khiến cơ thể sảng khoái và tăng năng suất công việc, nên một số công ty bắt đầu có trang bị phòng nghủ để khuyến khích nhân viên ngủ trưa. Nhưng đa phần người Nhật đều không ngủ trưa. Luôn sẵn sàng trong tư thế đón khách Tôi biết nhiều bạn Việt Nam mở được quán ăn, shop thời trang ở Nhật. Khi không có khách, các bạn rất thoải mái ngồi lướt Facebook, chơi game hoặc xem một bộ phim trên điện thoại. Khách vào mới tạm dừng, đứng dậy tiếp khách. Nhưng đừng dùng cách đó nếu các bạn làm việc cho một cửa hàng dịch vụ của Nhật, như cắt tóc, bán hàng thời trang chẳng hạn. Người Nhật sẽ luôn đứng trong tư thế chào đón khách. Bạn không nghe nhầm đâu: Họ luôn luôn đứng, kể cả ghế đầy trong cửa hàng. Gần chỗ tôi có một cửa hàng cắt tóc của Nhật. Nhân viên đứng làm việc suốt 8 tiếng đồng hồ.  Trong quá trình tiếp khách, ngay cả khi khách mời bạn ngồi cạnh họ bạn cũng không được phép ngồi. Hãy chống đầu gối xuống sàn nhà như thể đang quỳ. Không có gì đáng xấu hổ ở đây cả. Đối với người Nhật thì khách hàng là thượng đế, nên không có chuyện bạn ngồi ngang hàng với thượng đế đâu. Nhớ mang rác…về nhà Ở Việt Nam có 2 kiểu vứt rác chính: Vứt vào thùng rác công cộng, hoặc (rất xin lỗi) vứt toẹt ra gốc cây. Chẳng có ai dở hơi lại mang rác về nhà làm gì. Nhưng ở Nhật chuyện này là hoàn toàn bình thường. Bạn sẽ rất hiếm khi gặp những thùng rác công cộng ở ngoài đường tại Nhật. Lý do? Vì trong quá khứ đã từng xảy ra nhiều vụ việc có liên quan tới thùng rác công cộng, nên người Nhật sợ có ai đó sẽ bỏ những vật nguy hiểm, ví dụ như… một quả bom trong thùng rác chẳng hạn! Vì vậy họ rất hạn chế để thùng rác nơi công cộng. Bạn chỉ có thể vứt chai nhựa, vỏ lon vào các thùng rác dựng cạnh máy bán hàng tự động. Còn rác thải sinh hoạt như thức ăn, vỏ hộp, túi nylon thì làm ơn mang về nhà, phân loại và bỏ ra nơi quy định theo lịch vứt rác trong tuần chứ đừng cố đi tìm thùng rác làm gì cho bực mình. Đừng tự rót rượu cho bản thân Ở Việt Nam có một kiểu nhậu mỗi ông ôm một chai rồi tự rót cho bản thân. Chuyện quá ư là bình thường. Nhưng ở Nhật, bạn sẽ bị coi là… bất lịch sự nếu tự rót rượu cho bản thân mình. Nghe kì quặc lắm đúng không, nhưng đây là văn hóa Nhật. Văn hóa “chuốc rượu” của Nhật Bản như sau: Hãy để cho người khác rót cho mình, uống một ngụm xong thì đáp lễ bằng cách rót lại cho họ. Nếu bạn đang ở trong một bàn tiệc, đừng uống ly của mình cho đến khi tất cả các thành viên khác trong bàn đều có ly trước mặt. Khi ăn kiểu mỗi người được dọn một bàn riêng cũng vậy. Đợi khi tất cả mọi người đều có phần rồi thì ta hay bắt đầu ăn nhé! Khi có ai đó rót cho bạn, hãy đảm bảo là ly của bạn hoàn toàn cạn sạch. Nếu tửu lượng của bạn hơi yếu, hãy để ly của mình luôn đầy. Người Nhật sẽ không ép bạn uống trong đa số tình huống (tất nhiên có trường hợp ngoại lệ). Khi tham dự một bữa tiệc của công ty thì người trẻ nhất sẽ đảm trách nhiệm vụ gọi đồ uống và rót cho những đàn anh, đàn chị của mình. Cuối cùng, hãy nhớ rằng nên dùng 2 tay để cầm chai hoặc bình rượu để rót hoặc cầm cốc để đón nhận rượu do người khác rót cho mình. Đó là lịch sự tối thiểu thôi mà.

Đừng ngạc nhiên nếu người Nhật hoàng hốt ngăn bạn cắt móng tay vào buổi tối hoặc tỏ ra ái ngại khi thấy bạn trộn thức ăn chung với cơm và thưởng thức ngon lành. Không cắt móng tay vào buổi tối Vào một buổi tối, chẳng cần biết là có mát trời hay không, bạn cảm thấy móng tay mình đã quá dài và muốn “xử lý” chúng. Nếu bạn đang ở Việt Nam thì xin mời, nhưng nếu đang ở Nhật và đặc biệt là nếu đang sống chung với một gia đình Nhật thì xin đừng. Cắt móng tay vào buổi tối là việc kiêng kị ở Nhật. Ảnh: Livejapan Có 2 lý do mà người Nhật rất kiêng kị việc cắt móng tay vào buổi tối. Thứ nhất, từ “móng tay buổi tối” trong tiếng Nhật sẽ phát âm là 夜爪 (yo-tsume). Từ này đồng âm với từ 世詰 (yo-tsume) có nghĩa là “rút ngắn tuổi thọ”. Vì thế việc cắt móng tay vào buổi tối làm người ta liên tưởng tới việc “chết sớm”. Thứ 2 là vào thời kỳ Edo, người ta cho rằng “Móng tay móng chân là một phần của cơ thể do cha mẹ truyền lại nên nếu cắt móng trong lúc tối trời thì sẽ không được nhìn thấy lúc cha mẹ qua đời” và việc này được coi như hành động bất hiếu. Cách suy nghĩ này được truyền tới tận bây giờ. Lý do của cách suy nghĩ này có thể là do vào thời Edo (1603-1868), người Nhật cắt móng tay bằng… dao găm. Mà thời đó thì đã làm gì có điện, nên khi mặt trời khuất núi là nhà cửa tối mù tối mịt. Cắt móng tay vào buổi tối bằng dao, trong điều kiện không có ánh sáng khác nào tự sát. Vì vậy cha mẹ muốn tránh không để xảy ra nguy hiểm nên mới dùng cách nói “chết sớm” hoặc “không được nhìn thấy lúc cha mẹ qua đời” để răn con cái chăng. Không được làm gãy lược Người Nhật rất quý trọng chiếc lược của họ. Ảnh: Nomakenolife Làm vỡ gương ở Việt Nam được coi là điềm xấu, còn ở Nhật thì vai trò tạo ra điềm xấu của chiếc gương được chuyển sang cái lược. Người Nhật sẽ rất sợ hãi khi chẳng may làm gãy những chiếc răng lược. Tại sao? Điều này liên quan tới một câu chuyện thần thoại về thủy thần Izanagi. Trong quá trình bị kẻ thù truy đuổi, thủy thần Izanagi đã ném chiếc lược làm bằng tre xuống đất và những chiếc răng lược mọc lên thành một rừng măng tre. Tận dụng lúc kẻ thù mải ăn những búp măng ấy, Izanagi đã kịp chạy trốn. Câu chuyện này truyền miệng qua nhiều đời, lâu dần khiến người ta tin rằng chiếc lược là vật cứu mạng. Ngoài ra còn một lý do khác là ngày xưa chiếc lược được coi là vật quý giá. Những cô con gái đi lấy chồng thường được mẹ tặng lược coi như kỷ vật. Vì giá trị của nó mà người Nhật rất quý trọng chiếc lược của mình. Phải tắm sạch trước khi ngâm bồn Các gia đình Việt Nam ít có thói quen sử dụng bồn tắm. Nhưng ở Nhật, bạn sẽ thấy sự xuất hiện của bồn tắm ở bất kỳ đâu, từ hộ gia đình cho tới phòng khách sạn. Tôi đã gặp nhiều bạn Việt Nam vào tắm bồn ngay sau khi xả đầy nước nóng. Nhưng đây là cách sử dụng bồn tắm sai hoàn toàn trong mắt người Nhật. Điều này có thể khiến họ cảm thấy khó chịu. Thường thì nhà tắm ở các căn hộ truyền thống của Nhật sẽ có cấu trúc thế này: một chiếc ghế nhựa thấp đặt cạnh vòi hoa sen để bạn tắm thật sạch sẽ. Sau khi cơ thể đã được gột rửa bạn mới bước vào bồn tắm để thư giãn. Người Nhật rất chú trọng vệ sinh bồn tắm của họ nên đừng sử dụng sai mục đích của nó nhé. Phòng tắm trong một căn hộ truyền thống ở Nhật Không trộn thức ăn và nước xốt với cơm Đối với thế hệ 8x Việt Nam trở về trước, khi ăn những món ăn đi kèm nước xốt (thịt kho tàu, thịt/cá xốt cà chua…), chúng ta thường có thói quen chan nước xốt vào cơm rồi trộn thức ăn, nước xốt với cơm và bắt đầu thưởng thức. Thật ra cá nhân tôi cho rằng cách ăn này rất ngon. Tuy nhiên, trong lần mời một gia đình Nhật tới nhà dùng bữa, họ rất ngạc nhiên khi tôi làm vậy. Phải rất thân thì người bạn Nhật mới nói với tôi rằng, người Nhật coi việc trộn lẫn như vậy là… bẩn. Người Nhật sẽ chấm cơm vào nước xốt chứ không tưới nước xốt vào cơm Người Nhật có một số món ăn Donburi – các món trộn cơm với thức ăn và nước xốt như cơm bò (Gyudon), cơm gà trứng (Oyakodon), hay cơm hải sản (Kaisen don). Tuy nhiên, với những món ăn mặn vốn được dọn riêng, người Nhật sẽ gắp từng món vào bát và ăn riêng chứ không trộn lẫn vào nhau. Khi ăn cơm ở Nhật, đừng biến bát cơm của mình thành một “khối thống nhất” giữa cơm và nước xốt bạn nhé.

Người viết: THẠCH LONG Những điều cần tránh ở Nhật Bản hôm nay sẽ trở lại với 3 chú ý: đừng xếp hàng quá sát nhau, tránh tuyệt đối việc khoe thân quá đà vào mùa Hè và thú vị nhất là không ngủ hướng mặt về phía Bắc. Không xếp hàng quá sát nhau Thời còn làm host (người tổ chức) cho một câu lạc bộ tiếng Anh ở Hà Nội, tôi thường xuyên phải nghe các bạn tây than phiền về việc: Người Việt đứng quá sát họ khi xếp hàng tính tiền trong siêu thị, mua vé xem phim, rút tiền ở cây ATM, mua đồ ăn trong KFC… “Tôi có thể cảm nhận rõ người phía sau đang thở vào gáy mình”, Brian, người Mỹ, đã sống ở Hà Nội 3 năm, tâm sự với tôi. Thú thật thì ban đầu tôi không cảm thấy có vấn đề gì quá lớn ở đây. Chí ít là họ cũng đã xếp hàng. Để khách quan hơn, tôi hỏi nhiều người Việt khác và cũng nhận về những ý kiến tương tự. Trong điều kiện lý tưởng, người Nhật sẽ chủ động đứng cách nhau một khoảng cách vừa đủ khi xếp hàng      Tuy nhiên, khi sang tới Nhật tôi mới nhận ra, người Nhật nói riêng và các quốc gia phát triển nói chung rất tôn trọng không gian riêng tư của người khác. Ngoại trừ những nơi quá tải như các nhà ga lớn, các sân vận động thì trong điều kiện có thể, người Nhật đều giữ cự ly ít nhất là một sải tay khi xếp hàng ở nơi công cộng. Người dân xứ Phù Tang được dạy từ rất nhỏ về việc mỗi người đều có một vùng riêng tư để có thể lướt Facebook, đọc báo mà người bên cạnh không thể đọc được những gì trên màn hình của họ. Đó gọi là cự ly văn minh tối thiểu. Vậy nên nếu phải xếp hàng ở nơi nào đó trên đất Nhật, hãy đảm bảo rằng hơi thở của bạn không chạm vào gáy của người phía trước và tầm mắt của bạn cũng không thể đọc được những dòng chữ trên màn hình điện thoại của họ. Ăn mặc quá hở hang vào mùa Hè Sau một mùa Đông “ủ” kỹ làn da trắng ngần, tập thể dục hàng ngày để có một vòng 1 nở nang, vòng 2 săn chắc, bạn cảm thấy thật sự có lỗi với bản thân nếu không khoe những đường cong phồn thực của mình cho thiên hạ cùng chiêm ngưỡng. Người Việt thường hay đùa nhau rằng, cuộc sống càng khấm khá hơn thì quần áo của các cô gái lại càng… ngắn đi.      Những cô gái trắng ngần, nở nang trong tư duy của giới trẻ hiện tại còn là biểu hiện cho sự sung túc và chăm chỉ. Vậy nên chuyện mình đẹp thì mình cứ khoe thôi được chấp nhận bởi số đông người Việt. Tuy nhiên, tư tưởng này sẽ vấp phải những sự ái ngại, thậm chí là ác cảm từ người Nhật. Sang tới Nhật, bạn đôi khi sẽ cảm thấy hơi khó hiểu, khi thời tiết thì nóng đến hoa mắt mà các cô gái Nhật vẫn mặc kín từ đầu tới chân, thậm chí là phần thân trên của họ còn được layer nhiều lớp. Phụ nữ Nhật có xu hướng ăn mặc kín đáo vào mùa Hè      Nói chung, Nhật Bản từ xưa tới nay vẫn luôn là quốc gia đề cao sự kín đáo của người phụ nữ. Hơn thế nữa, người già chiếm khoảng 28% dân số Nhật Bản. Vậy nên khả năng bạn chạm mặt người già nơi công cộng và hứng chịu sự kì thị vì quá hở hang sẽ cao hơn so với tỉ lệ chạm mặt giới trẻ và được ca ngợi những đường cong cơ thể. Vì vậy tốt nhất hãy tuân thủ quy tắc trang phục của người Nhật: “Trên phải kín, dưới được phép hở” bạn nhé. Nhập gia tùy tục mà. Không ngủ quay đầu về phía Bắc Người Nhật sẽ không ngủ hướng đầu về phía Bắc      Trong khi người Việt quan niệm không đặt gương chiếu vào giường ngủ thì người Nhật có một điều rất đại kị trong giấc ngủ: Ngủ hướng đầu về phía Bắc. Tại sao người Nhật lại kị điều này. Có 2 cách lý giải. Thứ nhất, trong đám tang, người Nhật sẽ đặt thi thể hướng đầu về phía Bắc theo quan niệm truyền thống. Cũng chính vì vậy nếu ngủ hướng đầu về phía Bắc được coi là điềm rất xấu. Trong tiếng Nhật, điều kiêng kị này gọi là kita makura (北枕/きたまくら). Thứ hai, theo lý giải trên phương diện khoa học thì trái đất có một cực từ trường kéo từ Bắc sang Nam. Cực âm ở phía Nam còn cực dương ở phía Bắc. Con người cũng có từ trường, với cực âm ở chân, cực dương trên đầu. Vì vậy nếu ngủ hướng đầu về phía Bắc sẽ tạo ra hiện tượng 2 cực dương hướng vào nhau, có thể gây ra tình trạng rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi kéo dài. Bạn rõ ràng không muốn một trong tứ khoái của con người giảm chất lượng đi đúng không?

Người viết: THẠCH LONG Ở rất nhiều quốc gia, việc vừa bước đi vừa thưởng thức một chiếc hamburger, bánh mỳ là chuyện bình thường. Nhưng ở Nhật, bạn sẽ bị coi là bất lịch sự nếu làm vậy. Xin đừng vừa đi vừa ăn Trong rất nhiều bộ phim phương tây, bạn dễ dàng bắt gặp hình ảnh một người đàn ông trong bộ suit chỉnh tề, mua chiếc hamburger và vội vàng vừa bước đi vừa “kết liễu” chiếc bánh đó trong một nốt nhạc. Hình ảnh đại diện cho nhịp sống hối hả, công nghiệp, nhìn có vẻ rất “ngầu” đối với nhiều bạn trẻ Việt Nam. Nhưng ở Nhật Bản – một quốc gia cũng có nhịp sống hối hả không kém – thì hành động vừa đi vừa nhai nhồm nhoàm một thứ gì đó sẽ chịu rất nhiều ánh nhìn ái ngại của người địa phương. ©Báo Mainichi      Có rất nhiều người thắc mắc: Tại sao người Nhật lại kỵ chuyện vừa đi vừa ăn? Chúng ta có bị phạt nếu vi phạm hay không? Xin khẳng định là sẽ không ai phạt bạn cả nhưng tuyệt đối nên tránh. Ngay từ khi còn là những đứa trẻ, người Nhật đã được dạy phải tôn trọng thức ăn. Ăn tại bàn, chắp tay nói “Itadakimasu” (có nghĩa là: xin phép ăn) trước khi vào bữa, ăn uống từ tốn, thanh cao. Cùng với thời gian, người Nhật cho rằng thức ăn ăn tại bàn là để thể hiện sự tôn trọng đối với thức ăn và dành cho công sức người đã làm ra các loại nông sản phẩm đó. ©PhotoAC©irumam      Việc vừa đi vừa ăn trông như thể bạn đang hoàn tất bữa ăn của mình một cách tạm bợ - điều đối với người Nhật là thiếu lễ nghịa và bất lịch sự. Ngoài ra vừa đi vừa ăn như thế bạn có thể làm rơi vãi thức ăn ra đường hoặc tiện tay vứt túi bọc xuống đường. Như thế là xả rác còn gì. Ngậm đũa khi ăn Bạn đang ăn cơm thì chợt nhận được một tin nhắn. Thay vì đặt đôi đũa xuống bàn, bạn ngậm đầu đũa để rảnh tay trả lời tin nhắn kia rồi lại tiếp tục bữa ăn. Ở Việt Nam, thật ra trông nó cũng hơi phản cảm nhưng chẳng ai ý kiến gì đâu. Nhưng ở Nhật, xin đừng, một nghìn lần xin đừng.      Hành động này đối với người Nhật là vô cùng bất lịch sự và mất vệ sinh. Hành động ngậm đũa ở Nhật gọi là kuwae bashi. Bạn thấy đấy, người Nhật đã có hẳn một từ để miêu tả cho việc ngậm đũa chứng tỏ họ ghét điều đó lắm. Vậy nên nếu có muốn rảnh tay làm gì đó, hãy đặt đôi đũa của mình xuống cái gác đũa rất cute đi kèm nhé. Chụp ảnh người lạ Ở Việt Nam vài năm gần đây rất thịnh hành trào lưu “xin info gái xinh/trai đẹp”. Đại loại là bạn bắt gặp một cô gái xinh đẹp trên đường, bạn chụp lén cô ấy rồi đăng lên Facebook tìm thêm thông tin.      Đừng làm điều đó ở Nhật nhé. Bạn có thể phải lên đồn công an ngồi uống chè đấy. Người Nhật coi trọng sự riêng tư. Họ có quyền kiện bạn nếu chẳng may xuất hiện trong một tấm ảnh trời ơi đất hỡi nào đó. Ai biết được bạn dùng bức ảnh đó với mục đích gì.      Vậy nên trước khi định chụp một ai đó: Một cosplayer, một cô gái xinh đẹp, một võ sĩ…tốt nhất là hãy xin phép bằng câu “shashin wo totte mo ii desu ka” (Tôi có thể chụp ảnh không). Nếu họ từ chối thì đừng cố đấm ăn xôi nhé. Phiền phức to lắm đấy.