【Collaboration blog】 Sắp đến Tết tây (1/1) rồi các bạn nhỉ? Đã từ lâu, người Nhật chỉ đón Tết Dương lịch, những món ăn truyền thống mà các gia đình người Nhật ăn trong dịp này được gọi là “Osechi ryori” (gọi tắt là Osechi). Osechi gồm rất nhiều loại, mỗi món ăn trong đó lại mang theo những ý nghĩa riêng và gửi gắm nhiều tâm nguyện khác nhau. Trong bài viết này, mình sẽ giới thiệu những món tiêu biểu trong Osechi nhé. Hiện nay mình đang học cao học tại Đại học Osaka, mình đã được trải nghiệm 2 cái Tết tại Nhật rồi đấy. Tết đầu tiên mình được một bạn người Nhật mời đến nhà riêng, mình được cùng gia đình bạn đó thưởng thức rất nhiều loại Osechi ngon và đẹp mắt. Mình rất muốn giới thiệu để các bạn cũng biết về những món ngon này. Osechi ryori là gì Hộp Jubako đựng osechi ryori Osechi ryori là những món ăn truyền thống mà người Nhật thường ăn vào dịp tết, đây đều là những món hơi xa xỉ một chút. Trước đây, người Nhật thường tự tay làm những món này, nhưng hiện nay thì nhiều gia đình mua Osechi làm sẵn tại siêu thị hoặc đặt trên mạng. Họ mua hầu hết các món chính và tự làm những món phụ. Osechi ryori thường được đựng trong Jubako. Jubako là một chiếc hộp có nhiều tầng, khi chưa thưởng thức các món trong đó thì các tầng hộp được xếp chồng lên nhau, ở tầng trên cùng sẽ có nắp đậy. Chiếc Jubako này cũng có ý nghĩa riêng của nó, đó là “hạnh phúc chồng hạnh phúc”. Trước đây, hộp thường có 5 tầng nhưng những năm trở lại đây, hộp 2, 3 tầng khá phổ biến. “Đặc sản về Osechi” trên trang bán hàng online Rakuten ichiba Sau khi đón Tết đầu tiên ở Nhật cùng gia đình bạn, mình trở về nhà và thử tìm hiểu trên mạng về giá của Osechi thì thấy rất bất ngờ vì giá một hộp khá cao. Những bạn thực tập sinh và du học sinh như mình khó có thể mua Osechi với mức giá đó, nhưng nếu nhiều người cùng mua và chia nhau thì cũng có thể mua được nhỉ. Ý nghĩa và nguồn gốc của Osechi Osechi ryori vốn bắt nguồn từ “Osechiku”, đây là những món ăn được dâng lên các vị thần trong ngày đầu năm mới và 5 ngày tiết khí khác. Phong tục làm đồ cúng để dâng lên thần linh vào các ngày Sechiku (sechinichi) được lan rộng ra cả tầng lớp thường dân, mọi người chuẩn bị những bữa ăn thịnh soạn và xa xỉ trong ngày đầu năm mới - ngày quan trọng nhất năm và cả các ngày sechinichi, sau đó cùng nhau thưởng thức những món ăn này. Hơn thế, để những người phụ nữ làm nội trợ quanh năm có thời gian nghỉ tết, Osechi bao gồm rất nhiều món ăn có hương vị đậm đà lại dễ bảo quản. Ý nghĩa được gửi gắm trong từng nguyên liệu và món ăn Đặc trưng của Osechi ryori là sự đa dạng về chủng loại. Hơn thế nữa, mỗi món ăn và nguyên liệu trong đó lại ẩn chứa một ý nghĩa riêng. Chúng mình cùng xem đó là những ý nghĩa gì nhé. Kuromame (Đậu đen) Đây là món đậu nành đen ninh nhừ với đường. Ở Nhật có cách nói “mame ni hataraku” để chỉ việc làm việc không ngừng, chăm chỉ, tận tụy với công việc. Món Kuromame này gửi gắm tâm nguyện “có một năm khỏe mạnh để có thể lao động và cống hiến”. Thêm vào đó, trước đây, ở Nhật Bản có rất nhiều người làm việc ngoài trời, món ăn này cũng gửi gắm thêm một điều nữa, đó là “mong có nhiều sức khoẻ để chăm chỉ làm việc đến mức da bị sạm đen vì nắng”. Kazunoko Kazunoko là món trứng cá trích ngâm gia vị. Mỗi miếng trứng cá có rất nhiều trứng nhỏ, tượng trưng cho “con cháu đề huề”. Khi ăn món này bạn sẽ thấy trứng cá rất giòn và có tiếng tách tách. Tazukuri = Gomame Đây là món cá cơm khô được xào trên chảo với xì dầu, đường, mirin. Món này được rất nhiều trẻ em yêu thích. Trước đây, cá cơm khô được dùng như là một loại phân bón cao cấp cho đồng ruộng, vì lẽ đó nên nó có tên gọi là “tazukuri” bởi nó là cá làm tốt đất trên ruộng lúa. Với mong ước mùa màng bội thu, món này được đưa vào Osechi ryori. Một số vùng gọi món này là “Gomame”. Tataki gobo Rễ ngưu bàng (gobou) có nhiều sợi và khá khó cắt nên sau khi luộc chín, bạn sẽ làm dập ngưu bàng bằng mặt trên của con dao hoặc một cây cán bột, rồi tách các sớ ngưu bàng ra và cắt theo chiều dọc thành các đoạn khoảng 4-5 cm. Sau đó, trộn rễ đã được cắt với mè đã nêm sẵn gia vị. Cách chế biến theo kiểu đập rồi tách ra như thế này được cho là một hình thức “kaiun” (khai vận). Thêm vào đó, cây ngưu bàng có rễ đâm sâu xuống lòng đất nên người Nhật cũng gửi gắm vào đây mong ước có một nền tảng vững chắc để phát triển phồn vinh. Iwai zakana sanshu Mình đã giới thiệu với các bạn 4 món, đó là “Kuromame”, “Kazunoko”, “Tazukuri (Gomame)”, “Tataki gobo). Đây là những món tiêu biểu nhất để ăn mừng trong các dịp đặc biệt và trong này có những món được gọi là “Iwai zakana sanshu” của vùng Kanto và Kansai. “Iwai zakana sanshu” là 3 món không thể thiếu trong Osechi ryori, mỗi vùng lại có một cách lựa chọn khác nhau đấy. Iwai zakana sanshu của vùng Kanto = Kuromame, Kazukono, Tazukuri Iwai zakana sanshu của vùng Kansai = Kuromame, Kazukono, Tataki gobo Kohaku kamaboko Màu đỏ thể hiện cho “sự hạnh phúc”, “trừ tà ma”, màu trắng thể hiện cho “sự thiêng liêng”, “thanh sạch”. Ngoài ra, miếng kamaboko được cắt ra sẽ có hình dáng giống như “mặt trời mọc” vì là nửa hình tròn. Hình ảnh “mặt trời mọc” tượng trưng cho động lực và hi vọng. Hai sắc đỏ và trắng cũng rất đẹp mắt và làm cho hộp Osechi trở nên đa sắc màu nên Kouhaku kamaboko thường được xuất hiện trong Osechi ryori. Buri no yakimono Buri - cá cam là một loài cá có rất nhiều tên gọi tuỳ theo mức độ to nhỏ trong các giai đoạn phát triển. Nó còn được gọi là “Shusse uo”. Đây là món ăn điển hình trong Osechi, nó như là một “món duyên khởi” để cầu cho công việc hanh thông, sự nghiệp thăng tiến. Cá cam nướng ăn cùng cơm trắng rất ngon. ◆ Các tên gọi của Buri (tuỳ theo vùng) Vùng Kanto = Wakashi → Inada → Warasa → Buri Vùng Kansai = Tsubasu → Hamachi → Mejiro → Buri Vùng Hokuriku = Tsubaiso → Fukuragi → Gando → Buri Kouhaku namasu Đây là món củ cải, cà rốt thái chỉ bóp muối, trộn dấm và đường. Ở Nhật, sắc hồng trắng của món này thể hiện sự hạnh phúc, đủ đầy. Konbu maki Konbu còn có cách phát âm khác là “Kobu”, đây là món ăn tốt cho “việc duyên khởi” vì kobu nằm trong từ “yorokobu” (nghĩa là hoan hỷ, vui mừng). Các loại cá như cá trích, cá thu đao sẽ được cuốn trong lá konbu này. Trên đây, mình đã giới thiệu với các bạn ý nghĩa của các món ăn tiêu biểu rồi đấy. Osechi ryori được bán bên ngoài thường đính kèm theo danh sách món ăn, nếu bạn muốn hiểu thêm về món nào đó thì hãy thử tìm thêm thông tin nhé! Ozoni Món canh ăn cùng với Osechi trong dịp Tết được gọi là “Ozoni”. Trong canh này có một miếng bánh dày (mochi) đấy. Tuỳ theo từng vùng, từng nhà, canh Ozoni còn được gọi là “Suimono” hay “Shiromiso no misoshiru”. Ngoài ra, ở tỉnh Kagawa, trong miếng bánh dày còn có nhân ngọt. Tổng kết Trong bài viết này, mình đã giới thiệu với các bạn những món ăn và ý nghĩa của từng món có trong Osechi, tiêu biểu nhất là “Kuromame”, “Kazunoko”, “Tazukuri (Gomame)”, “Tataki gobo”, và cả canh ăn kèm Ozoni nữa. Nhân đây mình xin kể thêm, trong lần đến nhà bạn người Nhật để thưởng thức Osechi, món mình ăn nhiều nhất là “Kuromame”. Món này ngọt hơn cả chè đậu đen của Việt Nam đấy. Kazunoko, tôm và các món hải sản khác cũng rất ngon, nhưng mình cảm thấy các món này đều “hơi ngọt quá”. Thế nhưng, nếu ăn cùng với nộm củ cải cà rốt chua (Kouhaku namasu) để đổi vị thì khá là hợp nhé. Hơn nữa, mình còn có một phát hiện khá thú vị. Đấy là trong danh sách món ăn trong Osechi có cả các món thịt nguội. Mình nghĩ trong Osechi trước đây không có thịt nguội, các món ăn truyền thống cũng dần dần thay đổi theo thời gian nhỉ! Hi vọng các bạn cũng sẽ có cơ hội được thưởng thức Osechi ryori của Nhật!

Cái Tết đã tạm biệt người Nhật được hơn một tháng và sắp “hạ cánh” xuống Việt Nam. Nhân dịp này, cùng tìm hiểu xem người Nhật và người Việt đón Tết có những điểm gì giống và khác nhau nhé. Giống nhau Tết luôn là dịp để chúng ta tưởng nhớ những người thân đã mãi mãi đi xa. Nét đẹp văn hóa này tồn tại trong cả cuộc sống của người Việt lẫn người Nhật. Người Nhật cũng quây quần bên mâm cơm gia đình vào buổi tối cuối cùng trong năm. Tuy nhiên, nếu bữa cơm tất niên của người Việt thường rất phong phú trong thực đơn thì món ăn phổ biến nhất ở Nhật ngày giao thừa là mỳ trường thọ (toshikoshi soba). Tên của món ăn đã quá đủ để miêu tả về ý nghĩa của nó rồi. Nhật Bản cũng có truyền thống mừng tuổi, cũng cúng bái, đi chùa đi đền thần đạo vào mùng 1, xin quẻ đầu năm, ăn một số món ăn truyền thống mang ý nghĩa may mắn vào dịp Tết như đậu đen ngào đường hay củ sen hầm. Tiện đây cũng xin được giải thích tại sao người Nhật lại ăn củ sen hầm vào mùng 1: Món ăn này mang ý nghĩa “nhìn thấy tương lai tươi sáng” do củ sen có lỗ và tiếng Nhật coi việc nhìn qua lỗ trên củ sen tương ứng với từ “Mitooshi” - nghĩa là nhìn thấu được tương lai. Món trứng cá Kazunoko cũng khá phổ biến vào dịp đầu năm với mong muốn có con đàn cháu đống. Xếp hàng đi lễ đền Thần đạo ngày Tết ở Nhật Mỳ Toshikoshi soba Có rất nhiều người Việt tôi gặp từng đùa rằng, Táo quân là điều khiến Tết Việt độc nhất vô nhị trên khắp thế giới. Vậy thì nhầm rồi. Ở Nhật, vào đêm giao thừa cũng có một chương trình truyền hình ca nhạc tên là Kouhaku Uta Gassen, mô típ giống hệt như táo quân ở Việt Nam. Khác nhau Tết ở Việt Nam thường kéo theo sự đông lên bất thường ở các thành phố lớn do người dân đổ xô đi mua sắm, nhiều cơ quan ở các tỉnh lên thành phố để họp tổng kết, liên hoan, biếu xén. Tham gia giao thông vào những ngày cận Tết ở Hà Nội hoặc thành phố Hồ Chí Minh là cơn ác mộng đối với mọi người. Ở Nhật thì sự đông lên chỉ diễn ra ở một số địa điểm nhất định, không ảnh hưởng gì đến cuộc sống thường ngày của người dân. Người Nhật có tập quán biếu quà cuối năm (oseibo), thường được gửi qua dịch vụ chuyển phát nên các quầy bán quà tặng cuối năm thường rất đông khách, và dịch vụ chuyển phát cũng rất bận rộn. Ngoài ra thì một số ga tàu lớn cũng đông hơn bình thường. Mặc dù vậy sự gia tăng về số lượng người ở các địa điểm này diễn ra rất trật tự, ngăn nắp nên hầu như không có những lời than thở kiểu “do Tết mà ra”. Cầu Thê Húc ngày 1 Tết Nói tới chuyện sắm Tết cũng có sự khác biệt rất lớn giữa Việt và Nhật. Người Việt, đặc biệt là các tỉnh thành phố ngoài Bắc, coi Tết là ngày lễ quan trọng nhất năm nên mức độ mua sắm, trang hoàng nhà cửa cũng tương đương với tầm quan trọng đó. Có rất nhiều người chi ra cả trăm triệu để mua sắm cây cảnh đáp ứng đủ 2 yếu tố “đẹp và độc”, tậu những chai rượu đắt tiền, thậm chí sửa sang, thay mới nhiều vật dụng trong nhà. Ai ai cũng muốn sở hữu một cơ ngơi khang trang, sành điệu để đón khách tới chúc Tết. Ở Nhật thì hoạt động sắm Tết diễn ra vô cùng yên ả và đơn giản. Ngoài việc sắm sửa nguyên vật liệu để nấu những món ăn đầu năm thì người Nhật chỉ chi ra một số tiền nhỏ để mua Kadomatsu và Shimekazari treo trước cửa nhà. Người dân ở Hà Nội treo cờ đón Tết Shimekazari treo trước cửa nhà người Nhật Kadomatsu có nghĩa là “Thông (ở) cửa” là một khối tròn, được kết bằng một loại cành thông đặc biệt cùng với 3 đoạn tre vạt chéo bên ngoài bện bằng rơm. Theo truyền thống ở Nhật sẽ được đặt trước cửa nhà vào dịp đầu năm mới, để chào đón linh hồn tổ tiên hoặc “Thần nông”, vì theo Thần đạo của Nhật Bản thì thần linh thường cư trú trong thân cây. Còn Shimekazari mang ý nghĩa xua đuổi tà mà, quỷ dữ. Đây hoàn toàn là những vật trang trí mang ý nghĩa tâm linh. Thêm một sự khác biệt lớn nữa là về trang phục. Người Việt chúng ta thường dành những bộ trang phục đẹp nhất cho ngày Tết. Trẻ con thường mặc quần áo mới, đàn ông mặc âu phục, phụ nữ ăn diện hơn ngày thường. Phụ nữ diện những bộ quần áo đẹp trong ngày Tết Còn người Nhật thì ngày càng đơn giản hơn trong chuyện ăn mặc dịp Tết. Họ vẫn mặc những bộ trang phục như ngày bình thường. Điều này xuất phát từ sự khác nhau cơ bản về thời điểm Tết giữa 2 quốc gia. Ở Việt Nam, Tết là đón Xuân sang, còn Tết Nhật lại rơi vào thời điểm lạnh nhất trong năm nên mặc sao cho ấm quan trọng hơn mặc cho đẹp. Cách thức chúc Tết giữa 2 quốc gia cũng khác nhau rất lớn. Người Nhật có thói quen viết thiệp chúc Tết (Nengajo) và gửi tới bạn bè, người thân. Những thiệp chúc Tết này, nếu được gửi đi trước ngày 25/12 thì sẽ đến tay người nhận vào đúng ngày 1 Tết, nếu gửi trước ngày 28 Tết thì bưu thiếp sẽ đến nơi từ ngày 3 trở đi. Nét đẹp văn hóa này thường được những người trung niên trở nên duy trì thường xuyên, chứ giới trẻ thời đại công nghệ thì việc gửi tin nhắn qua mạng xã hội hiện nay đã rất phổ biến. Thiệp chúc Tết Nengajo Trong khi đó, người Việt thì phải chờ năm mới sang mới bắt đầu đi chúc Tết. Như chúng ta đều biết thì hoạt động chúc Tết sẽ là những cuộc hành trình từ nhà này sang nhà khác, rất rôm rả, vui vẻ. Điều này hầu như không xảy ra ở Nhật. Lý do là người Nhật quan niệm Tết là thời điểm nghỉ ngơi, dành riêng cho gia đình. Nếu có đi “du xuân” thì người Nhật cũng chỉ giữ quy mô trong gia đình thôi. Cảnh đi chúc Tết trong một gia đình ở Hà Nội Ở Việt Nam, vào thời khắc giao thừa sẽ có bắn pháo hoa, đếm ngược, hái lộc đầu năm, vào chùa thắp hương, dâng lễ… Trong khi đó ở Nhật thì vào thời khắc chuyển giao giữa 2 năm, các chùa trên khắp đất nước sẽ đánh 108 tiếng chuông gọi là joya no kane. 108 tiếng chuông này được tin là sẽ giảm bớt 108 dục vọng và nỗi thống khổ của con người, đồng thời là dấu hiệu tiễn năm cũ đi để đón một năm mới tới với nhiều điều mới mẻ. Đa phần nhà chùa tổ chức cho người dân cùng đến đánh chuông. Người dân cùng tham gia đánh chuông Joyanokane Thạch Long

【Collaboration blog】 Ở Nhật Bản, những cô gái sẽ tặng socola, chocolate cho những chàng trai mà cô ấy thích nhân dịp Valentine - Ngày lễ tình nhân. Ngoài ra, điểm đặc biệt của Valentine tại Nhật Bản chính là có nhiều loại chocolate khác như “giri choco" để dành tặng những người đồng nghiệp, thầy cô giáo; “tomo choco” để tặng những người bạn thân. Sau khi sang Nhật, mình đã có cơ hội được nhận những thanh “tomo choco" từ bạn đồng nghiệp tại nơi làm thêm. “Honmei choco” là gì? Từ lâu ngày 14 tháng 2 hàng năm đã được cho là Valentine - Ngày lễ tình nhân trên toàn thế giới. Ở Việt Nam, những chàng trai sẽ tặng cho người yêu của mình những món quà ngọt ngào. Đó có thể là một bó hoa hồng đỏ hay là một hộp socola gửi gắm yêu thương. Trên thực tế, vào năm 1960, một xưởng sản xuất bánh kẹo tại Nhật Bản đã cho chạy chiến dịch tặng socola vào ngày Valentine, và từ đó trở đi socola đã trở thành điều tất yếu không thể thiếu của dịp lễ tình nhân này. Khác với Việt Nam, điều khiến cho ngày Valentine tại Nhật Bản trở nên đặc biệt hơn đó chính là phái nữ sẽ tặng socola cho phái nam. Valentine của Nhật Bản có thể coi là dịp để nữ giới thể hiện tình cảm của mình với chồng, với bạn trai qua việc tặng chocolate đối với những bạn chưa có người yêu thì những hộp chocolate ý nghĩa đó sẽ dành cho “crush" - người mà họ thích thầm và không còn thời điểm nào thích hợp để tỏ tình hơn dịp này. Cũng chính là vì yêu thương xuất phát từ tận đáy lòng của người con gái mà chocolate này được gọi là “honmei choco” - gọi nôm na là chocolate định mệnh hay còn là chocolate tình yêu. Socola tặng cho những người không phải là người yêu Chocolate tự làm của những bạn gái cấp 3 ở Nhật Bản “chocolate tình bạn - bánh cookies tình bạn" Valentine là ngày mà các bạn gái sẽ tặng socola, chocolate cho người mình yêu nhưng những năm gần đây, chocolate cũng được dành tặng cho cấp trên, đồng nghiệp hay thầy cô giáo, bạn bè. Việc này ngày càng phổ biến ở Nhật Bản. Vậy thì, trong trường hợp đó, chúng ta có còn gọi socola đó là “socola tình yêu” nữa không? Nếu không thì liệu sẽ có cái tên thú vị nào cho những loại chocolate này nhỉ? Chocolate tình nghĩa Chocolate được tặng cho sếp nam, đồng nghiệp, giáo viên, bạn bè... những người không phải là đối tượng yêu đương sẽ được gọi là "giri choco"- “socola tình nghĩa”. Đây là một món quà để bày tỏ lòng biết ơn đối với những người đã luôn giúp đỡ mình. Chocolate tình bạn Chocolate mà các bạn nữ tặng nhau gọi là “tomo choco"- “chocolate tình bạn”. Tuy nhiên, socola mà nữ giới tặng cho nam giới thì lại gọi là “giri choco” nhé. Ở Nhật, việc mang các loại đồ ngọt như bánh kẹo đến trường học là điều cấm kị, nhưng nhờ có dịp Valentine này mà một số trường đã cho phép mang chocolate đến trường trong ngày này (có lẽ thầy cô giáo cũng muốn nhận được chocolate từ học sinh). Cứ mỗi dịp Valentine, các bạn nữ sinh lại nô nức tập trung lại với nhau để trao cho nhau những loại chocolate khác nhau. Chocolate cho “tôi" Đúng như tên gọi “Jibun no choco”, “My choco” - đây là loại chocolate để bạn tự mua cho chính mình. Phần lớn những người phụ nữ độc thân tự mua cho mình những hộp chocolate cao cấp mà bình thường rất ít khi mua hoặc những hộp chocolate đặc biệt với số lượng có hạn. Họ coi đó là phần quà dành cho bản thân vì họ luôn luôn cố gắng nỗ lực phấn đấu. Mình cũng đã nhận được chocolate! “Chocolate tình bạn" từ tiền bối Mình bắt đầu du học vào tháng 10 năm 2019 để học tiếng Nhật ở trường Nhật ngữ. Tháng 4 năm 2021, mình bắt đầu học đại học. Bên cạnh việc học, mình cũng đi làm thêm tại cửa hàng tiện lợi và thật “không may" là mình có lịch đi làm vào đúng ngày Valentine năm 2021. Đã không có người yêu lại còn phải tiếp rất nhiều khách đi có đôi có cặp, thật là chán nản, tủi thân. Thế nhưng tâm trạng đó đã nhanh chóng được xoá tan nhờ có chị tiền bối hơn mình vài tuổi mà mình thường nói chuyện. Chúng mình hết giờ làm và cùng nhau rời cửa hàng. Trên đường đi bộ, chị ấy lấy một chiếc túi giấy rất xinh từ trong túi xách ra rồi nói với mình rằng “Chocolate cho em nè". Đó là chocolate của hãng WITTAMER - hãng được các bạn trẻ của Nhật rất thích . Đó là lần đầu tiên mình được chị ấy dạy cho cách phân biệt thế nào là “tomo choco" và “giri choco". Mình thật sự rất vui và biết ơn khi nhận được “tomo choco". Quà đáp lễ vào ngày Valentine trắng Mình đã tặng tiền bối chocolate của GONCHAROFF Ở Nhật Bản, ngày 14 tháng 3 được gọi là "Valentine trắng" và là ngày mà nam giới đáp lại tình cảm của nữ giới. Socola, bánh quy, kẹo,... là món quà phổ biến nhất, nhưng cũng có những bạn nam tặng những món đồ đắt tiền như trang sức, phụ kiện cho những người phụ nữ yêu dấu của họ. Mình nhận được “Socola tình bạn” từ tiền bối của mình vào ngày Valentine, vì vậy mình không thể tặng lại vào ngay ngày hôm đó, mình đã chuẩn bị quà đáp lễ vào Valentine Trắng. Khi mình đưa socola cho tiền bối, chị ấy nói “Chị rất vui!” và vài hôm sau, chúng mình quyết định đi ăn với nhau. Tổng kết Việc trao cho nhau chocolate trong ngày Valentine ở Nhật Bản giúp bạn thể hiện lòng biết ơn của mình không chỉ với người yêu mà còn với những người xung quanh. Dù chỉ là một viên chocolate nhỏ, nhưng nếu bạn gửi gắm vào đó sự biết ơn, tình yêu thương chân thành, nó có thể có giá trị to lớn đối với đối phương đấy.

　Các bạn có biết “White day” (hay còn gọi là ngày Valentine trắng) ở Nhật Bản? Ở Nhật có văn hóa con gái sẽ tặng sô cô la cho người con trai mình thích vào ngày lễ tình nhân. Một tháng sau, ngày 14 tháng 3, con trai sẽ tặng quà để đáp lại tình cảm của người con gái đó, ngày này được gọi là Valentine trắng. 　Người ta cho rằng văn hóa tặng sô cô la vào ngày lễ tình nhân ở Nhật bắt nguồn từ ngành sản xuất bánh kẹo. Khi văn hóa này xuất hiện ở các quảng cáo truyền hình, nam giới bắt đầu có động thái tặng đáp lại cho nữ giới. Các công ty sản xuất bánh kẹo đã “bắt tay vào triển khai”, biến ngày 14 tháng 3 thành ngày tặng đáp lễ, và đặt tên là “Ngày Valentine trắng”. Hơn nữa còn thực hiện các chiến dịch lớn như quảng cáo lặp đi lặp lại nhằm khuyến khích nam giới tặng lại bánh kẹo cho nữ giới. Tuy quy mô không lớn bằng ngày lễ tình nhân nhưng nó cũng khiến văn hóa này trở nên gần gũi. Nó bắt đầu có từ những năm 70. 　Nguồn gốc của ngày Valentine trắng “White day” nghe nói do màu trắng là màu biểu tượng của tình yêu thuần khiết, dễ thương giống với tình yêu của giới trẻ. 　Như vậy, thói quen tặng bánh kẹo vào ngày Valentine và Valentine trắng được ra đời và phát triển ở Nhật. Ngày nay đã ít người quan tâm, tuy nhiên trong các loại bánh kẹo tặng vào ngày White day vẫn ẩn chứa các thông điệp: ■ Marshmallow (kẹo xốp) (có 2 ý nghĩa） ① Loại có sô cô la bên trong → Nghĩa là “Tình ý của bạn (sô cô la) được bao bọc bởi tình cảm thuần khiết (Marshmallow)” ＝(thích) ② Nghĩa là “Không thể đáp lại tình cảm của bạn. Gói trả lại nhẹ nhàng”. ■ Cookie (Bánh quy) ・Bánh quy khô có nhiều loại → Hàm ý là “Chỉ muốn trở thành một trong số những người bạn”. ■ Candy (Kẹo) ・Vị ngọt được giữ lâu trong miệng + cứng khó vỡ → Hàm ý là “Tôi yêu em”.   Ngày nay, không chỉ bánh kẹo, mà còn có thể tặng nhiều quà khác như trang sức, mỹ phẩm, hoa… Điều quan trọng là đối phương thích gì. Các bạn nam hãy cố gắng chọn các món quà tuyệt vời để tặng nhé. (^_^)

Nếu bạn sống ở Nhật hoặc có dịp đến Nhật Bản vào thời điểm cuối tháng 2, bạn sẽ được thấy tại các sân bay, công sở, hay các trung tâm mua sắm lớn đều trưng bày các bộ búp bê lớn kèm theo rất nhiều phụ kiện trang trí rực rỡ. Đó chính là Hinamatsuri - Lễ hội búp bê dành cho bé gái ở Nhật Bản. Vậy đây là một lễ hội như thế nào? Chúng ta cùng thử tìm hiểu nhé. Lịch sử của lễ hội Có nhiều giả thuyết về nguồn gốc của lễ hội Hinamatsuri của Nhật Bản, nhưng một trong những giả thuyết có sức thuyết phục nhất là lễ hội bắt nguồn từ thời Heian (794~1185) ở Kyoto. Vào thời kỳ Edo, lễ hội này diễn ra vào ngày 3/3 hằng năm với tên gọi Momo no sekku - tức là Tiết hoa đào, do dịp này vốn được tính theo âm lịch, là dịp hoa đào nở rộ. Nếu như dịp 5/5, tức “Tiết Đoan Ngọ” là lễ hội dành cho bé trai ở Nhật Bản thì “Tiết hoa đào” là ngày lễ cầu may mắn và sức khoẻ, ước nguyện cho các cô con gái một cuộc sống hạnh phúc viên mãn. Búp bê Hinaningyo Vào dịp này, các gia đình có con gái thường trưng bày một bộ búp bê đặc biệt gọi là Hinaningyo (雛人形) trong vòng vài tuần trước ngày 3/3. Loại búp bê này được làm theo phong cách trang phục của tầng lớp quý tộc thời Heian. Những bộ búp bê nhỏ thì chỉ có đôi búp bê gọi là Dairibina. Còn các bộ búp bê lớn thì có nhiều tầng, phía trên cùng là búp bê Dairibina còn phía dưới và các loại búp bê khác và các đồ trang trí. Dairibina tượng trưng cho thiên hoàng và hoàng hậu còn các búp bê khác tượng trưng cho những người giúp việc, nhạc công, võ sỹ của thiên hoàng. Ngoài ra, người ta còn bày thêm và các loại tủ đựng quần áo, bánh kẹo và cả rượu trắng nữa. Món ăn truyền thống trong dịp Hinamatsuri Chirashizushi (đĩa giữa) và món canh ngao hamaguri (góc dưới, bên trái) Những loại bánh kẹo thường ăn trong dịp Hinamatsuri. ・Hishimochi: Bánh dày hình bình hành, một loại bánh dày ngọt, 3 tầng màu cắt theo hình bình hành. ・Hina-arare: Bỏng gạo ngào đường. Còn món ăn truyền thống trong Hinamatsuri thì thường có các món sau. ・Chirashizushi: Tức cơm sushi trộn với cá sống và các nguyên liệu khác đầy màu sắc. ・Canh ngao Hamaguri suimono: Nhiều gia đình dùng nghêu (asari) thay cho ngao hamaguri. Do loài nhuyễn thể này có hai cái vỏ nó khép vừa khít với nhau, nên món canh này thể hiện lòng mong muốn của cha mẹ, họ mong cho con gái mình sẽ tìm được người chồng xứng đôi vừa lứa, hợp nhau như đôi vỏ ngao. Vào ngày 3/3, các trường học phổ thông ở Nhật cũng thường có những món ăn truyền thống như thế này vào bữa trưa tại trường. Nếu bạn đi chợ vào những ngày đầu tháng 3, bạn sẽ thấy các siêu thị bán rất nhiều ngao, cũng như nhiều cành hoa đào, hoa cải nanohana, cơm sushi ... Nhìn những mặt hàng như vậy được bày bán ở siêu thị, chắc hẳn ai ai cũng cảm nhận được "mùa xuân đang đến gần". Người Việt Nam tại Nhật và lễ hội Hinamatsuri Búp bê Hinaningyou bằng giấy thủ công, do trẻ người Việt gấp ở nhà trẻ Hiện nay có rất nhiều gia đình Việt Nam sinh sống tại Nhật. Chia sẻ cảm nhận chung về lễ hội dành cho các bé gái Hinamatsuri, không chỉ các gia đình có con gái, mà ngay cả những du học sinh, người đi làm cũng đều công nhận rằng đây là một lễ hội rất đẹp, nhẹ nhàng và rất ý nghĩa. Một số người Việt Nam sinh sống tại Nhật cho biết như sau. Chị Kiều (sống tại tỉnh Chiba) Chị Kiều biết tới ngày Hinamatsuri từ lúc bé gái nhà chị đi học mẫu giáo. Vào ngày này bé thường được trường tặng quà bánh được để trong túi giấy có vẽ hình Hinaningyou rất đẹp cùng những hình búp bê Hinaningyo do chính tay bé cắt dán, tô màu. Vào ngày Hinamatsuri, chị Kiều cũng thường làm cơm sushi vào bữa tối và các bé được chọn bánh bé thích, ba mẹ sẽ mua bánh cho bé. Chị Thảo (sống tại Tokyo) Chị Thảo là một bà mẹ Việt có hai con gái và đang sống ở Tokyo. Chị cho biết ban đầu do chưa biết phong tục này nên khi chị sinh con gái đầu lòng, ông bà nội tặng búp bê làm chị rất cảm động. Chị biết thêm phong tục phải cất dọn búp bê đi ngay sau ngày 3/3 vì được ông bà gọi điện dặn “phải cất ngay bộ búp bê đi sau khi hết ngày 3/3 để tránh cho con bị ế”. Chị Bích Hạnh (sống tại Tokyo) Không chỉ những gia đình Nhật - Việt quan tâm đến Hinamatsuri, cả những gia đình người Việt cũng tổ chức Hinamatsuri cho các con gái của mình. Chị cho biết “Vì con sống ở Nhật từ bé, hiểu và tiếp xúc với văn hóa Nhật nên gia đình cũng luôn để ý đến những ngày lễ truyền thống như thế này để "bày biện búp bê làm bằng tay và những búp bê nhỏ làm bằng vải".」 Tôi được biết nhiều gia đình Việt ở Nhật cố gắng nấu những món ăn truyền thống của Nhật hoặc dẫn con đi tham quan triển lãm búp bê Hinaningyo trong những ngày này. Đây chính là những cầu nối văn hóa, con người giữa hai nước. Các lễ hội trưng bày búp bê Hinaningyo nổi tiếng Lễ hội ở Kasuisai Chúng tôi xin giới thiệu một số lễ hội/ triển lãm búp bê Hinaningyou lớn tại Nhật. Kasuisai Hinamatsuri Là lễ hội trưng bày búp bê Hinaningyo ở tỉnh Shizuoka, một trong những lễ hội Hinamatsuri lớn nhất ở Nhật Bản. Bục trưng bày Hinaningyo ở đây có tới 32 tầng, với khoảng 1.200 búp bê. ・ Thời gian: 1/1 ~ 31/ 3 năm 2022 ・ Thời gian mở cửa: 8:00 ~ 17:00 ・ Phí vào cửa: 500 yên (học sinh tiểu học trở xuống: miễn phí) ・ Địa điểm: Tỉnh Shizuoka, thành phố Fukuroi, Kuno 2915-1 Konosu Bikkuri Matsuri Quận Iwatsuki ở thành phố Saitama và thành phố Konosu ở tỉnh Saitama là 2 địa điểm nổi tiếng với việc sản xuất búp bê Hinaningyou. Ở thành phố Konosu, lễ hội búp bê lớn được trưng bày tại một trung tâm mua sắm gần ga Konosu (tuyến đường sắt JR) theo kiểu kim tự tháp với tên gọi “Kim tự tháp búp bê Konosu”. Năm 2020 lễ hội này trưng bày 1.655 con búp bê Hinaningyou. ・ Thời gian: 18/2 ~ 5/3 năm 2022 ・ Giờ mở cửa: 10:00 ~ 21:00 (ngày 5/3 đóng cửa vào lúc 15:30) ・ Ga Konosu (tuyến đường JR) cách ga Ueno (Tokyo) khoảng 50 phút đi tàu Hinamatsuri tại thành phố Suzaki, tỉnh Nagano Triển lãm trưng bày búp bê Hinaningyou tại Art Park Suzaka có tên là “三十段飾り 千体の雛祭り” - "Ba mươi tầng - một ngàn búp bê Hinamatsuri". Tổng cộng có khoảng 6.000 búp bê Hinaningyo được trưng bày ở 3 khu vực tại đây. ・ Thời gian: 15/1 ~ 28/6 năm 2022 ・ Giờ mở cửa: 9:00 ~ 17:00 (Giờ vào cửa đến 16:30) ・ Giá vé vào cửa: 500 yên (học sinh trung học phổ thông và dưới 18 tuổi miễn phí) ・ Địa chỉ: Tỉnh Nagano, thành phố Suzaka, Nobe 1386-8 Tổng kết Cặp búp bê Dairibina Lễ hội búp bê Hinamatsuri là ngày lễ truyền thống của Nhật Bản, nhằm cầu mong sức khỏe và hạnh phúc cho các bé gái. Nhiều người Việt Nam sống ở Nhật Bản cũng có cảm giác thân thuộc với những sự kiện trong ngày lễ này. Các bạn hãy cùng đi ngắm những con búp bê Hinaningyo được trưng bày tại các trung tâm mua sắm, cùng ăn thử những món ăn, bánh kẹo truyền thống của ngày lễ này để cảm nhận thêm niềm vui trong văn hóa Nhật Bản nhé.

Nhật Bản có 4 mùa rõ rệt và mùa Xuân là mùa của hoa anh đào, mùa của muôn loài sinh sôi nảy nở. Tháng Tư ở Nhật cũng là thời điểm bắt đầu một năm tài khóa đối với cơ quan hành chính và doanh nghiệp cũng như bắt đầu một niên khóa với các trường học. Nhân dịp này, chúng tôi xin giới thiệu về các buổi lễ nhập học, đón nhân viên mới ở Nhật Bản. [Nguyễn Việt Hà] Phần lớn các công ty và trường học ở Nhật bắt đầu năm mới từ tháng Tư Lễ nhập học ở một trường đại học Tại Nhật Bản, đối với toàn bộ chính phủ, các cơ quan hành chính công địa phương và hầu hết các công ty và trường học, từ ngày 1/4 hàng năm là ngày bắt đầu năm tài khóa. Việc quy định năm tài khóa bắt đầu vào tháng 4 và kết thúc vào tháng 3 năm sau đó được áp dụng từ năm 1886 và kể từ đó, đây là “Năm kết toán” đối với các cơ quan chính phủ và các doanh nghiệp và là “Niên khóa” đối với các trường học. Chỉ vì vậy mà tháng 4 là thời điểm quan trọng, là “bước chuyển đổi quan trọng” của nhiều người. Gần đây, để đón đầu xu hướng toàn cầu hóa, việc tuyển sinh vào tháng 9 (nhập học mùa Thu) đang được xem xét nhưng chưa thật sự có chuyển biến. Tuy nhiên, đối với những trường học tiếp nhận nhiều du học sinh nước ngoài, ví dụ như trường tiếng hoặc trường chuyên môn thì đã có nhiều trường thực hiện việc nhập học vào tháng 10. Thậm chí có nơi tổ chức nhập học vào tháng 7 nữa. Ngoài ra, dù không ảnh hưởng của việc quốc tế hóa, cũng có doanh nghiệp áp dụng “năm kết toán” theo giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 12 (ngành sản xuất bia) hoặc giai đoạn từ tháng 3 đến tháng 2 (ngành các cửa hàng bách hóa tổng hợp). Nhưng dù thế nào đi chăng nữa thì “mùa hoa anh đào” nở rộ trên mọi nẻo đường rất phù hợp với mùa nhập học, vào công ty ở Nhật Bản. Lễ Nhập học (Nyugakushiki) Thầy hiệu trưởng nói chuyện với học sinh trong lễ nhập học Nhật Bản có 4 mùa rất rõ ràng. Mùa Xuân là lúc mọi sinh vật bắt đầu sinh sôi, cây cối đâm chồi nảy lộc, là thời điểm rất phù hợp để bắt đầu một năm tài khóa mới. Chúng ta cùng tìm hiểu xem một lễ nhập học trong mùa hoa anh đào nở rộ, học sinh trong bộ quần đồng phục mới và chiếc cặp sách mới trong nắng Xuân trong tháng 4 ở Nhật như thế nào nhé. Đối với các trường đại học và trường chuyên môn. Đối với các bạn trẻ Nhật nhập học đại học, cao đẳng, dạy nghề ... trang phục vào ngày khai giảng thường là comple. Các bạn tham dự lễ nhập học trong tâm thế chỉ còn một thời gian ngắn nữa sẽ trở thành người lớn, một thành viên trong xã hội. Các bạn sinh viên năm trên cũng thường tập trung nguồn lực vào ngày khai giảng hàng năm để quảng bá cho hoạt động câu lạc bộ hoặc các hoạt động ngoại khóa của trường nhằm thu hút các bạn sinh viên mới vào câu lạc bộ của mình. Hoạt động ngoại khóa có 2 hình thức. Hoạt động trong “Câu lạc bộ” (bukatsu) thường mang tính bắt buộc, còn hoạt động trong “Circle” (Sa-kuru) thường là những hoạt động của những người cùng sở thích, tự do hơn. Hoạt động ngoại khóa của các trường Nhật rất phong phú, sáng tạo. Đây cũng là một nét thú vị trong cuộc đời học sinh tại Nhật Bản. Bản thân tác giả khi vào đại học ở Nhật cũng đã tham gia hoạt động câu lạc bộ và đã kết bạn và đã học hỏi được nhiều văn hóa cuộc sống Nhật Bản. Đối với tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông Với các cấp học phổ thông, ngày khai giảng là những cột mốc quan trọng trong cuộc đời các em, nên cả gia đình đều rất quan tâm vui mừng. Thông thường thì cả cha lẫn mẹ đều tham dự buổi lễ nhập học của con. Ngày này, nếu các trường có đồng phục thì học sinh sẽ được chuẩn bị trước để đến ngày đó mặc đồng phục đồng loạt đến trường. Các bà mẹ cũng chuẩn bị trang phục trang trọng và thường đeo chuỗi ngọc trai và gài hoa ở ngực áo, các ông bố mặc comple. Nếu không có đồng phục thì thường học sinh nam mặc comple, nữ mặc váy trang trọng. Lễ nhập học của Nhật thường tổ chức trong các nhà thể chất có mái che rộng rãi. Cha mẹ đi dép đi trong nhà tự mang theo (khi đi nhớ mang theo túi nilon để khi thay đổi giày thì đựng giày vào) còn các con thì mang giày đi trong trường đã được chỉ định. Năm 2020 và 2021, do đại dịch vi-rút corona, nhiều trường đã tổ chức lễ nhập học trực tuyến hoặc tổ chức ngoài trời. Trong buổi lễ, thầy cô hiệu trưởng sẽ có lời chào mừng với gia đình và các em học sinh, các anh chị lớp trên có những màn biểu diễn âm nhạc hòa tấu hoặc đồng ca trang trọng chào mừng. Cách tổ chức ngày lễ khai giảng ở Nhật thường quy củ, ngắn gọn và trang trọng, khác với ngày lễ khai giảng rộn ràng đầy màu sắc như ngày hội ở Việt Nam. Khung cảnh đầu tháng Tư với các gia đình bố mẹ con cái đi khai giảng trong thời tiết mát mẻ mùa xuân, xung quanh là hoa anh đào nở rộ, có lẽ là những hình ảnh đẹp nhất trong một xã hội yên bình của Nhật. Lễ đón nhân viên mới (Nyushashiki) Trao giấy chứng nhận tiếp nhận vào công ty (Ảnh: Báo Mainichi) Đa phần các công ty Nhật dù lớn hay nhỏ, năm kết toán có bắt đầu từ tháng Tư hay không thì cũng thường tổ chức lễ đón nhân viên mới vào đầu tháng 4. Buổi lễ là dịp để ban lãnh đạo công ty bày tỏ lời chào mừng các nhân viên mới. Trước khi được phân về các ban phòng khác nhau để chính thức bắt đầu làm việc, nhân viên mới tuyển dụng sẽ được đào tạo chung trong một thời gian. Tùy theo công ty mà quá trình đào tạo tập trung cho nhóm nhân viên mới vào này kéo dài từ 1 tuần đến khoảng 1-2 tháng. Nội dung đào tạo thường là về triết lý trong kinh doanh, cách nghĩ và mục tiêu của công ty, hiểu biết về sản phẩm, dịch vụ và cách làm việc cụ thể của công ty. Trang phục của mọi người trong lễ đón nhân viên mới thường là những bộ comple công sở có màu giản dị như đen, xám hoặc xanh dương, áo sơ mi trắng và đầu tóc được yêu cầu gọn gàng. Tháng Tư thời tiết vẫn còn khá lạnh ở một số vùng nên thường các bạn cũng có thêm áo khoác. Tại Việt Nam thường tuyển dụng không theo kiểu tuyển hàng loạt vào một thời điểm nhất định và đào tạo các bạn sinh viên mới tốt nghiệp kỹ như Nhật nên các công ty không có những buổi lễ đón nhân viên mới hoành tráng như Nhật mà thường nhân viên được tuyển dụng sẽ được phân ngay về các phòng ban và làm việc dưới sự chỉ đạo dạy dỗ ngay tại nơi mình làm việc. Cách tổ chức lễ nhập học hay lễ đón nhân viên mới thể hiện cách nghĩ về sự trân trọng các “bước ngoặt trong cuộc đời” của con người của đất nước Nhật. Đây là một buổi lễ truyền thống, là dịp để mọi người có thêm động lực mới tại những thời khắc quan trọng của cuộc đời. Nếu bạn đã đang và sẽ có dịp trải nghiệm những buổi lễ này, bạn sẽ thực sự cảm nhật được một góc của văn hóa Nhật Bản.